Erriberriko harresiak

Erriberriko harresiak Nafarroa Garaiko Erdialdea eskualdeko Erriberri herriko Erromatar Garaian eta Erdi Aroan eraikitako defentsa sistema da.

Erriberriko harresiak
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Probintzia Nafarroa Garaia
UdalerriaErriberri
Koordenatuak42°28′46″N 1°38′58″W
Map
Ondarea

    Nafarroako harresi-barrutirik osoena eta hobekien kontserbatuena da.

    Deskribapena

    I. mendeko eraikuntza da, trapezoide-formako oinplanokoa, hiriaren iparraldeko sektoreko goragune txiki batean kokatua. Jatorrizko egoeran 20 dorre zituen, bakoitza bere horma-atalarekin, eta sarrerako bi sarrera, iparraldean eta hegoaldean. Gaur egun, ia osorik kontserbatzen dira jatorrizko konfigurazioa, 12 dorreren aztarnak eta harresi-oihal txikiren bat. 600 metroko perimetroa du, eta 2 hektarea inguruko edukiera. Kuxin-formako harlanduak ditu.

    Iparraldean, motzena (80 metro), sartzeko bi atarietako bat zegoen (San Frantziskoko atea, XVII. mendea). Ez da garaiko elementurik kontserbatzen. Mendebaldeko sektorean (150 metro), lau dorreetatik hiru kontserbatzen dira, baina horietako bat, hegoaldekoa, joan den mendearen erdialdean berreraikia. Hegoaldeko sektoreak, luzeenak (250 metro), egungo Karlos III.a enparantza zeharkatzen zuen, eta hor zegoen sartzeko beste atea, gaur egun Erlojuaren ataria eta Txapitela dorrea, kuxin-formako harlanduz egindako mihise eder bat atxikirik. Plazako 3. zenbakiko etxearen barruan dorretxe bat dago, eta egitura egoera onean mantentzen du 10 metrora arte. Gainera, jatorrizko lodiera mantentzen duen harresi-zati bakarra 2,5 metrokoa da. Alde hori Andre Maria Erregina elizaren dorrean amaitzen da, eta kuxinduriko harlanduen beheko maila kontserbatzen da.

    Ekialdeko sektorean (160 metro) Praetorium edo gotorlekua dago, gailentzen diren lau dorrez inguratuta. Lau dorreetako lehen harlandu ilarak originalak dira, eta horrek jatorrizko forma berresten du. Bisigodoen garaian eta Errege Jauregi gisa berrerabili zuten errege nafarrek XII. mendetik aurrera. Judutegiaren erruko 11. zenbakidun etxebizitzaren barruan, beste dorre baten barruko angelua kontserbatzen da, eta bertatik zimendu-oinetakoa ikusten da.

    Harlanduak kantoi lehorrean elkartzen dira, eta aparailu bat osatzen dute honako hauetan: «Quadratum»; horietako askok kuxin-lana dute. Harlandu handienak dorreen behealdean eta angeluetan daude, hormari sendotasuna eta sendotasuna emanez. Oso litekeena da dorreak zeharkatu eta komunikatuko zituen erronda-bide bat egotea, mendebaldeko sektoreko dorreetan kontserbatutako ateen antzeko irekigune batzuk daudela ematen duen bezala.

    Kardo maximoak, edo kale nagusiak, iparraldetik hegoaldera zeharkatzen zuen barrutia, sarrerako atariak (San Frantzisko eta Txapitela) lotuz. Harresiz inguratutako barrutiak edo «Oppidum» delakoak komunikazio-bideen defentsa-funtzioa beteko luke, eta bertan, ziurrenik, goarnizio militar bat kokatuko litzateke.

    Erreferentziak

    Ikus, gainera

    Kanpo estekak
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.