Emma Maleras
Emma Maleras i Gobern (Ripollet, Bartzelona, 1919ko maiatzaren 27a – Bartzelona, 2017ko ekainaren 13a) dantza espainiarreko dantzari eta koreografo katalana izan zen, bereziki ezaguna kontzertista eta krikitin-irakasle gisa egindako lanagatik.[1][2] Bere izena daraman eta mundu osoan erabiltzen den kriskitinak aztertzeko metodoa sortu zuen.[3] Kriskitinak orkestra sinfoniko batean instrumentu gisa sartu zituen lehena izan zen.[4]
| Emma Maleras | |
|---|---|
| Bizitza | |
| Jaiotzako izen-deiturak | Emma Maleras i Gobern |
| Jaiotza | Ripollet, 1919ko maiatzaren 27a |
| Herrialdea |  Katalunia |
| Lehen hizkuntza | gaztelania katalana |
| Heriotza | Bartzelona, 2017ko ekainaren 13a (98 urte) |
| Hezkuntza | |
| Heziketa | Conservatori Superior de Música del Liceu (en)  Gran Teatre del Liceu (en) |
| Hizkuntzak | katalana |
| Irakaslea(k) | Joan Magriñà i Sanromà (en) Pauleta Pamies |
| Jarduerak | |
| Jarduerak | dantzaria, koreografoa eta dantza irakaslea |
| Enplegatzailea(k) | Institut del Teatre (en) Kataluniar Musikaren Jauregia Gran Teatre del Liceu (en) |
| Jasotako sariak | ikusi
|
| Genero artistikoa | flamenkoa |
| Musika instrumentua | pianoa Kriskitinak |
  | |
.svg.png.webp){kind=icon}
Prestakuntza
Lizeoko Goi Mailako Musika Kontserbatorioan piano karrera ikasi zuen.[3] Bestalde, dantza klasikoko eta dantza espainiarreko ikasketak hasi zituen hamar urterekin Liceuko Antzoki Handiko eskolan, lehenik Pauleta Pàmiesekin eta gero Joan Magriñarekin. Ondoren, dantza klasiko espainiarra eta flamenkoa ikasi zituen Madrilen, El Estampío maisuarekin, La Quicarekin eta Luisa, Concha eta Ángel Pericet neba-arrebekin, Pericet eskola boleran.[3][5]
Ibilbide profesionala
1960. urtean bigrama sortu zuen, pentagramarako transkripzio bat,[3] esku bakoitzerako lerro batekin, eta kriskitinak jotzeko bere ikaskuntza-metodoa sortu eta garatu zuen. Birak egin zituen Europako hainbat herrialdetan eta diskoak grabatu zituen kriskitin eta zapateatuekin.[3]
1973an Antzerkiaren Institutuan hasi zen, Espainiako dantza-irakasle eta kriskitin-irakasle, eta erretiro-adinera arte lan egin zuen. Aldi berean, 1966an, Liceuko Kontserbatorioan kriskitina musika-tresna zela, musika-irakasle ere izan zen.[3] Ikasle garrantzitsuenak Consol Grau, Inma González eta José de Udaeta izan ziren.
Legatua: Metodo de estudio y anotaciones de la castañuela
Emma Malerasek Espainiako dantzaren historian duen garrantzia kriskitinak jotzen ikasteko ikasketa-metodo bat sortzean datza, beste musika-tresna batzuekin aldera daitekeena. Bartzelonako Antzerki Institutuan eman zituen klaseak erretiroa hartu zuen arte, eta mundu osoko eskoletan adoptatu eta onartu dute metodo hori.[5] Metodo de estudio y anotaciones de la castañuela liburua nazioarteko erreferentzia da. Toques izeneko kriskitin-korua sortu zuen, musika klasikoko, herrikoiko eta jazzeko kontzertuak beste instrumenturik gabe egiten dituena. Besteak beste, Kataluniako Musikaren Jauregian aritu dira. Kriskitinak orkestra sinfoniko batean instrumentu gisa sartu zituen lehena izan zen.[4]
Emma Maleras-en sistema pedagogikoa musikaren hastapena erritmoaren araberakoa da afinazioaren mende egon gabe. Metodo propioa da, 1960ko hamarkadan garatzen hasi zena, pianoaren teknika kriskitinetara egokituz, eta hogeita hamar urtean zehar hobetzen joan dena.[3] Maleras metodoa ikasleak musika-tresna guztiz ezagutzen ez duenetik hasten da, eta maila profesionala lortzen du. Sei ikastaro eta hamaika liburu ditu, eta aldez aurretik musikan trebatuta ez dagoen pertsona batentzat beharrezkoak diren musika ezagutzak biltzen ditu, bereziki erritmoari dagokionez. Umeentzako metodoaren bertsio bat ere badago.[4]
Sariak eta ohoreak
- 1998: Antzerki Institutuko Ohorezko Saria
- 1996: FAD Sebastià Gasch Ohorezko Saria
- 1992: Espainiako Kultura Ministerioaren Merezimendu Artistikoaren Domina
- 1991: Espainiako Kultura Ministerioaren Arte Ederren Domina
- Carmen Amaya International Master
- Ripolleten, jaioterrian,bere izeneko plaza bat dago.
Erreferentziak
- Txantiloi:Versalita. (13 de junio de 2017). Muere a los 97 años Emma Maleras, creadora del método para tocar las castañuelas. .
- «Maleras i Gobern, Emma» Instituto del Teatro (Diputación de Barcelona).
- «Emma Maleras i Gobern» Gran Enciclopedia Catalana.
- Txantiloi:Versalita, Víctor. (21 de marzo de 1998). «Emma Maleras: castañuelas dignas» Cara a Cara.
- «Dansa espanyola» Generalidad de Cataluña.
Bibliografia
- Carandell, Andreu; Maleras, Emma (2002). Instituto del Teatro, ed. Emma Maleras: les castanyoles : la grandesa d'un instrument petit. Premis d'honor (en catalán) (1.ª edición). Barcelona: Diputación de Barcelona. ISBN 9788477948865. OCLC 51666897.
- Maleras, Emma (2004). Castanyoles: L'estudi del ritme musical (en catalán). Barcelona: Editorial Boileau.
