Erromaniera

Erromaniera erromani edo ijitoen jatorrizko hizkuntza da.[1] Indoeuropar hizkuntza da, antzinako Indiako ipar-mendebaldean eta Pakistango erdialdean sortua. Hainbat dialekto ditu (oraintxe, ingeles Wikipedian, 53 ageri dira).

Erromaniera
Romani chib
Datu orokorrak
Lurralde eremuaErdialdeko eta Ekialdeko Europa
Hiztunak2,5 milioi (zenbatespena)
OfizialtasunaOndoko herrialdeen zati batzuetan gutxiengo hizkuntza gisa onartua:
 Mazedoniako Errepublika
 Serbia
 Eslovenia
 Hungaria
 Alemania
 Errumania
 Errusia
 Norvegia
 Suedia
 Finlandia
UNESCO sailkapena3: arriskuan
AraugileaEz du
Hizkuntza sailkapena
giza hizkuntza
indoeuropar hizkuntzak
Indo-irandar hizkuntzak
Indoariar hizkuntzak
Central Indo-Aryan (en) Itzuli
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologiasubjektu aditza objektua eta hizkuntza fusionatzailea
Genero gramatikalakgenero femeninoa eta genero maskulinoa
Kasu gramatikalaknominatiboa, akusatiboa, datiboa, ablatiboa, lokatiboa, instrumentala, genitiboa eta bokatiboa
Alfabetoalatindar alfabetoa, alfabeto zirilikoa eta Devanagaria
Hizkuntza kodeak
ISO 639-2rom
ISO 639-3rom
Ethnologuerom
Glottologroma1329
Wikipediarmy
ASCL3905
UNESCO405
IETFrom

Euskal Herriko ijito euskaldunen artean, erromintxel izeneko hizkera sortu zen, euskararen eta erromanieraren arteko nahastura, gehienbat euskararen ezaugarriak dituena. Beraz, dialektoa izatekotan, ez litzateke erromanieraren dialektoa, euskararena baizik. Zehazki esanda, hala ere, ez hizkuntza, ez dialektoa: pagadolektoa da, hizkuntza nahastura.[2][3] Oraindik baditu hiztunen batzuk.

Erromaniera hiztunen banaketa geografikoa

Ondorengo taula honetan jasota dago erromanieradunek Europan duten banaketa.[4] Azken zutabean ageri da estatu bakoitzeko ijito guztien artean erromanieradunen ehunekoa zenbat den.

EstatuaErromanieradunak %
Albania90 000 %  95
Alemania85 000 %  70
Austria20 000 %  80
Belgika10 000 %  80
Bielorrusia27 000 %  95
Bosnia eta Hertzegovina40 000 %  90
Bulgaria600 000 %  80
Danimarka1 500 %  90
Erresuma Batua1 000 %  0,5
Errumania433 000 %  80
Errusia405 000 %  80
Eslovakia300 000 %  60
Eslovenia8 000 %  90
Espainia1 000 %  1
Estonia1 100 %  90
Finlandia3 000 %  90
Frantzia215 000 %  70
Grezia160 000 %  90
Herbehereak3 000 %  90
Hungaria260 000 %  50
Italia42 000 %  90
Kroazia28 000 %  80
Letonia18 500 %  90
Lituania4 000 %  90
Mazedonia215 000 %  90
Moldavia56 000 %  90
Montenegro30 000 %  90
Polonia4 000 %  90
Serbia350 000 %  85
Suedia9 500 %  90
Turkia280 000 %  70
Txekia140 000 %  50
Ukrainia113 000 %  90

Erreferentziak
  1. Isabel MENDIZABAL EZEIZABARRENA: «Ijitoen jatorria, DNAn islatua», Elhuyar Zientzia eta Teknologia, 2013-04-25, 297. zenbakia.
  2. Unai Brea: «Hiretzat goli kherautzen dinat, erromeetako gazi mindroa», Argia, 2008-03-23.
  3. Lore Agirrezabal: «Erromintxela, euskal ijitoen hizkera», Argia, 2003-09-28.
  4. Bakker eta beste (2000): «Speakers and Numbers», in Rombase, didactically edited information on Roma.

Bibliografia
  • Juan de Dios Ramírez-Heredia: Romani-kaloz hitz egiteko lehen eskuliburua. Bartzelona: Unión Romaní, 2001.

Ikus, gainera
Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.

Kanpo estekak
Hizkuntza Artikulu hau hizkuntzei buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.