Eskoziako lehen ministro

Eskoziako lehen ministroa (Eskozieraz: heid meinister o Scotland; Eskoziako gaeleraz: prìomh mhinistear na h-Alba) Eskoziako gobernuburua eta Eskoziako Zigilu Handiaren edukitzailea da. Lehen ministroa Eskoziako Kabineteko burua da, eta Eskoziako Gobernuaren politika formulatzeko, garatzeko eta aurkezteko arduradun nagusia da.[1] Lehen ministroaren beste eginkizun batzuk dira Eskozia ofizialki sustatzea eta ordezkatzea, bai Erresuma Batuaren barnean bai atzerrian.[1]

Lehen Ministro
Eskoziako Gobernua
Orain karguan
TitularraHumza Yousaf
Hasiera2023ko martxoaren 29a
Karguduna
TrataeraJaun Txit Agurgarria
Honen kideEskoziako Parlamentua
Eskoziako Gobernua
Kontseilu Pribatua
Britaniar-Irlandar Kontseilua
EgoitzaBute House
IzendatzaileaEskoziako Parlamentua
KargualdiaEz dauka
Lehen titularraDonald Dewar
Sorrera1999ko maiatzaren 17a
OrdezkoaLehen Ministrordea
WebguneaEskoziako Lehen Ministroa

Eskoziako Parlamentuko kideek aukeratzen dute Lehen Ministroa, eta formalki, Erresuma Batuko erreginak izendatzen du. Lehen Ministroak Eskoziako Gobernuko Kabineteko kideak eta ministroak eta Eskoziako zuzenbideko funtzionarioak ere izendatzen ditu. Eskoziako Gobernuko buru den aldetik, lehen ministroa Eskoziako Parlamentuaren aurrean erantzule zuzena da bere ekintzengatik eta, oro har, gobernuaren ekintzengatik.

Gaur egun, Eskoziako Alderdi Nazionaleko Humza Yousaf da Eskoziako lehen ministroa, 2023ko martxoaren 29tik.

Historia

1997ko erreferendumaren ostean, Eskoziako hautesleek adostasuna emanda, Erresuma Batuko Parlamentuak eta Tony Blair lehen ministroaren gobernuak, Eskoziako Parlamentua eta Eskoziako Exekutiboa (gerora Eskoziako Gobernua) ezarri zituen.

Eskoziako Parlamentu zaharra bertan behera geratu zen Britania Handiko Parlamentua sortu ostean, 1707ko Batasun Aktak indarrean sartzean. XX. mendean, Erresuma Batuak desentralizazio prozesu bat hasi zuen, Eskozian Parlamentua eta Exekutiboa berrezarriz, eta prozesu honen bidez, Eskoziak autogobernua eskuratu zuen, neurri batean, bere barne-arazoetan, hala nola, osasunean, hezkuntzan eta justizian.[2] Autogobernuaren aldeko mugimendua 1970eko hamarkadan hasi zen, Erresuma Batuko Gobernuak Kontituzioari buruzko Batzorde Erreala sortzean, eta 1978ko Eskoziako Legearen ezarpenarekin batera. Lege honen bidez, Eskoziak 'Lehen Idazkari' baten zuzenduko zuen exekutibo autonomo bat ezarriko zen, baina legea inplementatuko zuen erreferendumak porrot egin ostean, 1978ko proiektua baztertu egin zen, 1998ra arte.[3]

Desentralizazioaren ondorioz, Eskozia gobernatzen zen eran aldaketa administratibo eta legislatiboak burutu ziren, Lehen Ministroaren kargua sortuz, Eskoziako Gobernuaren burua izateko. Ingelesez, "first minister" terminoa erabiltzen da, Kanadako probintzietako, Australiako estatuetako eta Hegoafrikako probintzietako burutzat erabiltzen den "premier" hitzaren antzera.[4]

Desentralizazioaren aurretik, Eskoziako gobernuaren eskumenak Erresuma Batuko Gobernuaren Eskoziarako Sailaren esku zeuden, 1885. urtetik. Saila Eskoziarako Estatu-Idazkariaren esku dago, baina 1998. urtetik Eskoziarako Sailak eginkizun murriztu bat dauka, haren eskumenak Eskoziako erakundeen esku baitaude.[5]

Lehen Ministroen zerrenda (1999-gaur egun)

  Eskoziako Alderdi Laborista

  Eskoziako Alderdi Nazionala

Erretratua Izena
(Jaiotza–Heriotza)
Legegintzaldia Hauteskundeak
Hasiera Amaiera Denbora
1 Donald Dewar
(1937-2000)
1999ko

maiatzaren 13a

2000ko

urriaren 11a

&Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte".Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"1 urte eta &0000000000000151.000000151 egun 1999
Denboraldi honetan, Jim Wallace Lehen Ministrordeak bitarteko gisa jardun zuen.
2 Henry McLeish
(1948-an jaioa)
2000ko

urriaren 26a

2001eko

azaroaren 8a

&Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte".Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"1 urte eta &0000000000000013.00000013 egun
Denboraldi honetan, Jim Wallace Lehen Ministrordeak bitarteko gisa jardun zuen.
3 Jack McConnell

(1960-an jaioa)

2001eko

azaroaren 22a

2003ko

maiatzaren 15a

&Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte".Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"5 urte eta &0000000000000175.000000175 egun
2003ko

maiatzaren 15a

2007ko

maiatzaren 16a

2003
4 Alex Salmond

(1954-an jaioa)

2007ko

maiatzaren 16a

2011ko

maiatzaren 18a

&Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte".Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"7 urte eta &0000000000000187.000000187 egun 2007
2011ko

maiatzaren 18a

2014ko

azaroaren 19a

2011
5 Nicola Sturgeon

(1970-ean jaioa)

2014ko

azaroaren 20a

2016ko

maiatzaren 17a

&Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte".Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"8 urte eta &0000000000000129.000000129 egun
2016ko

maiatzaren 17a

2021eko

maiatzaren 18a

2016
2021eko

maiatzaren 18a

2023ko

martxoaren 29a

2021
6 Humza Yousaf
(1985-ean jaioa)
2023ko

martxoaren 29a

Karguan &Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte".Adierazpen errorea: Hitz ezezaguna "urte"0 urte eta &0000000000000342.000000342 egun

Erreferentziak

  1. «First Minister - gov.scot» www.gov.scot (Noiz kontsultatua: 2022-01-05).
  2. «The Scottish Parliament: - History - The Path to Devolution» web.archive.org 2007-09-14 (Noiz kontsultatua: 2022-01-05).
  3. (Ingelesez) «Through an open door» HeraldScotland (Noiz kontsultatua: 2022-01-05).
  4. «Lords Hansard text for 28 Oct 1998 (181028-25)» publications.parliament.uk (Noiz kontsultatua: 2022-01-05).
  5. «Wayback Machine» web.archive.org (Noiz kontsultatua: 2022-01-05).

Kanpo estekak

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.