Eisenach
Eisenach Alemaniako herria da, Turingiako estatuan, Werra ibaitik gertu, ibai horren arroaren barnean. Turingiako oihanaren iparraldeko muga da. Johann Sebastian Bach musikariaren jaioterria izateagatik ezaguna da.
| Eisenach Eisenach | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Luther city (en)  | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatu burujabe |  Alemania | ||||||||||
| Alemaniako estatua |  Turingia | ||||||||||
| Rural district of Thuringia | Wartburgkreis | ||||||||||
| Alkatea | Katja Wolf (en) | ||||||||||
| Izen ofiziala | Eisenach | ||||||||||
| Jatorrizko izena | Eisenach | ||||||||||
| Posta kodea | 99817 | ||||||||||
| Udalerri kodea | 16063105 | ||||||||||
| Geografia | |||||||||||
| Koordenatuak | 50°58′29″N 10°19′28″E | ||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 104.17 km² | ||||||||||
| Altuera | 215 m | ||||||||||
| Mugakideak | Krauthausen, Amt Creuzburg (en) , Lauterbach, Bischofroda, Berka vor dem Hainich, Hörselberg-Hainich, Wutha-Farnroda, Gerstungen eta Herleshausen | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 42.408 (2022ko abenduaren 31) 602 (2021) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 407,1 bizt/km² | ||||||||||
| Informazio gehigarria | |||||||||||
| Telefono aurrizkia | 03691, 036920, 036928 | ||||||||||
| Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
| Hiri senidetuak | Marburg, Sedan, Waverly, Skanderborg (en) eta Mahiliou | ||||||||||
| Matrikula | EA | ||||||||||
| eisenach.de | |||||||||||
Historia
Herriaren historia Wartburg gazteluari lotuta dago: elezaharraren arabera, 1067an eraiki zen. 1180an, herriaren izenaren lehen aipamen idatzia agertzen da. Martin Luterok, Erreforma Protestantearen sustatzaileak, bertan itzuli zuen Itun Berria alemanierara. 1572an Saxonia-Eisenach printzerri independente gisan sortu zen.
1869an herrian bertan Alemaniako Langileen Alderdi Sozialdemokrata (SDAP) sortu zen, gerora Alemaniako Langileen Elkarte Orokorrarekin (ADAV) batera, Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata (SPD) osatu zuten bi alderdietako bat. 1949tik aurrera, eta 1990eko birbateratzera arte, Turingiako estatua Ekialdeko Alemaniaren barnean egon zen.
Hedadura eta biztanleria
Herriak 42.750 biztanle zituen 2010ean eta 103,84 kilometro koadroko hedadura du.
Ekonomia
1990eko birbateratzearen ondoren, Eisenachen lurraldeko eskualdeek ez dute garapen ekonomiko bera bizi izan, baina egoerak, orokorrean, hobera egin du. Hala ere, herriak berak Alemaniako aberastasun mailarik baxuenetakoa du, gobernu federalaren eta Europar Batasunaren laguntzak jasotzen dituen arren.
Ondasun nabariak
- Wartburg gaztelua: 1067an eraiki zen eta UNESCOk 1999an Gizateriaren Ondare izendatu zuen.
- Martin Luteroren etxea (Lutherhaus): Martin Lutero bertan bizi izan omen zen 1498-1501 artean, eskola garaian. Gaur egun garai hartako museoa da.
Herritar ezagunak
- Johann Sebastian Bach (1685-1750), barroko garaiko musikari eta konposatzailea
Hiri senidetuak
Eisenach ndorengo hiriekin senidetua dago:
- Marburg (Alemania)
Sedan (Ardenak) (Frantzia)
Waverly (Iowa) (AEB)
Skanderborg (Danimarka)
Mahiliou (Bielorrusia)
Ikus, gainera
Demografia
Ikus jatorrizko Wikidatako eskaera eta iturriak.
