Elvira Andrés

Nerabezaroan hasi zen dantzan, eta Espainiako Ballet Nazional sortu berrian parte hartzeko hautatu zuten, 20 urterekin, Antonio Gadesen zuzendaritzapean. Madrilgo Espainiako Balletaren sortzailekidea izan zen.

Elvira Andrés lehen dantzaria, maistra eta zuzendaritzako laguntzailea izan zen Antonio Gadesen konpainian, dantzari eta koreografoak konpainia desegitea erabaki zuen arte. Elvira Andrés koreografoak Marienma, Merche Esmeralda edo José Granerorekin ere lan egin du, eta Elvira Andrés izeneko konpainia sortu zuen hamasei dantzarirekin. Horietako batzuk Gadesen konpainiatik etorritakoak. 2001ean, Espainiako Balet Nazionaleko zuzendari hautatu zuten, Aída Gómezen ordez eta 2004 arte aritu zen lanean.[1] Bere iritziz Balet Nazionalak errepertorio espainiarra sortu behar du.[2] Ekainean, Elvira Andresek Bodas de sangre ikuskizuna aurkeztu zuen Bartzelonako Antzoki Zaharrean, Gadesen jatorrizko koreografiaren arabera, eta Jerezko V. Jaialdian ere parte hartu zuen berarekin.

Antonio Gadesek eragin handia izan zuen, Fuenteovejuna eta Bodas de Sangre lanak muntatzen lagundu baitzuen. 1981ean Carlos Saurak zuzendutako izen bereko filmean parte hartu zuen. Nazioartean ezaguna den koreografo eta dantzaria da.[1]

2006az geroztik, Espainiako Dantzako katedraduna da Madrilgo ‘María de Ávila’ Dantza Kontserbatorio Nagusian. Emakumearen Nazioarteko Eguna ospatzeko, Espainiako Ballet Nazionalak bere 'Mujeres' koreografia osoa partekatzea erabaki zuen. 1993an, Madrilgo Dantza Espainiar eta Flamenkoaren Lehiaketa Koreografikoaren 2. saria irabazi zuen. Emilio de Diego eta Víctor Manuel Martinen musikarekin, Espainiako Balet Nazionalak dantza estilizatuko koru-koreografia hau estreinatu zuen 2001ean.[3] Mujeres lanaren sorrera dela eta:

1992an sortutako Dantza Espainiarraren eta Flamenkoaren Lehiaketa Koreografikoaren bigarren edizioan parte hartzea erabaki nuen, eta Espainiako dantza estilizatuaren hizkuntza ulertzeko nire modua adierazten duen koreografiarekin egitea erabaki nuen. Emakumeek lehen bertsio murriztua izan zen lehiaketaren baldintzetara egokitzeko. Gero, zabaldu egin zen, nire konpainiaren programan sartzeko. Koreografia hau germena izan zen. Azken bertsio hori izan zen 2001ean Espainiako Ballet Nazionalerako aurkeztu nuena.[3]

Emakumearen unibertso femeninoaz hauxe esan zuen Elvira Andrések:

Emakumeak unibertso femeninoaz, batzen gaituenaz eta bereizten gaituenaz hitz egiten du; gure artean komunean dagoenaz eta bakarrak egiten gaituenaz. Bertan, emakume aktiboa, langilea, bere bidea aurkitzeko, pertsona gisa garatzeko borrokatzen dena islatu nahi nuen, baina baita bere barneko ahotsa, bere desio intimoak ere; maite eta maitatu nahi duen emakumea.[3]

Pieza osoan oso garrantzitsua zen taldea, unitatea, baina etengabe sortzen ziren banakotasunak. Elvira Andrésentzat garrantzitsua zen koru-koreografia bat izatea, baina baita dantzari bakoitza bere berezitasunean ikustea ere; horregatik, elkarren artean oso desberdinak ziren sei dantzarik osatu behar zuten elenkoa, baina, aldi berean, ondo elkartu hizkuntza mailan, dantza espainiarrak, bere konplexutasunagatik, ezaugarri horiek onartuta.

Dantzan, oro har, gehienak emakumezkoak dira, baina horrek ez du beti berdintasuna esan nahi. Elvira Andres dantzan hasi zenean, konpainia askotan gizonek emakumeek baino gehiago kobratzen zuten, biak maila berekoak izanik. Zuzendari-etapan, ostera, ez zuen oztoporik hautsi behar izan, baina bai mikromatxismo deritzonaren egoerei aurre egin behar, pertsona batzuengan sustraituta dauden eta berdintasunerako eragozpen diren portaerei.[3]

Dantzan ez du bereziki emakumeen aldaketa handirik nabaritu, baina bai gizartean, oro har, asko aurreratu du emakumeak berdintasunaren aldeko borrokan.[3]

• 1993an, Madrilgo Dantza Espainiar eta Flamenkoaren Lehiaketa Koreografikoaren 2. saria irabazi zuen.[3]

• Elvira Andrés, nueva directora del Ballet Nacional de España, Terra, 12 de marzo de 2001.
• Entrevista, Diario ABC, 2002ko urtarrilaren 26a.
• Entrevista, Critical Dance, 2003ko ekaina. (en)