Eraginkortasun biologiko

Eraginkortasun biologikoa (ingelesez: fitness eta, populazioen genetika arloan ${\displaystyle w}$ ikurra duena) animalia batek ondorengo bideragarriak uzteko duen gaitasuna neurtzen duen aldagaia da, animalia ingurunera zein heinetan moldatuta dagoen adierazten duena.[1]

Indibiduo batek genotipo jakin batekin ugaltzeko duen gaitasuna deskribatzen du, hau da, hurrengo belaunaldiko gene totaletan indibiduo baten geneek duten proportzioa. Genotipo ezberdinen arteko ezberdintasunek eraginkortasunari eragiten badiote, orduan genotipoen maiztasunak aldatu egingo dira belaunaldietan zehar; eraginkortasun handiagoko genotipoak ohikoagoak izango dira. Prozesu horretan, eraginkortasun txikieneko populazioak denboran zehar desagertzen dira, eta eraginkortasun handieneko populazioak nagusitzen dira. Prozesu horri hautespen naturala deitzen zaio.

Herbert Spencerren "eraginkorraren biziraupena" (ingelesez: survival of the fittest) gaizki berrgrabatutako ideiak ez dio erreferentzia egiten organismoek beren bizi-denboran duten biziraupen-tasari, baizik eta hurrengo belaunaldietan kopia genetiko gehiago utziko dituen norbanako edo biztanleriari.

Genetikoki, honela defini daiteke alelo batek ondorengo belaunaldiei egiten dien batez besteko ekarpena:

${\displaystyle W=lm}$

Non ${\displaystyle W}$ = Egokitzapen absolutua; ${\displaystyle l}$ = Biziraupena eta ${\displaystyle m}$ = ugalkortasuna.

Egokitzapen erlatiboa edo eraginkortasun biologiko erlatiboa hainbat egokitzapen alderatzean erabilitako neurri bat da, non egokitzapen horiek erlatibizatu egiten baitira beste egokitzapen batzuekiko (normalean, handiena).