Erran.eus

1980. urtean Beran (Bortziriak, Nafarroa) talde euskaltzale batek Ttipi-Ttapa aldizkaria sortu zuen. Lehenbiziko hamar urteetan hiruzpalau zenbaki argitaratzen zituen urte bakoitzean. 1990. urtetik aurrera, ordea, hamabostekari izaera hartu zuen, gaur egun ere maiztasun horrekin argitaratzen duelarik. Aldizkari fisikoa jasotzeko ezinbertzekoa zen hedabidera harpidetzea. Hasieran harpidetza doakoa zen, baina, 1998. urtetik aurrera ordainpeko bihurtu zen.

1996an Interneteko edizioa martxan jarri zen eta bi urte beranduago Ttipi-Ttapa Telebista (2009an itxi zen). Hedabidearen egitura juridikoak ere aldaketak jasan ditu: 1997an Kultur Elkartea izateari utzi eta fundazio bihurtu zen. Batetik, Ttipi-Ttapa Telebistak egitura sendoa behar zuelako eta, bestetik, taldeko egitasmo guztien egonkortasun ekonomiko eta juridikoa ziurtatzeko.

1997an finantzazio arrazoiak zirela medio Fundazioak Kulturkari S.L.U. sortu zuen, diseinu grafikoko eta publizitateko lanak egiten zituen enpresa. 2011an Fundazioen Legean aldaketa bat gertatu zen, ondorioz, subrogazio prozesu bat ere baiː Ttipi-Ttapa Fundazioak bere gain hartu zuen Kulturkari enpresaren jarduera.

2015. urtean aldizkariaren webgunean (ttipi.net) hobekuntza nabariak eginez, erran.eus plataforma martxan jarri zen. Garai batean Xorroxin Irratiaren webgunean (xorroxinirratia.com) argitaratzen ziren edukiak ere erran.eus hedabidean aurkitu daitezke.

Plataformaren edukia bi bloke nagusitan banatzen da: informazioa (elkarrizketak, albisteak, iritziak…) eta zerbitzuak. Informazio desberdinak ikusi nahi izanez gero, irakurlearen beharretara egokitzen diren aukera desberdinak daude. Kontsumitzaileak albiste berrienak irakurri nahi baditu, adibidez, portadan topatuko ditu edukiok. Uneoro eguneratzen den atala da, editoreek webgunera informazio berriak sartzen dituzten bakoitzean orrialdearen goiko partean gehitzen direlarik. Irakurleak informazio jakin bat nahi badu, ordea, webguneko edukiak antolatzeko aukera ere badu. Bi aldagai dira informazioak sailkatzen dutenak: eskualdeak eta gaiak. Gainera, eduki horien izaera askotarikoa da. 2020. urtean, adibidez, 3.376 artikulu, 1.168 audio, 560 bideo, 527 argazki galeria eta 410 komunitateko eduki (hedabidearen jarduera esparruko elkarte eta gizarte erakundek ekoitzitakoak) argitaratu zituzten. Informazio horien ekoizpena ia bikoiztu da webguneak martxan daramatzan sei urteotan, honako hau izan delarik bilakaera:

Irakurleen eskura dauden zenbait zerbitzu ere baditu webguneak: agenda, gida komertziala, telefono gida, eguraldia, eduki berezien kanala, iragarki sailkatuak, zorion agurrak eta eskelak. Bi atal nagusi horietaz gain, bai Xorroxin Irratiko saioetara eta baita Ttipi-Ttapa aldizkariko aleetara bideratzen duten estekak daude.  

Komunikabidearen ildo editoriala garbi erakusten duen iritzi edo editorialik ez dago, ez behintzat medioak bere izenean argitaratutakorik. Hedabidearen komunitatearen parte diren erakunde, aditu eta herritarrek, ordea, hamaika gaien inguruko iritziak argitaratzen dituzte bertan (politika, hezkuntza, ekonomia…).

Plataformaren jatorrian dagoen aldizkaria talde euskaltzale batek sortu zuen. Ideia horiek webgunean ere atzeman daitezke, euskararentzat propio sortutako atala dutelarik. Gainera, hedabidearen jarduera eremuan pil-pilean dauden gai batzuekiko jarrerak bere ildoaren nondik-norakoak ulertzen ahalbidetzen du. Lekarozko Aroztegia eta Erdizko Harrobiaren proiektuen inguruko estaldura informatiboa egin du hedabideak, adibidez. Lan horretan herritarrei eman diete hitza, baita “Erdiz Bizirik”, “Aroztak” eta “Aroztegia eta gero zer?” plataforma eta elkarteei ere.

Hizkuntzarekiko eta herri ekimen desberdinekiko konpromiso horrek hedabidearen ildo ezkertiar eta euskaltzalea agerian uzten ditu.

Webguneko eduki guztiak doakoak dira, ez dago ordainpeko eduki berezirik. Hala ere, hedabidearen “laguna” izateko aukera badago. Harpidetza honen bidez irakurleak bai erran.eus plataformaren eta baita Ttipi-Ttapa aldizkariaren etorkizuna ziurtatzen laguntzen du. Gainera, harpidetuz gero, eskualdeko dendetan deskontuak izanen ditu erabiltzaileak (Ttipi txartelaren bidez) eta hamabostean behin egiten diren zozketetan parte hartzen ahalko du. Honako hauek dira 2021ko harpidetza sariak:

Publizitatearen bidez ere dirua irabazten du erran.eus hedabideak. Hiru aukera desberdin eskaintzen dituː [3]

• Iragarkia ordenagailuko formatuan agertzeko sei euro ordaindu beharko ditu iragarleak. Bost tamaina izanik aukeran: 980 x 90px, 728 x 90 px, 300 x 250 px, 300 x 600 px eta 220 x 90 px.
• Iragarkia mugikorreko formatuan agertzeko ere, sei euro ordaindu behar dira. Bi tamainaren artean aukeratu daiteke: 300 x 250 px eta 320 x 50 px.
• Baner bat GIF formatuan ekoizteak 50€-ko prezioa du.

Aparteko finantzazio bideak ere baditu, hala nola, zerbitzuen atala. Herritarrek iragarkiak edo mezuak zintzilikatzeko espazioa erosteko aukera dute. Eskelak jartzeko edo oroigarriak egiteko, adibidez, 90€ -harpidedun izanez gero %10 gutxiago- ordaindu behar dira paperezko zein webguneko bertsioan mezua argitaratzeko.

Kanpotik etorritako diru-sarrerak ere izan ditu hedabideak. 2018an, adibidez, 133.736€-ko dirulaguntza bat jaso zuen Ttipi-Ttapa Fundazioak, Nafarroako Gobernuak 629.997€ banatu baitzituen euskaraz aritzen ziren zenbait komunikabideren artean. Fundazioak duen hizkuntzaren erabilera aktiboa izan zen laguntza hori jasotzearen arrazoia [4].

Zabalkunde datuak positiboak dira, %30,7ko gorakada izan baitzuen erran.eus hedabideak 2020an. Hilabeteko, bataz beste, 30.657 erabiltzaile eta 129.744 bisita izan zituen eta 280.947 orrialde ikusi zituzten kontsumitzaileek [3]. 2014-2021 bitartean honako eboluzioa izan du hedabideak:

Webgunean sartzeko gero eta gehiago erabiltzen da mugikorra. 2020an, erraterako, 1.023.101 sesio egin ziren mugikorretik, sesio guztien %82,27a. Ordenagailutik %16,19a sartu ziren eta gainerakoak (%1,55) tabletetik [5].