Emakunde
Emakunde-Emakumearen Euskal Institutua Euskal Autonomia Erkidegoko politika, ekonomia, kultura eta gizarte-bizitzako alor guztietan gizonezkoen eta emakumezkoen arteko benetako eta egiazko berdintasuna lortzea helburu duen erakunde ofiziala da.
EAEko gobernua |
---|
1981ean, Institutua sortu zenean, helburu bezala ezarri zituen sexuen arteko berdintasuna errazteko bideei bultza egitea, hori bete-betean lortzeko eragozpen izan daitezkeen izatezko eta lege aldeko oztopo guztiak desagertaraztea, eta bereizkeria mota guztiak ezabatzea. 2005ean Legea onartu zen berdintasunaren Legea onartu zenetik hasierako helburu eta erronkak lortutako aurrera pausoei egokitzen joan da, lehentasunetako bat Berdintasunaren Lege horren betetzearen ardura izanik.Hurbileko erakundea izan nahi du Emakundek, gizartea eraldatzeko helburua duen proiektu feministaren eta berdintasunaren alde lan egiten duten guztien helburuekin bat egiten duena.
Berdintasuna politika publikoetan
Legez Emakundek memoria bat prestatu behar du EAEko botere publikoek emakumeen eta gizonen berdintasunerako gaietan egindako plangintzaren inguruko jarduerei buruz. EAEko Emakumeen eta gizonen berdintasunerako V. Planean, ebaluazioari dagokion atalean, betetze mailaren ebaluazioa izenpean, betebehar hau jasotzen da. Horretarako informazioa biltzeko sistema propio bat erabiltzen du, erakunde ezberdinetako egoerari buruzko informazioa eguneratzeko eta gauzatutako ekintzen segimendua erraz eta arin egin ahal izateko.
Berdintasuna erakundeetan
Enplegura berdintasun egoeran iristea eta laneko baldintzak berdintasunez egitea elementu estrategikoak dira emakumeek autonomia eta independentzia handiagoak lor ditzaten eta, horrela, berdintasunaren aldeko beste aldaketa batzuk eragin ditzaten. Horretarako, baina, beharrezkoa da antolakundeetan egon daitezkeen balizko desberdintasunak aurkitzea eta horiek ezabatzeko neurriak hartzea.
Berdintasunerako saria
Emakunderen Berdintasunerako sariaren helburua da emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren arloan egindako lanarengatik nabarmendu diren pertsona fisiko nahiz juridikoei jendaurreko ezagutza egitea. Lau alorretan banatu ziren 2006ko ediziora arte, harrezkero ekarpen bakar bat saritzen da. Hauek dira azken urteetan eman diren sarietako batzuk:[1]
- 2016: Marta Macho, matematiketan doktorea eta “Mujeres con ciencia” blogaren arduraduna
- 2015: Arabako Landa Eremuko Emakumeen Sarea eta Hitzez baserriko emakumeen elkartea
- 2014: Maria de Maeztu Forum Feminista
- 2013: La Posada de los Abrazos
- 2012: Bilboko Asistentzia Psikosozialerako Moduluak (Errekaldeberri, Deustu-San Ignazio eta Irala)
- 2011: Irungo Martzial Deunaren alardea eta Hondarribiko Jaizkibel Konpania
- 2010: Teresa del Valle
- 2009: Lilaton Taldea elkartea
- 2008: Bizkaiko Emakumeen Asanblada
- 2007: Bagabiltza
- 2006: Mari Jose Urruzola
Gizonduz ekimena
Gizonduz Eusko Jaurlaritzaren ekimen bat da, Emakundek bultzatua, gizonen eta emakumeen berdintasunaren alde gizonen kontzientziazioa eta parte-hartzea sustatzeko asmoa duena. 2007ko azaroan abiatu zen.[2]
Gizonduz ekimena egitearen arrazoiak hauek dira, Eusko Jaurlaritzaren arabera:[3]
- Gizonen eta emakumeen artean aukera desberdintasunak baztertu ez direlako.
- Gizonen partaidetza etxeko lanetan eta berdintasunaren aldeko ekintzetan urria delako.
- Berdintasuna ez delako posible gizonen parte-hartzerik gabe.
- Berdintasunaren lorpena pertsona guztiei eragiten dielako eta guztioi on egin ahal dielako.
- Gizakien garapenerako, gizarterako eta herrien ekonomiarako berdintasuna behar estrategiko bat delako.
- Aldeko baldintzak daudelako.
Feminismoa eta berdintasuna hiztegia
2020. urtean Emakundek parte hartu zuen Feminismoa eta berdintasuna hiztegiaren ekoizpenean[4][5][6].
Zuzendari eta idazkari zerrenda
Urtea | Zuzendaria | Idazkaria | |
---|---|---|---|
1988-1999 | Txaro Arteaga | Itziar Fernandez | |
1999-2005 | Izaskun Moyua | ||
2005-2009 | Izaskun Moyua | Miren Arantza Madariaga | |
2009-2013 | María Silvestre | Arantxa Elizondo | |
2013-2022 | Izaskun Landaida | Ana Alberdi Zuriñe Elordi (2017-) |
|
2022- | Miren Elgarresta | Zuriñe Elordi |
Erreferentziak
- «Emakunde saria» www.emakunde.euskadi.eus (Emakunde) 2017-03-06 (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).
- «Zer da Gizonduz?», Eusko Jaurlaritza.
- «Zergatik jarri dugu abian Gizonduz?», Eusko Jaurlaritza.
- https://emakunde.blog.euskadi.eus/eu/2020/11/feminismoa-eta-berdintasuna-hiztegia-aurkeztu-dute-kultura-eta-hizkuntza-politika-sailak-eta-emakundek/ 2020-11-30
- Lete, Irati Urdalleta. «Feminismoa eta Berdintasuna hiztegia aurkeztu dute» Berria (Noiz kontsultatua: 2020-12-01).
- Feminismoa eta berdintasuna Hiztegia PDF
Ikus, gainera
Kanpo estekak
- Emakunderen webgunea (Gaztelaniaz)