Esku-kanoi

Esku-kanoia edo eskuko kanoia (arabieraz: midfa‎, txineraz: 手銃, errusieraz: пищаль) suzko lehen arma eta suzko lantzaren oinordekoa izan zen. Suzko arma motarik zaharrena da, baita hasierako suzko arma mota errazena ere. Metxa-giltzadun armekin ez bezala, modelo gehienak jaurtitzeko, kanpoko su zuzena behar zen, su-zulotik zuzenean, inolako tiro-mekanismorik gabe. Su-arma laburreko aitzindaritzat har daiteke. Eskuko kanoia oso erabilia izan zen Txinan eta Asian XIII. mendetik, eta gero Europa osoan XIV. mendetik gutxienez 1560. hamarkadara arte, neurri handi batean metxa-giltzadun arkabuzak ordezkatu zuenean, kakoa izan zuen lehen su-arma izan zena.

Suitzako soldadua bere eskuko kanoia tirokatzen, bere oinetan bolbora poltsa eta baketa zituela, XIV. mendearen amaiera (1874ko ilustrazioa).