Elizabea jauregia

Elizabeako jauregia Iruriko jauregia da. 1660 eta 1663 artean François Mansartek estilo klasikoan eraikia, Luis XIII.aren estiloan hain zuen: irtengune simetrikoak, ajimez‑leihoak eta gainean frontoiak, eta ­txapitula‑formako teilatua.[1] 1986ko abuztuaren 29an Frantziako monumentu historiko bilakatu zen[2].

Elizabeako jauregia
 Monumentu historikoa
Ikuspegi orokorra.
Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Probintzia Zuberoa
HerriaIruri
Koordenatuak43°07′52″N 0°52′39″W
Map
Historia eta erabilera
Eraikuntza1660 - 1663
JabeaJean-Arnaut du Peyrer
Arkitektura
ArkitektoaFrançois Mansart
Estiloaarkitektura klasikoa
Ondarea
Mérimée IDPA00084535

    Ezaugarriak

    Luis XIII.a Frantziakoaren Mosketari Konpainiaren kapitaina eta Iruriko kondea zen Jean-Armand du Peyrer, Alexandre Dumasek Hiru mosketariak bere eleberrian ospea eman zionari, 1660 eta 1663 artean eraiki zuen, François Mansart arkitektoa izanik.

    Uhaitzanditik gertu eta Basabürüko mendiei begira kokatuta, pisu bi ditu. Fatxada nagusia leihoez beterik dago. XIX. mendean egindako lorategi ingelesa ere badu, 6 hektareako azalera duena[3].

    Eleberriko per­tsonaia

    Oloroeko hargin batek, Joan Peyrerrek, Elizabea lursaila erosi zien etxauztarrei; ez­kon­tzagatik, e­txauztarren­tzat izan zen. Peyreren biloba, Armand, Parisera joan zen, eta han mosketarien buru bilakatu zen, eta Luis XIII.aren ganberako kapare; kapareen kargua da, prin­tzearenaren ondoren, kargu garran­tzitsuenetarikoa. Alexandre Dumasen Hiru mosketariak eleberriko «Treville» per­tsonaia da.[1]

    Jaun‑andre berriak eta abesti bat

    Geroago, montreal­darrek gaztelua erosi zuten. Ur­tso luma gris gaxua kantan aipa­tzen den musde Sarri, Montreal‑Troisville baten sasiko semea zen:

    Ur­txo luma gris gaxua
    Ore bidajin bahua
    Gertha­tzen bazaik musde Sarri, jaun
    [apetitu hun hura
    Begiz ikhusten balin bahai, Phetiri
    [ñalat bahua.

    Sasiko semea elizan sar­tzea eragin zuen; abestiari arreta jarriz gero, ohartuko gara semeak ez zuela gu­txiesten hegalik gabeko usoen besar­kada. Kanta ida­tzi zen garaian Bithiriñako apaiza izan zen, eta Bar­koxen lurperatu zuten; honako epitafio hau irakur zitekeen Bar­koxeko elizako ar­kupearen az­pian: "Hemen da­tza Pierre Sarry Troisvillekoak, apaiza, teologian dok­tore, eta Bar­koxeko, Bithiriñako eta Moneingo prebendadun zenak, Zuberoako Estatu Jeneraletako kideak. Maulen hil zen 1777. urteko urriaren 25ean, 66 urte zituela. Otoitz bere al­de".[1]

    Erreferentziak
    1. Open Data Euskadi, Xipri. (Arbelbide). 'Euskal Herria' entziklopedia enblematikoa: Arkitektura zibila I - Eusko Jaurlaritzaren datu irekiak. Open Data Euskadi, 188 or. (Noiz kontsultatua: 2017-09-17).
    2. Mériméedatu-basea
    3. Bearno eta Euskal Herriko turismo webgunea


    Kanpo estekak
    Arkitektura Artikulu hau Arkitekturari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
    Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
    Euskal Wikiatlasa
    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.