Erradio kobalente

Erradio kobalentea, lotura kobalente bat osatzen duten bi atomoen arteko distantziaren erdia da. Neurtzeko pikometroak eta Angstromak erabiltzen dira unitate gisa.

Lotura kobalentearen luzerak berau osatzen duten bi atomoen erradio kobalenteen batura izan behar luke, R(AB) = r(A) + r(B). Zentzu operazionalean, erradio kobalente ezberdinak ere defini daitezke, lotura bakuna, bikoitza ala hirukoitza den kontuan izanda (r₁, r₂ and r₃ ondorengo taulan), Hala ere, erlazio hau ez da osoki zehatza, atomo baten erradioa ez baita beti berdina, ingurunearekiko dependentea baizik. A-B lotura heteroatomikoetan lotura ionikoarekin zerikusia duten osagaiak ere aurki litezke. Maiz, lotura kobalente polarra erradio kobalenteen batura baina motzagoa da. Beraz, taularatutako baloreak batez bestekoak eginda ala kasu idealetarako kalkulatutakoak dira.

Ohikoena, R(AB) loturen distantziak X-izpien difrakzio bitartez da; kasu bereziagoetan neutroi difrakzioa erabil daiteke kristal molekularretan neurketak egiteko. Errotaziozko-espektroskopiak ere emaitza oso zehatzak eman ohi ditu. A-A motako lotura homonuklearretan, erradio kobalentea elementuen arteko lotura bakunaren luzeraren erdia bezala definitu zuen Linus Pauling-ek; adib., R(H–H, H₂-an) = 74.14 pm, beraz r_kob(H) = 37.07 pm. Aldea txikia bada ere, ohikoena, konposatu kobalente ezberdinetan neurtutako balioen batez bestekoa hartzea da. Berriki Sanderson-ek [1] lotura kobalente ez polarren erradio sorta bat kaleratu badu ere, Cambridge Crystallographic Database [2]-ak eskaintzen duen lotura-distantzia bilduma zabalak erradio kobalentearen kontzeptua bera zaharkitu gisan utzi du.

Erradio kobalenteen taula

Esan bezala, bi atomo loturik izanda eta bi nukleoak ukitzen ari direlarik, nukleo hauen erradioa da gutxi gorabehera erradio kobalente bezala neurtzen dena.

Beheko taulako 3. erreferentziako datuak Cambridge Structural Database [3] -tik hartutako 228.000 datu experimental baino gehiagoren analisi estatistikotik atereak dira. Parentesi arteko zenbakiak neurriaren azken digituaren desbiazio estandarra dira. Datu hauek C, N eta O-re erradioak aurrez finkatuz lortuak izan dira.

Bestelako hurbilketa bat ere egin daiteke: doiketa auto-koherente bat burutzea molekula talde txikiagoetarako. Hau lotura bakun,[4]bikoitz [5]eta hirukoitzetarako[6] egin da, elementu oso-pisutsuak baino arinagoak diren elemendu guztientzat. Bai datu experimental bai simulazioen bitartez lortutakoak erabili dira. Lotura bakunetarako lortutako emaitzak Cordero et al.[3] -ek aurkeztutakoen antzekoak dira. Ezberdinak diren kasuetan, baliteke erabilitako koordinazio zenbakia ezberdina izana. Hau da kasua bereziki (d eta f) transizio metalen kasuan. Orokorrean r₁ > r₂ > r₃ espero liteke, baina bestelakorik ere gerta liteke lotura ahul anitzetan, estekatzaileen arteko ezberdintasuna erabilitako datuetako R-en diferentzia baina handiagoa denean.

Z	Symbol	r (Å)^[3]	r₁(Å)^[4]	r₂(Å)^[5]	r₃(Å)^[6]
1	H	0.31(5)	0.32
2	He	0.28	0.46
3	Li	1.28(7)	1.33	1.24
4	Be	0.96(3)	1.02	0.90	0.85
5	B	0.84(3)	0.85	0.78	0.73
6	C (sp³)	0.76(1)	0.75
	C (sp²)	0.73(2)		0.67
	C (sp)	0.69(1)			0.60
7	N	0.71(1)	0.71	0.60	0.54
8	O	0.66(2)	0.63	0.57	0.53
9	F	0.57(3)	0.64	0.59	0.53
10	Ne	0.58	0.67	0.96
11	Na	1.66(9)	1.55	1.60
12	Mg	1.41(7)	1.39	1.32	1.27
13	Al	1.21(4)	1.26	1.13	1.11
14	Si	1.11(2)	1.16	1.07	1.02
15	P	1.07(3)	1.11	1.02	0.94
16	S	1.05(3)	1.03	0.94	0.95
17	Cl	1.02(4)	0.99	0.95	0.93
18	Ar	1.06(10)	0.96	1.07	0.96
19	K	2.03(12)	1.96	1.93
20	Ca	1.76(10)	1.71	1.47	1.33
21	Sc	1.70(7)	1.48	1.16	1.14
22	Ti	1.60(8)	1.36	1.17	1.08
23	V	1.53(8)	1.34	1.12	1.06
24	Cr	1.39(5)	1.22	1.11	1.03
25	Mn (low spin)	1.39(5)
	Mn (high spin)	1.61(8)
	Mn		1.19	1.05	1.03
26	Fe (low spin)	1.32(3)
	Fe (high spin)	1.52(6)
	Fe		1.16	1.09	1.02
27	Co (low spin)	1.26(3)
	Co (high spin)	1.50(7)
	Co		1.11	1.03	0.96
28	Ni	1.24(4)	1.10	1.01	1.01
29	Cu	1.32(4)	1.12	1.15	1.20
30	Zn	1.22(4)	1.18	1.20
31	Ga	1.22(3)	1.24	1.17	1.21
32	Ge	1.20(4)	1.21	1.11	1.14
33	As	1.19(4)	1.21	1.14	1.06
34	Se	1.20(4)	1.16	1.07	1.07
35	Br	1.20(3)	1.14	1.09	1.10
36	Kr	1.16(4)	1.17	1.21	1.08
37	Rb	2.20(9)	2.1	2.02
38	Sr	1.95(10)	1.85	1.57	1.39
39	Y	1.90(7)	1.63	1.3	1.24
40	Zr	1.75(7)	1.54	1.27	1.21
41	Nb	1.64(6)	1.47	1.25	1.16
42	Mo	1.54(5)	1.38	1.21	1.13
43	Tc	1.47(7)	1.28	1.2	1.1
44	Ru	1.46(7)	1.25	1.14	1.03
45	Rh	1.42(7)	1.25	1.1	1.06
46	Pd	1.39(6)	1.2	1.17	1.12
47	Ag	1.45(5)	1.28	1.39	1.37
48	Cd	1.44(9)	1.36	1.44
49	In	1.42(5)	1.42	1.36	1.46
50	Sn	1.39(4)	1.4	1.3	1.32
51	Sb	1.39(5)	1.4	1.33	1.27
52	Te	1.38(4)	1.36	1.28	1.21
53	I	1.39(3)	1.33	1.29	1.25
54	Xe	1.40(9)	1.31	1.35	1.22
55	Cs	2.44(11)	2.32	2.09
56	Ba	2.15(11)	1.96	1.61	1.49
57	La	2.07(8)	1.8	1.39	1.39
58	Ce	2.04(9)	1.63	1.37	1.31
59	Pr	2.03(7)	1.76	1.38	1.28
60	Nd	2.01(6)	1.74	1.37
61	Pm	1.99	1.73	1.35
62	Sm	1.98(8)	1.72	1.34
63	Eu	1.98(6)	1.68	1.34
64	Gd	1.96(6)	1.69	1.35	1.32
65	Tb	1.94(5)	1.68	1.35
66	Dy	1.92(7)	1.67	1.33
67	Ho	1.92(7)	1.66	1.33
68	Er	1.89(6)	1.65	1.33
69	Tm	1.90(10)	1.64	1.31
70	Yb	1.87(8)	1.7	1.29
71	Lu	1.87(8)	1.62	1.31	1.31
72	Hf	1.75(10)	1.52	1.28	1.22
73	Ta	1.70(8)	1.46	1.26	1.19
74	W	1.62(7)	1.37	1.2	1.15
75	Re	1.51(7)	1.31	1.19	1.1
76	Os	1.44(4)	1.29	1.16	1.09
77	Ir	1.41(6)	1.22	1.15	1.07
78	Pt	1.36(5)	1.23	1.12	1.1
79	Au	1.36(6)	1.24	1.21	1.23
80	Hg	1.32(5)	1.33	1.42
81	Tl	1.45(7)	1.44	1.42	1.5
82	Pb	1.46(5)	1.44	1.35	1.37
83	Bi	1.48(4)	1.51	1.41	1.35
84	Po	1.40(4)	1.45	1.35	1.29
85	At	1.50	1.47	1.38	1.38
86	Rn	1.50	1.42	1.45	1.33
87	Fr	2.60	2.23	2.18
88	Ra	2.21(2)	2.01	1.73	1.59
89	Ac	2.15	1.86	1.53	1.4
90	Th	2.06(6)	1.75	1.43	1.36
91	Pa	2.00	1.69	1.38	1.29
92	U	1.96(7)	1.7	1.34	1.18
93	Np	1.90(1)	1.71	1.36	1.16
94	Pu	1.87(1)	1.72	1.35
95	Am	1.80(6)	1.66	1.35
96	Cm	1.69(3)	1.66	1.36
97	Bk		1.66	1.39
98	Cf		1.68	1.4
99	Es		1.65	1.4
100	Fm		1.67
101	Md		1.73	1.39
102	No		1.76	1.59
103	Lr		1.61	1.41
104	Rf		1.57	1.4	1.31
105	Db		1.49	1.36	1.26
106	Sg		1.43	1.28	1.21
107	Bh		1.41	1.28	1.19
108	Hs		1.34	1.25	1.18
109	Mt		1.29	1.25	1.13
110	Ds		1.28	1.16	1.12
111	Rg		1.21	1.16	1.18
112	Cn		1.22	1.37	1.3
113	Uut		1.36
114	Uuq		1.43
115	Uup		1.62
116	Uuh		1.75
117	Uus		1.65
118	Uuo		1.57

Erreferentrziak

Sanderson, R. T. (1983). "Electronegativity and Bond Energy." J. Am. Chem. Soc. 105:2259–61.
Allen, F. H.; Kennard, O.; Watson, D. G.; Brammer, L.; Orpen, A. G.; Taylor, R. (1987). "Table of Bond Lengths Determined by X-Ray and Neutron Diffraction." J. Chem. Soc., Perkin Trans. 2 S1–S19.
Beatriz Cordero, Verónica Gómez, Ana E. Platero-Prats, Marc Revés, Jorge Echeverría, Eduard Cremades, Flavia Barragán and Santiago Alvarez. Covalent radii revisited. Dalton Trans., 2008, 2832-2838, doi:10.1039/b801115j
P. Pyykkö, M. Atsumi, Chem. Eur. J., 15, 2009,186-197 doi:10.1002/chem.200800987
P. Pyykkö, M. Atsumi, Chem. Eur. J., 15, 2009,12770–12779 doi:10.1002/chem.200901472. Figure 3 of this paper contains all radii of refs. [4-6]. The mean-square deviation of each set is 3 pm.
P. Pyykkö, S. Riedel, M. Patzschke, Chem. Eur. J., 11, 2005,3511–3520 doi:10.1002/chem.200401299

Ikus, gainera

Erradio atomiko

Kanpo estekak

Datuak: Q485360
Multimedia: Covalent radius / Q485360

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Sanderson, R. T. (1983). "Electronegativity and Bond Energy." J. Am. Chem. Soc. 105:2259–61.

[2] Allen, F. H.; Kennard, O.; Watson, D. G.; Brammer, L.; Orpen, A. G.; Taylor, R. (1987). "Table of Bond Lengths Determined by X-Ray and Neutron Diffraction." J. Chem. Soc., Perkin Trans. 2 S1–S19.

[3] Beatriz Cordero, Verónica Gómez, Ana E. Platero-Prats, Marc Revés, Jorge Echeverría, Eduard Cremades, Flavia Barragán and Santiago Alvarez. Covalent radii revisited. Dalton Trans., 2008, 2832-2838, doi:10.1039/b801115j

[4] P. Pyykkö, M. Atsumi, Chem. Eur. J., 15, 2009,186-197 doi:10.1002/chem.200800987

[5] P. Pyykkö, M. Atsumi, Chem. Eur. J., 15, 2009,12770–12779 doi:10.1002/chem.200901472. Figure 3 of this paper contains all radii of refs. [4-6]. The mean-square deviation of each set is 3 pm.

[6] P. Pyykkö, S. Riedel, M. Patzschke, Chem. Eur. J., 11, 2005,3511–3520 doi:10.1002/chem.200401299