Esloveniraz Estatua ezaguna zen Država Slovencev, Hrvatov in Srbov bezala, kroazieraz Država Slovenaca, Hrvata i Srba bezala eta serbieraz Држава Словенаца, Хрвата и Срба o Država Slovenaca, Hrvata i Srba bezala.

Estatuaren izenak aipatzen dituen serbiarrak Austro-Hungariako Inperioko lurraldeetan bizi zirenak dira : Bosnia eta Herzegovina , Vojvodina , Kroazia-Eslavonia ( Sirmia barne ) eta Dalmazia , Kotor badia eta Montenegroko itsasertza barne . Spič -era , Bartik gertu, ez Serbiako Erresumako populazioetara (gaur egungo Ipar Mazedonia , Serbia, Montenegro eta Kosovok osatzen zutena ).

Antzinako Austria-Hungariako Inperioaren mapa , esloveniarrak, kroaziarrak eta serbiarrak batez ere bizi diren eremuak erakusten dituena. Lurralde horietako gehienak Esloveniar, Kroaziarren eta Serbiarren Estatuan sartu ziren.

Inperioko hego eslaviar diputatuek 1917ko maiatzean onartu zuten " Maiatzeko Adierazpena " delakoa , eta bertan Jugoslaviako Estatu bat osatzeko nahia adierazi zuten Inperioaren barnean, Karlos enperadorearen begiruena izan zuen plana .  

1918 hasieran Potentzia Zentralei abantaila militarra izan arren Errusiaren kapitulazioa, Ukraina berria, Errumania , Parisen udaberriko ofentsiban lehen garaipenak eta Aliatuek Austro-Hungariako Inperioaren zatiketari eusteko errezeloa izan arren. , honek gero eta barne krisia jasan zuen.  Neurri handi batean, herrialdean dauden nazionalismo ezberdinen atsekabea dela eta, Hegoaldean Zisleithanian politikari esloveniarren diskriminazio sentimenduan islatu zen, Kroaziako biztanleriaren lurraldeen banaketaren aurka. haren eta Transleithaniaren artean eta Bosnia-Herzegovinaren egoeran.  Martxoaren hasieran, Austria-Hungariako serbiar, kroaziar eta esloveniar alderdi ezberdinetako ordezkarien lehen bilerak egin ziren Zagreben, Austriako gorteetako alderdi horietako diputatuen ekimenez (" deitzen dena". Jugoslaviako kluba").  Ausente ziren indar nagusien artean Kroazia-Serbiar Koalizioa , eskualdeko gobernuan, eta Kroaziako Nekazarien Alderdia zeuden .  Horiek martxoaren 3an hiru erkidegoentzako estatu independente eta komun bat osatzeko nahia adierazten zuen aldarrikapena egin zuten. Bilerak batzorde bati ere kargu egin zion «kontseilu nazionala» prestatzea, apirilaren 21-22an harekin bilduko zena.  Bilera berri hau ez zen egin baina, udan zehar, Inperioko hegoaldeko lurraldeetan juntan integratuko ziren hainbat organo eratu ziren, gobernuan zegoen Kroazia-Eslavonia koalizioak aurka jarraitu zuena .  

Irailaren 14an Zagreben egindako bilera berri batek balio izan zuen Austro-Hungariako Atzerri ministroak aliatuei aurkeztutako bake baldintzak baztertzeko eta urriaren 5eko Junta Nazionalaren bilerarako azken eguna finkatzeko.  

Aurreikusitako dataren bezperan, bilduko zen organo berrian sartzea erabaki zuten Kroazia-Serbiar koalizioko kideek, baita sozialdemokratak eta Kroaziako Nekazariek ere.  1918ko urriaren 5, 6an egindako lehen prestaketa saioaren ostean, Zagreben "Esloveniar, Kroaziarren eta Serbiarren Kontseilu Nazionala" eratu zen, Inperioaren hegoaldeko lurraldeen gobernu eraginkor.  Urriaren 19an, borrokak amaitu aurretik, behin-behineko konstituzioa aurkeztu zuen. Juntaren helburua ez zen Inperioko hego eslaviar hiztunen biztanleria duten lurraldeek esklusiboki osatutako estatu independente berri bat eratzea, hauek Serbia eta Montenegroko erresumekin batzea baizik eta "Jugoslaviako" estatu berri batean.

Urriaren 21ean Woodrow Wilson AEBetako presidenteak 4. austro-hungariar bake proposamenak baztertu zituen eta hurrengo egunean manifestazio handiak egin ziren Zagreben Juntaren alde.  Hurrengo egunetan, harremanak izan ziren Kroazia-Eslavoniako legezko Gobernuarekin eta hirian kokatutako tropa inperialen buruzagiekin.  Enperadoreari leialtasun zina kentzea eskatu eta berehala lortu zuten.  Hilaren 28an, Gyula Andrássy konde Austro-Hungariako Atzerri ministro berriak eta azkenak bere bake proposamena aurkeztu zion.Ameriketako Estatu Batuak , Kroaziaren debekua enperadorearekin elkartu eta bere onarpena lortu zuen bitartean autonomoki jarduteko eta Zagrebeko komandante militarrak, azkenean, Juntaren aginteari aurkeztu ziren, hurrengo egunean Sabor bilera prestatzen ari zena .

Estatua Zagreben aldarrikatu zen 1918ko urriaren 29an. Bere organo legegilea Kontseilu Nazionala edo Kontseilua ( Narodno vijeće ) izan zen, 1918ko urriaren 6an sortua  eta eragin handikoak ad hoc eratua. garaiko politikariak. Sabor kroaziarra , Kontseiluaren agintea onartu ondoren, desegin zen.  Presidentea esloveniar bat zen, Anton Korošec , eta bi presidenteordeak, Svetozar Pribićević eta Ante Pavelić (ez nahastu Ante Pavelić , 1941ean sortutako Kroaziako estatu naziaren buruzagia ), serbiarrak eta kroaziarrak ziren, hurrenez hurren.  Hasierako zalantzak izan arren, Serbiako gobernuak azaroaren 8an onartu zuen Zagrebeko juntaren agintea.  

Verigar zigilua, Ivan Vavpotiček diseinatutako Estatuak igorritako posta-serie bakarrarentzat, Esloveniar, Kroaziarren eta Serbiarren Estatu iragankorraren ikurretako bat bihurtu zen.

Independentzia aldarrikapenaren egunean bertan, Junta saiatu zen lurraldeko unitate militarren kontrola eta leialtasuna bermatzen.  31n Juntak atzerrian estatu ordezkaritza eman zion Jugoslaviako Batzordeari eta aliatuei eraketaren berri eman zien.

Estatu berriaren asmoa antzinako Austria-Hungariako Inperioko lurralde guztiak barne hartzea zen, esloveniarrak, kroaziarrak eta serbiarrak bizi zirelarik. Hala ere, Voivodinako serbiarrek (Baánato, Baánka eta Baranja eskualdeak barne) hau arbuiatu eta Novi Saden euren administrazio propioa eratu zuten «Serbiako Kabinete Nazionalaren» agintaritzapean. Voivodina 1918ko azaroaren 25ean batu zen Serbiako Erresumara. Hori baino egun bat lehenago, 1918ko azaroaren 24an, Syrmia eskualdea, hasieran Estatuaren zati zena, banandu egin zen eta Serbiako Erresumarekin bat egin zuen.

Bere armada gerrako irabazleei kalteak konpontzeko entregatu behar ez izateko, enperadoreak KuK Kriegsmarine osoa eta merkataritzako flota, bere portu, armategi eta kostaldeko gotorleku guztiekin, Estatuko Kontseilu Nazionalari laga zizkion (1918ko urriaren 31). Horrela, jakinarazpen diplomatikoak bidali zizkieten Frantzia, Erresuma Batua, Italia, Estatu Batuak eta Errusiako gobernuei, Kontseiluak austrohungariar flota osoa hartu zuela jakinaraziz. Jakinarazpena beranduegi bidali zen: komando italiar batek Viribus Unitis SMS ontziari eraso eta hondoratu zion Polan, Batzarreko ordezkariei entregatu eta gutxira. Gainerako flota Italia, Frantzia eta Britainia Handiaren artean banatu zen.

Azaroaren 6tik 9ra bitartean, Genevako Batzordetik, Serbiako Gobernutik eta Jugoslaviako Batzordetik bidalitakoen arteko elkarrizketetan, estatu berria Serbiako erresumarekin bateratzea erabaki zen, Montenegrorekin lehenbailehen batzeko nahia aldarrikatu zen, eta Gobernu bateratu berri bat sortzea erabaki zen, bi estatuetako gobernuak desegitea ekarriko ez zuena, baizik eta haien botereak murriztea. Zenbait politikari serbiar nabarmenen oposizioaren aurrean, ordea, 14an Koroseci jakinarazi zion lortutako akordioa hausteko asmoa zuela.

Aliatuek gobernu hau gerra-harrapakina kentzeko katramilatzat hartu bazuten, estatu neutralek adierazi zuten ezinezkoa zela estatu baten subiranotasuna, hau da, lurraldearen kontrola, onartzeko funtsezko ezaugarria frogatzea. Gobernua ez zen nazioartean onartua izan 1918ko azaroaren 24an Kontseilu Nazionalak Serbiako Erresumarekin (Montenegroko Erresumarekin, Voivodinarekin eta Syrmiarekin bat egin zuena) elkartzea eta 1918ko abenduaren 1ean Serbiar, Kroaziar eta Esloveniarren Erresuma osatzea erabaki aurretik, bere presidente Korošecek Genevan Nikola Pašić Serbiako lehen ministroarekin eta erbesteko Jugoslaviako Batzordeko ordezkariekin lortu zuen akordioari uko eginez, bi estatuen batasun kuasi-konfederalerako, batez ere bere lurraldearen zati bat Italiak inbaditzeko mehatxuaren ondorioz.

Zagrebeko Gobernua ez zen gai izan lurraldea kontrolatzeko behar ziren indar armatuak biltzeko eta inguruko potentzien aurrerapenen aurka egiteko, eta Serbiako Armadaren laguntza eskatu behar izan zuen. Nekazariak, matxinada betean, lurjabeen etxaldeak okupatu zituen, eta frontetik zetozen soldaduek, berriz, izu-sentsazioa sortu zuten klase dirudunen artean. Dalmazian beren martxa hasi zuten italiar unitateen barne-desordenak eta aurrerapenak mehatxaturik, azaroaren 4an, batzarrak serbiar unitate erregularrak bidaltzeko eskatu zuen, estatu berriaren patua zigilatuz.

Azaroaren 16an, Zagrebera Alexandro Serbiako erregeordearen ordezkari gisa iritsi eta egun gutxira, Juntaren laguntza militarraren eskaerei erantzuteko, eta Juntarekin lehen desadostasun politikoak izan ondoren, Dušan Simović teniente koronelak Genevako elkarrizketei eta bere ondorioei buruzko informazioa eman zion batzar isolatuari, ordurako baliogabetuta baitzeuden.

23 eta 24an, Serbia eta Montenegrorekin bateratzea bizkortzen saiatzen ari zen Pribicevic buru zuen Batzordearen bilera batean, Dalmaziaren mehatxua agertu zen, Batzordeak bost eguneko epean Estatuen bateratzea onartzen ez bazuen. Bilerak zazpi kideko komite bat aukeratu zuen, Stjepan Radic aurka zuela, 28 ordezkariko ordezkaritza bat, Belgradera joateko eta herrialdeen bateratzea aztertzeko.

Pribicevicek eta bere jarraitzaileek Belgradera joatea erabaki zuten azaroaren 27an, eta ordezkari gehienak, geroago Serbiako hiriburura joango zirela sinetsita, Zagreben geratu ziren. Ordezkariak 28an iritsi ziren Belgradera, eta laster akordio batera iritsi ziren Serbiako erregeordearekin eta Gobernuarekin, azaroaren 24ko Batzorde Nazionalaren bileraren ondorioak aurkezteko. Erregeordeak estatu jugoslaviar bateratu berriaren eraketa aldarrikatuko zuen. Ordezkaritzak ez zituen aintzat hartu Batzarraren aurreko bileran jasotako jarraibideak. Abenduaren 1eko arratsaldean izan zen azkenean bateratze-zeremonia.

Ordezkaritzaren zati txiki bat Belgraden zegoen bitartean, Gobernu bateratu berria koordinatzeko, Batzordea abenduaren 28an desegin zen. 1918ko abenduaren 20an, Jugoslaviako lehen kabinetea eratu zen, ministroen artean Batzordeko hamar kide ohiekin.

Inperio Zentralen berehalako porrotaren aurrean, Karlos enperadorearen onespenarekin, Zagreben egoitza zuen batzorde nazional bat sortu zen, monarkiako politikari jugoslaviarrak bildu zituena, Jugoslaviako Batzordeak atzerrian Serbiako Gobernuarekin hitz egiten jarraitzen zuen bitartean, Nikola Pašić politikari beteranoa buru zuena. Nekazariek herrialde berrian botoa emateko eskubidea lortu zuten eta Kroaziako Nekazarien Alderdia nabarmen hazi zen. Serbiako Gobernuak ez zuen bere plan federalistekiko enpatia handirik erakusten, eta porrot militarrekin eta Errusia Zarista babesa galtzea gertatu zen, 1917ko otsaileko iraultzaren ondorioz.

Enperadoreak Inperioaren desintegrazioa saihesteko saiakerak egin zituen arren, Zagrebeko batzarrak hegoaldeko lurralde eslaviarren independentzia aldarrikatu zuen 1918 urteko urriaren 29an.1918ko azaroaren 18an, Montenegroko batzar iraultzaile berriak erresumaren eta Serbiakoaren arteko batasuna aldarrikatu zuen.

Azkenik, 1918ko abenduaren 1ean, Zagrebeko batzorde nazionaleko ordezkaritza bat Belgradora joan zen, eta Serbiako printze erregeorde Alexandrori Estatuko buruzagitza eskaini zion, honek Serbiar, Kroaziar eta Esloveniarren Erresuma berria aldarrikatu zuelarik.

Estatuak denbora behar izan zuen Entearen errekonozimendua jasotzeko. Batasuna ez zen erraza izan, eta abenduaren 5ean jada Zagrebeko herritarren eta serbiarren tropen arteko talkak gertatu ziren. 1919an, Kroaziako lurraldean zegoen nahigabea handitu egin zen, Radicek independentziaren aldeko 167 667 sinadura biltzeko adina.

Gobernu berria herrialde berria integratzen saiatu zen, bai politikoki, bai ekonomikoki. Lan hori zaila izan zen, Estatu berrian hizkuntza, nazionalitate eta erlijio ugari zegoelako, eskualdeen historia desberdina zelako eta garapen ekonomikoari dagokionez eskualdeen artean alde handiak zeudelako.

Erresumak erlijio ugari zituen: kroaziarrak eta esloveniarrak nagusiki katolikoak ziren; serbiarrak, ortodoxoak; eta Bosnian eta herrialdearen hegoaldean musulmanak ugari ziren.

Estatuko administrazioa funtsean horrela zegoen antolatuta:zentralista eta federatiboa.

Serbiako Erresumaren hedapenak estatu-sistema zentralizatu bat bereganatu zuen, antzinako erresumako politikari serbiarrentzat naturala zena.Austria-Hungariako jatorriko politikarientzat, batez ere, Kroazia-Eslavoniako kroaziarrentzat, erreferentea munduko gatazkaren amaierara arte ezagututako autonomia-sistema eta austrohungariar dualismoa zen.

Ekonomikoki ere herrialdea ez zegoen egoera onean: antzinako Serbiako Erresumak okupazio gogorra jasan zuen gerran zehar, eta biztanleriaren bosten bat galdu zuen.Guztira, herrialde berriko lurraldeek ia bi milioi biztanle galdu zituzten 1912 eta 1918 bitartean.

Estatua sortu zenetik 1929aren hasieran errege diktadura aldarrikatu zen arte igarotako hamarkadak lau aldi izan zituen:

1. Herrialdearen antolaketa eta zentralismo mailari buruzko eztabaidak (1918-1921).
2. Kroaziako eta Serbiako alderdien polarizazioa (1921-1925)
3. Alderdi serbiarren desintegrazioa (1925-1927)
4. Kroaziarren eta “serbiar austrohungariarren” aurkakotasuna beste taldeekiko (1927-1928)

Ezegonkortasuna kronikoa zen, eta ezein Gobernuk ez zuen lortu lau urteko agintaldia betetzea. Gobernu bakar bat izan zen ordezkatua Legebiltzarrean garaitua izateagatik, garaiko gainerakoak maniobra politikoengatik izan ziren; alderdien arteko azpijokoak, botereari buruzko eztabaidak eta aliantza-aldaketak. Hamarkadako lehen bi hauteskundeak azpijokoan egin ziren, eta azken biak poliziaren presioen eraginpean. Administrazioaren kontrola eta babesa ematen zietenei laguntzeko zuen gaitasuna antzinako erresumako serbiarren (srbijanci), esloveniarren eta bosniar musulmanen esku geratu zen ia denbora guztian. Srbijanci-ek Ejertzitua eta bankuak ere kontrolatzen zituzten. Funtzionarioak gaizki ordainduta zeuden, ustelak ziren eta austrohungariarrak baino kalitate txarragokoak ziren. Gainera, funtzionario txarrenak politikoki zailenak ziren inguruetara eramaten zituzten (Mazedonia edo Voivodina).

Lurralde guztiek ez zuten presio fiskal bera (altuagoa antzinako lurralde austrohungariarretan, ez zirenak hainbeste suntsitu mundu gerran), ezta lege berak, ez zirenak bateratzera iritsi.

Nekazariek, biztanleriaren hiru laurden baino gehiago zirenak, ez zuten politikoki kontatzen. Teorian nekazaritzako alderdiak zirenak ere burgesiak, burokraziak edo intelektualek kontrolatzen zituzten. Kapital pribatuak pisu gutxi zuenez eta Estatuak garrantzi ekonomiko handia zuenez, alderdi ezberdinen arteko borroka izugarria izan zen, hura kontrolatu eta bere helburuetarako erabiltzeko eta, aldi berean, alde batera utzi ziren balizko erreforma sozial eta ekonomikoak.

Azkenik, anafabeltismoa kezkagarria zen herrailde berrian: biztanleriaren %51 analfabetoa zen herrialdea sortu zenean, eta ehunekoa %40ra baino ez zen jaitsi gerra arteko garaian.

Italiak etsaitasun-jarrera izan zuen herrialde berriarekiko, Adriatikoren kontrolaren ondorioz aurkari berritzat hartuz, zeinarekin lurralde batzuk lehiatzen ziren.Gerraosteko lehen urteetan, Istria eta Dalmaziako muga komunari buruzko eztabaida gogorra izan zen bi herrialdeen artean, batez ere Hungariako Fiume portu zaharra edukitzeagatik.

Mussolinik boterea hartu zuenean, Jugoslaviako Gobernua harremanak hobetzen saiatu zen, hiria hartzea onartuz eta 1924ko urtarrilean Erromako itunak sinatuz.

Albania lortzeko borrokak, Jugoslaviak Mussolini entregatzeari uko egiten zionak, bi nazionalen arteko tentsioa areagotu zuen.104 Kroaziako politikariak, 1925etik Gobernuan, Italiarekin uztartzearen aurka zeuden.

Urte hartan, Italiaren aurkako manifestazio bortitzak egin ziren Eslovenian eta Kroazian, eta, ondorioz, Kanpo Arazoetako ministroak barkamena eskatu zion Mussoliniri.

Diferentzia ekonomiko eta juridikoak 1925eko uztailaren Nettuno Akordioetan ebatzi ziren.

Italiarekin zuen harreman tirabiratsuaz gain, Jugoslaviako Estatu berriak Frantziatik gertu egon zen urte hauetan, eta jarrera horri eutsi zion Alemanian Hitler boterera igo zen arte.

Txekoslovakia, Errumania eta Jugoslavia 1919tik aurrera hitzartu ziren hungariar errebisionismoa neutralizatzeko eta Hungarian Habsburgotarrak berrezartzea saihesteko; hiru nazioen arteko akordioak 1920 eta 1921 artean sinatu ziren aldebiko akordioetan gauzatu ziren eta "Entente Txikia" deiturikoa sortzea eragin zuten.

Denborarekin, frogatu zen administrazio berria Austria-Hungariako Inperio zaharrarena baino txarragoa zela, eta horrek nahigabea sortu zuen herrialde honetakoak izandako eskualdeetan. Zerga-sistemak ere ez ziren bateratu, eta, odnorioz, antzinako Austria-Hungariako eskualdeek zerga handiagoak ordaindu behar izan zituzten, diru-bilketa eraginkorragoa baitzen. Hala ere, Mundu Gerran zehar eskualde aberatsenak eta hondaen gutxien jasan zutenak izan ziren. Gobernu zentralak finantzak kontrolatzen zituenez eta gobernu horretan alderdi serbiarrak nagusi zirenez, gehien laguntzen zuten eskualdeetako alderdi politikoak aldi berean espoltatuak sentitzen ziren. Gobernuaren finantza-kudeaketa, gainera, zalantzazkoa zen. Administrazioa, batez ere antzinako erresumako serbiarren esku geratu zena, ez zen gai izan Estatuako biztanleria bezain azkar hazteko (3 milioi Serbian 1912an, 4,5 1913an eta 12 mundu gerraren ondoren). Atzeratua, geldoa, ustela eta nepotismoari emana, Estatuaren zentralismoa antzinako Serbiatik herrialde osora hedatu zen. Administrazioko izendapenak ez ziren hautagaien balioaren arabera egiten, baizik eta Gobernuko alderdiekiko leialtasun politikoen arabera, bereziki erradikalera. Estatu-kontratuak eta herri-lanak neurriz-kanpo eman zitzaizkien antzinako erresumako serbiar enpresei. Gobernu parlamentarioaren aldiaren amaieran, kroaziarrak ez zeuden ia ordezkatuta postu publikoetan, hala nola zerbitzu diplomatikoan, Armadako ofizialetan edo Estatuko funtzionarioetan.

Gainera, 1910eko hautesle-errolda erabil zuten, eta honek ez zuen 1920ko hamarkadako gizartea islatzen. Herrialdearen hegoaldeko eskualdeetan ez zen inoiz bozkatzeko benetako askatasunik egon, eta Monetengron eta Mazedonian errolda Erradikalen alde zegoen. Estatuak izu-kanpaina bat egin zuen eskualde horietan, baita Bosniako zati batean ere.

Aldi osoan zehar, bost legedi egon ziren, Jugoslaviako lurraldeen jatorri ezberdinen herentzia.

Egoera ekonomikoak eta sozialak ere ez zion mesederik egin herrialde berriari: monetak ez zuen egonkortzea lortu, etxebizitza-arazo larriak zeuden eta espekulazio ekonomikoa ugaria zen. Bestalde, nekazaritzako gainpopulazioak bere horretan jarraitu zuen.

Sistema parlamentarioak porrot egin zuen batasun nazionalerako tresna gisa: ez zegoen alderdi nazionalik, sozialistez eta komunistez gain (babes gutxikoak), erregionalak baino ez ziren. Parlamentarimoak ezin izan zituen herrialdearen arazoak konpondu eta honek talde politikoen arteko liskarrak ekarri zituen, botere-banaketa eta pertsona ospetsuen arteko talkak zirela eta. Alderdien koalizio ezegonkorrak bata bestearen atzetik etorri ziren, izan ere, ez zuten oinarri nahikorik Gobernuan hilabete gutxi batzuk baino gehiago irauteko. Gehiengo nahikoak ez izateak etengabeko koalizioak eskatzen zituen. Alderdi politikoak gehiago bereizten ziren buruzagien nortasunagatik printzipio ideologikoengatik baino. Kroaziako politikariek austrohungariar garaitik jasotako taktika oztopatzaileak mantentzen zituzten, serbiarrek, aldiz, batasunaren zailtasunak gutxietsi zituzten.