Erregeen harana

Dra Abu el-Nagako nekropolia utzi zuen lehen errege ezaguna XVIII. dinastiako hirugarren erregea izan zen, Tutmosis I.a, K.a. 1500 inguruan (K.a. 1504 eta K.a. 1492 artean gobernatu zuen) bere errege arkitektoa zen Ineniri bere hilobiaren eraikuntza enkargatu ziona erabateko sekretupean. Ineni bera harrotzen da bere eraginkortasunaz honakoa esanez: ez ninduen inork ikusi, ez ninduen inork entzun.

Hasiera batean, baliteke Erregeen haranean familiaren hilerri bat bezala pentsatu izana, ez soilik erregeei eskainia. Horren froga hilobi txiki gehiago dira, ia guztiak XVIII. dinastiakoak, non, zalantzarik gabe, erreginak, printzeak eta printzesak hilobiratuak izango ziren. Soilik Erreginen Harana sortu ondoren jaitsi zen nabarmen Erregeen haranean lurperatutako erregeak ez ziren pertsonen kopurua.

Seti I.aren hilobia, beharbada, Erregeen haraneko ederrena.

Tutankamonen hilobia, Erregeen haraneko ezagunena 1922an aurkitua izan zenetik..

Tutmosis III.aren hilobia, bere margolan estilizatuengatik ospetsua.

XVIII. dinastiako erregeen hilobiak izan dira, gehienak, aurkituak izaten azkenak. Hau, hilobiak eraiki zituztenek euren sarrera ondo disimulatu izanaren ondorio da, baita denboraren igaroaz atarian erori ziren hondakinengatik ere. Hala ere, ezagutzen denez behintzat, horietako bik baino ez zituzten mantendu kalterik gabe bertan lurperatuak zeudenak eta bertako altxorrak, arpilatzaileengandik salbu, KV46ak eta KV62ak, biak garai honetakoak.

Erregeen haranak, dinastia honek iraun zuen bitartean bertan behera utzia izateko saiakerak jasan zituen: uste denez, Tutmosis II.ak bere hilobia beste toki batean eraikiarazi zuen; Amenofis III.ak Mendebaldeko haranean egin zuen, tradiziotik urrunduz, baita Akenatonek ere, hiriburua Aketatonera eraman zuenean, basamortuaren erdian eraiki zuen bere hiri berria, nekropoli bat diseinatu zuen egungo Tell-el-Amarna. Litekeena da, Akenatonen arrazoi erlijioso eta politikoak alde batera utziz gero, gainontzeko saiakerak lehen hilobi arpilatzaileen agerpenagatik izatea, errege soldaduek eta gaueko guardiek ere eragotzi ezin zituztenak.

Dinastia berriekin jasango zuen Erregeen haranak aldaketa sakon bat. Hilobiak diseinu erabat zuzenekoak izatera pasako ziren (XVIII. dinastiakoetan ez bezala, non ukondotzeak agertzen diren) eta euren sarrera aurkitzea errazagoa da aurreko dinastiakoenen kasuan baino. Honek lapurreta kopurua haziaraziko zuen, eta jada antzinarotik oso ezagunak ziren hilobiak hain zuzen ere garai honetakoak izango ziren.

Tebasek Niloren deltan zegoen Avarisen mesedetan hiriburutza galdu zuen arren, erregeek nekropolia mantentzen eta euren hil tenpluak Nilo ibaiaren mendebaldeko ertzean eraikitzen jarraitu zuten. Dena dela, gauzak aldatzen ari ziren, eta erregeak geroz eta baztertuago zuten antzinako hiriburua, eta Amonen Apaiz Gorenak kontrola hartzen ari ziren. Aldi berean, Egipto ahultzen ari zen, eta gosea eta pobrezia herritar xumeen artean agertzen hasi ziren.