Nazioarteko erakusketa

Nazioarteko erakusketa herrialde batek antolatutako erakusketa publiko handia eta irabazteko asmorik gabekoa da, XIX. mendearen bigarren erdiaz geroztik mundu osoan zehar egin direnak. Erakusketen Nazioarteko Bulegoa (BIE, Bureau International des Expositions) da era horretako ekitaldiak antolatzen dituzten hiriak ofizialki izendatzeaz arduratzen den erakundea. BIEk lau erakusketa mota sailkatzen ditu[1], ezagunenak bi direlarik: Erakusketa unibertsalak eta Nazioarteko erakusketa espezializatuak. Nazioartean expo goitizena erabiltzen da, frantseszko exposition (erakusketa) hitzaren laburdura.

Shanghai Expo 2010 nazioarteko erakusketako herrialdea partaideen banderak.

Erakusketa horietan parte hartzen dutenak estatuak, gizarte zibileko taldeak eta enpresak dira.

Historikoki, Erakusketak zibilizazio burgesaren lorpenak eta sorkuntza teknikoak erakutsi eta zabaltzeko sortu ziren. Nazioarteko erakusketa handiak egiteko ohitura XIX. mendearen erdialdera sortu zen eta bertan, era baketsuan herrialde bakoitzak harrotasunez bere kokagune edo pabiloian, bere sorkuntzak edo berezitasunak erakusten ditu. Lehenengo erakusketa unibertsalak industrializatutako munduaren hiriburu nagusietan egin ziren eta hori bera nahiko adierazgarria da; Londres (1851), New York (1853) eta Parisen (1855).

Historia

Nazioarteko Erakusketak Frantziako erakusketa nazionalen tradizioan sortu ziren, eta Parisen 1844an egindako Frantziako industria-erakusketarekin iritsi zuen gorena. Honen ondoren Europa kontinentalean eginiko beste erakusketa nazional batzuek jarraitu zuten eta, azkenik, Erresuma Batuan.

Lehen Nazioarteko erakusketa 1851n egin zen, Londresko Hyde Parkeko The Crystal Palace delakoan, "Nazio guztien Industria-Lanen Erakusketa Handia" izenburupean (Great Exhibition of the Works of Industry of All Nations). Albert printzeak, Viktoria erreginaren senarrak, Parisko industria-erakusketa bisitatu zuenean sortu zen Erakusketa Handia, eta Henry Colek Londreserako bat egitearen garrantzia ikusarazi zionean. Nazioarteko izaera ematea erabaki zen eta, oro har, produktu manufakturatuen nazioarteko lehen erakusketatzat hartzen da.

1851n sortu zirenetik, nazioarteko erakusketen izaerak bilakaera handia izan du. Hiru garai bereiz daitezke: industrializazioaren aroa, kultura-trukearen aroa eta nazio-markaren aroa.

Industrializazioaren aroa
1900ko Parisko erakusketa.

Aro honetan (1851tik 1933ra) nazioarteko erakusketak batez ere merkataritzan eta aurrerapen teknologikoen aurkezpenean oinarritzen ziren. Zientziaren eta teknologiaren egoera elkartu zuen plataforma izan ziren erakusketa horiek. Telefonoa bezalako asmakuntzak aurkeztu zituzten etapa honetan. Nazioarteko erakusketen irudiaren zati garrantzitsu bat garai horretatik dator.

Adibide nabarmenak: Londres 1851, Bartzelona 1888, Paris 1889, Chicago 1893, Paris 1900, Saint Louis 1904, San Frantzisko 1915.

Kultura-trukearen aroa
1970eko Osakako erakusketa, dorrea.

Aro honetan (1933tik 1988ra) nazioarteko erakusketak garrantzi kulturaleko gai zehatzetan jarri zuten arreta, gizadiarentzat etorkizun hobea aurreikusiz. Aurrerapen zientifiko eta teknologikoek garrantzitsuak izaten jarraitu zuten, baina ez erakusketen ardatz bezala. Etapa honetako erakusketek berrikuntza trukatzeko kulturarteko komunikazioa bultzatu zuten.

Adibide nabarmenak: Chicago 1933, New York 1939, Brusela 1958, New York 1964 (BIEren babesik gabe), Montreal 1967, Osaka 1970, Vancouver 1986.

Nazio-markaren aroa
2000ko Hannoverko erakusketa, Herbehereetako pabilioia.

Aro honetan (1988tik aurrera) herrialde parte-hartzaileek nazioarteko erakusketak erabiltzen dituzte beren irudi nazionalak hobetzeko plataforma gisa, pabiloien bidez. Irudi nazional indartsu bat giltzarri den mundu batean, pabiloiak beren nazio-marka sustatzeko publizitate-tresna bihurtu ziren. Arrazoi kultural eta sinbolikoez gain, herrialde antolatzaileek (eta expoak dituzten eskualde eta hiriek ere) erakusketak erabiltzen dituzte beren burua sustatzeko[2].

Adibide nabarmenak: Brisbane 1988, Sevilla 1992, Lisboa 1998, Hannover 2000, Aichi 2005, Shanghai 2010, Milan 2015.

Motak

Bi nazioarteko erakusketa mota handi daude: unibertsalak eta espezializatuak[3]. Bi erakusketa osagarri mota ere badaude: baratzezaintza erakusketa eta Milango arte eta arkitektura Hirurtekoa[3].

Erakusketa unibertsalak

Erakusketa mota honetan, parte-hartzaileek, oro har, euren pabiloi propioak eraikitzen dituzte. 6 aste eta 6 hilabete arteko iraupena izan dezakete. 1995az geroztik, mota horretako 2 erakusketen arteko tartea gutxienez 5 urtekoa da[3].

Nazioarteko erakusketa espezializatuak

Erakusketa mota hau txikiagoa, merkeagoa eta laburragoa da (3 aste eta 3 hilabete bitartean irauten du)[3]. Guztizko eremuak ezin ditu 25 hektarea gainditu eta antolatzaileek kosturik gabeko pabilioiak hornitu behar dituzte parte-hartzaileentzat. Gainera, pabiloi bakoitzak ezin du 1.000 m2 baino gehiago izan. Horrelako erakusketa bakarra egin daiteke bi erakusketa unibertsalak en artean[3]. Erakusketa-mota honek oso gai espezifikoak ditu.

Erakusketen zerrenda

Nazioarteko erakusketen zerrenda (unibertsalak eta espezializatuak) BIEren arabera[4]

Data Izena Herrialdea[5] Hiria[5] Kategoria Gaia
04/1851 – 10/1851 Erakusketa Handia  Erresuma BatuaLondres Unibertsala Nazio guztien Industria
05/1855 – 11/1855 Erakusketa Unibertsala  FrantziaParis Unibertsala Nekazaritza, Industria eta Artea
05/1862 – 11/1862 1862ko Nazioarteko Erakusketa  Erresuma BatuaLondres Unibertsala Industria eta Arteak
04/1867 – 11/1867 Exposition Universelle  FrantziaParis Unibertsala Nekazaritza, Industria eta Arteak
05/1873 – 10/1873 Weltausstellung 1873 Wien  Austria-HungariaViena Unibertsala Kultura eta Hezkuntza
05/1876 – 11/1876 Centennial Exposition  AEBPhiladelphia Unibertsala Arteak, Manufaktura eta Lurreko eta Meatzeko produktuak
05/1878 – 11/1878 Exposition Universelle  FrantziaParis Unibertsals Teknologia berriak
10/1880 – 04/1881 Melbourne International Exhibition  AustraliaMelbourne Unibertsala Nazio guztien Arteak, Manufaktura, Nekazaritza eta Priduktu industrialak
04/1888 – 12/1888 Exposición Universal de Barcelona (1888)  EspainiaBartzelona Unibertsala Arte Eder eta Industrialak
05/1889 – 10/1889 Exposition Universelle  FrantziaParis Unibertsala Frantziako Iraultza
05/1893 – 10/1893 World's Columbian Exposition  AEBChicago Unibertsala Amerikaren aurkikuntza
05/1897 – 11/1897 Brussels International Exposition  BelgikaBrusela Unibertsala Bizitza modernoa
04/1900 – 11/1900 Erakusketa Unibertsala  FrantziaParis Unibertsala XIX. mendea: gainbegiratua
04/1904 – 12/1904 Louisiana Purchase Exposition  AEBSaint Louis Unibertsala Louisiana Purchase
04/1905 – 11/1905 Liège International (1905)  BelgikaLiège Unibertsala Independentziaren 75. urteurrena
04/1906 – 11/1906 Milan International  ItaliaMilan Unibertsala Garraioa
04/1910 – 11/1910 Brussels International Exhibition  BelgikaBrusela Unibertsala Nazio guztien Artelanak eta Produktu Industrial eta Nekazaritzakoak
04/1913 – 11/1913 Exposition universelle et international  BelgikaGante Unibertsala Bakea, industria eta artea
02/1915 – 12/1915 Panama–Pacific International Exposition  AEBSan Francisco Unibertsala Panamako kanalaren inaugurazioa
05/1929 – 01/1930 1929 Bartzelonako Nazioarteko Erakusketa  EspainiaBartzelona Unibertsala Arteak, Industria eta Kirola
05/1933 – 10/1934 Century of Progress  AEBChicago Unibertsala Independentzia inkerketa industrial eta zientifikoan
04/1935 – 11/1935 Brussels International Exposition  BelgikaBrusela Unibertsala Garraioak
05/1936 – 06/1936 ILIS 1936  SuediaStockholm Espezializatua Hegazkintza
05/1937 – 11/1937 Exposition Internationale des Arts et Techniques dans la Vie Moderne  FrantziaParis Unibertsala Artea eta teknologia bizutez modernoan
05/1938 – 05/1938 Second International Aeronautic Exhibition  FinlandiaHelsinki Espezializatua Airespazioa
02/1939 – 09/1940 Golden Gate International Exposition  AEBSan Francisco Unibertsala Ozeano Barearen ikuskizuna
04/1939 – 10/1940 New York World's Fair  AEBNew York Unibertsala Etorkizuneko Mundua eraikitzen
05/1939 – 09/1939 Exposition internationale de l'eau (1939)  BelgikaLiège Espezializatua Uraren artea
07/1947 – 08/1947 International Exhibition on Urbanism and Housing  FrantziaParis Espezializatua Hirigintza eta etxebizitza
07/1949 – 08/1949 Universal Sport Exhibition (1949)  SuediaStockholm Espezializatua Kirola eta kultura fisikoa
09/1949 – 10/1949 The International Exhibition of Rural Habitat  FrantziaLyon Espezializatua Landa habitata
12/1949 – 06/1950 Exposition internationale du bicentenaire de Port-au-Prince  HaitiPort-au-Prince Unibertsala Bakearen jaialdia
04/1951 – 05/1951 The International Textile Exhibition  FrantziaLille Espezializatua Ehuna
07/1953 – 10/1953 EA 53  ItaliaErroma Espezializatua Nekazaritza
09/1953 – 10/1953 Conquest of the Desert (exhibition)  IsraelJerusalem Espezializatua Basamortuaren konkista
05/1954 – 10/1954 The International Exhibition of Navigation (1954)  ItaliaNapoles Espezializatua Nabigazioa
05/1955 – 06/1955 The International Expo of Sport (1955)  ItaliaTurin Espezializatua Kirola
06/1955 – 08/1955 Helsingborg exhibition 1955  SuediaHelsingborg Espezializatua Gizaki modernoa ingurumenean
05/1956 – 06/1956 Exhibition of citriculture  IsraelBeit Dagan Espazializatua Citrus
07/1957 – 09/1957 Interbau  AlemaniaBerlin Espezializatua Hansa barrutiaren berreraikuntza
07/1958 – 09/1958 Brussels World's Fair  BelgikaBrusela Unibertsala Mundu ikuspegia: [[humanismo}} berria
05/1961 – 10/1961 Expo 61  ItaliaTurin Espezializatua Italiar batasunaren mendeurrena
04/1962 – 10/1962 Century 21 Exposition  AEBSeattle Unibertsala Gizakia Espazioaren Aroan
04/1964 – 10/1965 1964 New York World's Fair  AEBNew York Unibertsala Bakea Ulermenaren bidez
06/1965 – 10/1965 IVA 65  AlemaniaMunich Espezializatua Garraioa
04/1967 – 10/1967 Expo '67  KanadaMontreal Unibertsala Gizakia eta bere mundua
04/1968 – 10/1968 HemisFair '68  AEBSan Antonio Espezializatua Zibilizazioen konfluentzia Ameriketan
03/1970 – 09/1970 Expo '70  JaponiaOsaka Unibertsala Gizadiaren aurrerapena eta harmonia
08/1971 – 09/1971 Expo 71  HungariaBudapest Espezializatua Ehiza munduan zehar
05/1974 – 11/1974 Expo '74  AEBSpokane Espezializatua Etorkizuneko ingurumen berri ospatuz
07/1975 – 01/1976 Expo '75  JaponiaOkinawa Espezializatua Ikusi nahiko genukeen itsasoa
06/1981 – 07/1981 Expo 81  BulgariaPlovdiv Espezializatua Ehiza
05/1982 – 10/1982 1982 World's Fair  AEBKnoxville Espezializatua Energia Mundua biraraziz
05/1984 – 11/1984 1984 World's Fair  AEBNew Orleans Espezializatua Ibaien mundua - ur geza biziaren iturri
03/1985 – 09/1985 1985 World's Fair  JaponiaTsukuba Espezializatua Etxebizitha eta ingurua - Zientzia eta teknologia giza-etxearentzat
11/1985 – 11/1985 Expo 85  BulgariaPlovdiv Espezializatua Asmakuntzak
05/1986 – 10/1986 Expo '86  KanadaVancouver Espezializatua Garraioa eta komunikazioa: Dabilen mundua
04/1988 – 10/1988 Expo '88  AustraliaBrisbane Espezializatua Aisia teknologiaren aroan
06/1991 – 07/1991 Expo 91  BulgariaPlovdiv Espezializatua Gazteen ekintzak Bake munduaren zerbitzura
04/1992 – 10/1992 Expo '92  EspainiaSevilla Unibertsala Aurkikuntzen aroa
05/1992 – 08/1992 Expo Colombo '92  ItaliaGenova Espezializatua Kristobal Kolon, ontzia eta itsasoa
08/1993 – 11/1993 Expo '93  Hego KoreaDaejeon Espezializatua Garapenaren bide berriaren erronka
05/1998 – 09/1998 Expo '98  PortugalLisboa Espezializatua Ozeanoak: etorkizunerako oinordekotza
06/2000 – 10/2000 Expo 2000  AlemaniaHannover Unibertsala Gizakia, Natura, Teknologia
03/2005 – 09/2005 Expo 2005  JaponiaAichi Unibertsala Naturaren jakinduria
06/2008 – 09/2008 Expo 2008  EspainiaZaragoza Espezializatua Ura eta garapen iraunkorra
05/2010 – 10/2010 Expo 2010  TxinaShanghai Unibertsala Hiri hobea, bizitza hobea
05/2012 – 08/2012 Expo 2012  Hego KoreaYeosu Espezializatua Ozeano eta kosta biziak
05/2015 – 10/2015 Expo 2015  ItaliaMilan Unibertsala Planeta elikatuz, Energia biziarentzat
06/2017 – 09/2017 Expo 2017  KazakhstanNur Sultan Espezializatua Etorkizuneko energia
10/2020 – 04/2021 Expo 2020  Arabiar Emirerri BatuakDubai Unibertsala Adimenak lotzen, etorkizuna sortzen
04/2025 – 10/2025 Expo 2025  JaponiaOsaka Unibertsala Etorkizuneko gizartea diseinatzen gure bizitzentzat
05/2027 – 08/2025 Expo 2027  SerbiaBelgrad Espezializatua Aisialdia gizateriarentzat: kirolak eta musika guztiontzat
10/2030 – 03/2031 Expo 2030  Saudi ArabiaRiad Unibertsala Aldaketa garaia: elkarrekin goiz prebisore batez

Kanpo estekak
  1. BIEren webgune ofiziala
  2. (Frantsesez) What is an Expo?. BIE.
  3. (Ingelesez) The Expos. BIE.
  4. Official Site of the Bureau International des Expositions. Bie-paris.org 2013-6-27.
  5. List of International Exhibitions. 2006.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.