Erdialdeko Europako Salerosketa Libreko Akordioa
Erdialdeko Europako Salerosketa Libreko Akordioa (CEFTA) Erdialdeko eta Hego-ekialdeko Europako herrialdeen arteko merkataritza-akordioa da.
Erdialdeko Europako Salerosketa Libreko Akordioa | ||
---|---|---|
Datuak | ||
Mota | erakundea | |
Agintea | ||
Egoitza nagusi | ||
Historia | ||
Sorrera | 1992ko abenduaren 21a | |
webgune ofiziala |
Kideak
2013ko uztailaren 1etik, hauek dira CEFTAko kideak: Albania, Bosnia eta Herzegovina, Ipar Mazedonia, Moldavia, Montenegro, Serbia eta UNMIK, Kosovoren izenean. Garai bateko kideak Bulgaria, Txekia, Hungaria, Polonia, Errumania, Eslovakia, Eslovenia eta Kroazia izan ziren.
Hitzarmeneko kideak | Atxikitzea | Uztea | |
---|---|---|---|
Polonia | 1992 | 2004 | |
Hungaria | 1992 | 2004 | |
Txekoslovakia | Txekia | 1992 | 2004 |
Eslovakia | 2004 | ||
Eslovenia | 1996 | 2004 | |
Errumania | 1997: | 2007 | |
Bulgaria | 1999 | 2007 | |
Kroazia | 2002 | 2013 | |
Ipar Mazedonia | 2006 | — | |
Bosnia-Herzegovina | 2007 | — | |
Moldavia | 2007 | — | |
Serbia | 2007 | — | |
Montenegro | 2007 | — | |
Albania | 2007 | — | |
MINUK (Kosovo) | 2007 | — |
Kide izateko irizpideak
Antzinako irizpideak (Poznango Adierazpena):
- Munduko Merkataritza Erakundeko kidea
- EBrekin elkartze-akordioa, etorkizunean kidetasun osoa lortzeko asmoekin
- CEFTAko egungo kideekin merkataritza libreko ituna egitea
Zagrebeko 2005eko topaketa geroztik indarrean dauden irizpideak:
- Munduko Merkataritza Erakundeko kidea edo MMEren araudi guztiak errespetatzea
- EBrekin elkarteetako edozein akordio
- CEFTAko egungo kideekin merkataritza libreko ituna egitea
Historia
Jatorrizko erabakia
Jatorrizko akordioa Visegrád taldeko herrialdeek sinatu zuten: Polonia, Hungaria eta Txekoslovakia, 1992ko abenduaren 21ean Krakovian (Polonia), eta 1994ko uztailean sartu zen indarrean. CEFTAren bidez, herrialde parte-hartzaileek Mendebaldeko Europako erakundeetan zuten integrazioa handitu nahi zuten, eta, horren bidez, Europako ekonomia-, politika-, lege- eta segurtasun-sistemetara atxiki, demokrazia eta merkatu libreko ekonomia sendotzeko.
Esloveniak bat egin zuen CEFTArekin 1996an, Errumaniak 1997an, Bulgariak 1998an, Kroaziak 2003an eta Mazedoniak 2006an.
Europa Erdialdeko eta Ekialdeko herrialdeen helburu nagusia, Sobietar Errepublika Sozialisten Batasunetik independentzia lortu ondoren, Europako Batasunean sartzea izan zen, ekonomia hobetzeko. Horretarako, Erdialdeko Europako herrialdeek Erdialdeko Europako Merkataritza Askeko Ituna (CEFTA) sortu zuten, 1994ko ekainaren 3an indarrean jarri zena. Ondoren, CEFTAko kide ziren herrialdeak Jatorrizko Deituren Europako Eremuan afiliatu ziren.[1]
2006ko CEFTAren akordioa
Jatorrizko akordioko kide guztiak, Ipar Mazedonia izan ezik, EBra batu dira eta, ondorioz, CEFTAtik alde egin dute. Hortik aurrera, CEFTA zabaltzea erabaki zen, gainerako estatu balkanikoak barneratzeko. 2006ko apirilaren 6an, Europako hego-ekialdeko lehen ministroek Bukaresten egindako bilkuran, CEFTA Albania, Bosnia eta Herzegovinara, UNMIK Kosovo, Moldavia, Serbia eta Montenegroren izenean hedatzeko baterako adierazpena onartu zen. Ukraina tratatuan sartzeko aukera ere eztabaidatu da. Hedatutako akordio berria 2006ko azaroaren 9an hasi zen Bruselan, eta 2006ko abenduaren 19an sinatu zen, Europako hego-ekialdeko lehen ministroen topaketan, Bukaresten. 2007ko abuztuaren hasieran, herrialde guztiek, Bosniak eta Herzegovinak eta Serbiak izan ezik, berretsi egin zuten akordioa, eta ekainean sartu zen indarrean. BiHek eta Serbiak 2007ko irailean berrestea espero zen.
Erakundeen zerrenda BPGren (PPP) arabera
Herrialdea | 2011ko per capita BPG (PPP) |
---|---|
Montenegro | 11.628 |
Iparraldeko mazedonia | 10.444 |
Serbia | 10.405 |
Bosnia eta Herzegovina | 8.115 |
Albania | 7.848 |
Kosovo | 7.369 |
Moldavia | 3.382 |