Éamon de Valera

Éamon de Valera (jaiotzez Edward George de Valera edo Edward George de Valero) (1882ko urriaren 14 – 1975eko abuztuaren 29) XX. mendean Irlandako politikari nagusietakoa izan zen, 1917tik 1973 arte hainbat kargu politikotan —presidentea edo lehen ministroa— aritu baitzen.

Éamon de Valera


Irlandako Presidente

1959ko ekainaren 25a - 1973ko ekainaren 24a
← Sean Thomas O´Kelly - Erskine Hamilton Childers →

Teachta Dála

1957ko martxoaren 20a - 1959ko ekainaren 23a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1957 Irish general election (en) Itzuli

Taoiseach

1957ko martxoaren 20a - 1959ko ekainaren 23a
← John A. Costello - Seán Lemass →

Teachta Dála

1954ko ekainaren 2a - 1956ko abenduaren 13a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1954 Irish general election (en) Itzuli

Taoiseach

1951ko ekainaren 13a - 1954ko ekainaren 2a
← John A. Costello - John A. Costello →

Teachta Dála

1951ko ekainaren 13a - 1954ko apirilaren 23a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1951 Irish general election (en) Itzuli

Europako Kontseiluko Batzar Parlamentarioko Ordezkaria

1949ko abuztuaren 13a - 1951ko otsailaren 1a

Teachta Dála

1948ko otsailaren 18a - 1951ko maiatzaren 2a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1948 Irish general election (en) Itzuli

Teachta Dála

1944ko ekainaren 9a - 1947ko abenduaren 11
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1944 Irish general election (en) Itzuli

Teachta Dála

1943ko uztailaren 1a - 1944ko maiatzaren 10a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1943 Irish general election (en) Itzuli
Etxebizitza, Plangintza eta Tokiko Gobernurako Ministroa

1941eko abuztuaren 15a - 1941eko abuztuaren 18a
← P. J. Ruttledge (en) Itzuli - Seán MacEntee (en) Itzuli →
Hezkuntza eta Trebetasun Ministroa

1939ko irailaren 27a - 1940ko ekainaren 18a
← Sean Thomas O´Kelly - Thomas Derrig (en) Itzuli →

Teachta Dála

1938ko ekainaren 30a - 1943ko maiatzaren 26a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1938 Irish general election (en) Itzuli

Taoiseach

1937ko abenduaren 29a - 1948ko otsailaren 18a
← Irlandako Estatu Askearen Kontseilu Exekutiboko Presidentea - John A. Costello →

Teachta Dála

1937ko uztailaren 21a - 1938ko maiatzaren 25a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1937 Irish general election (en) Itzuli

Teachta Dála

1933ko otsailaren 8a - 1937ko ekainaren 14a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1933 Irish general election (en) Itzuli
Kanpo Harremanetarako eta Merkataritza Ministroa

1932ko martxoaren 9a - 1948ko otsailaren 18a
← Patrick McGilligan (en) Itzuli - Sean MacBride →
Irlandako Estatu Askearen Kontseilu Exekutiboko Presidentea

1932ko martxoaren 9a - 1937ko abenduaren 29a
← William T. Cosgrave - Taoiseach →

Teachta Dála

1932ko martxoaren 9a - 1932ko abenduaren 22a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1932 Irish general election (en) Itzuli

Teachta Dála

1927ko urriaren 11 - 1931ko abenduaren 17a
Barrutia: Clare
Hautetsia: September 1927 Irish general election (en) Itzuli

Teachta Dála

1927ko ekainaren 23a - 1927ko abuztuaren 16a
Barrutia: Clare
Hautetsia: June 1927 Irish general election (en) Itzuli
Fianna Fáil alderdiko burua

1926ko martxoaren 23a - 1959ko ekainaren 23a - Seán Lemass →

Teachta Dála

1923ko irailaren 19a - 1927ko maiatzaren 20a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1923ko Irlandako hauteskunde orokorrak

Teachta Dála

1922ko irailaren 9a - 1923ko abuztuaren 9a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1922ko Irlandako hauteskunde orokorrak
President of the Irish Republic (en) Itzuli

1921eko abuztuaren 26a - 1922ko urtarrilaren 9a - Arthur Griffith →

Teachta Dála

1921eko abuztuaren 16a - 1922ko ekainaren 8a
Barrutia: Clare
Hautetsia: 1921eko Irlandako Hauteskunde Orokorrak
President of Dáil Éireann (en) Itzuli

1919ko apirilaren 1a - 1922ko urtarrilaren 9a
← Cathal Brugha - Arthur Griffith →

Teachta Dála

1919ko urtarrilaren 21a - 1921eko maiatzaren 10a
Barrutia: East Clare (en) Itzuli
Hautetsia: 1918ko Irlandako Hauteskunde Orokorrak
Erresuma Batuko 31. Parlamentuko kidea

1918ko abenduaren 14a - 1922ko urriaren 26a
Barrutia: East Clare (en) Itzuli
Hautetsia: 1918ko Erresuma Batuko hauteskunde orokorrak
Erresuma Batuko 31. Parlamentuko kidea

1918ko abenduaren 14a - 1922ko urriaren 26a
Barrutia: East Mayo (en) Itzuli
Hautetsia: 1918ko Erresuma Batuko hauteskunde orokorrak
Erresuma Batuko 30. Parlamentuko kidea

1917ko uztailaren 10a - 1918ko azaroaren 25a
Barrutia: East Clare (en) Itzuli
Hautetsia: UK Parliamentary by-election (en) Itzuli
Member of the Parliament of Northern Ireland (en) Itzuli


enbaxadore

Bizitza
JaiotzaManhattan, 1882ko urriaren 14a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
Irlandako Estatu Askea  1937)
 Irlandako Errepublika  (1937 -
HeriotzaDublin, 1975eko abuztuaren 29a (92 urte)
Hobiratze lekuaGlasnevin hilerria
Heriotza modua: pneumonia
Familia
AitaJuan Vivion de Valera
AmaCatherine Coll
Ezkontidea(k)Sinéad de Valera (en) Itzuli  (1910eko urtarrilaren 8a -
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaRoyal University of Ireland (en) Itzuli
C.B.S. Charleville (en) Itzuli
Hezkuntza-mailaArtean graduatua
Zientziatan graduatua
Hizkuntzakingelesa
Irlandako gaelera
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, diplomazialaria eta politikaria
Lantokia(k)Londres
Jasotako sariak
KidetzaIrlandar Anaitasun Errepublikarra
Royal Society
Conradh na Gaeilge
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkakPazko matxinada
Irlandar Independentzia Gerra
Irlandako Gerra Zibila
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa
Alderdi politikoaFianna Fáil
Sinn Féin
Musicbrainz: d079ba1a-a8d2-4611-95fb-5d7a42e416df Find a Grave: 4129 Edit the value on Wikidata

Familia

New Yorken jaio zen. Ama jatorriz irlandarra zuen eta Juan Vivion de Valera izeneko artista espainiar baten semea zela uste zen. Hala ere, de Valeraren biografia idatzi dutenek ez dute bere aitaren identitatea frogatzeko dokumenturik aurkitu ahal izan.

Bataioan George de Valero izena jarri zioten baina geroago izena ingelesez jarri zioten (Edward) eta berak gaelikora itzuli zuen (Éamon). 1885ean bere aita hil zenean, amarekin Irlandara abiatu zen eta bere osaba eta honen familiarekin bizi izan zen. Ikasketak bukatu ondoren matematikako irakasle izan zen Dublineko zenbait ikastetxetan.

Politika jarduerak

De Valeraren lehen jarduera politikoak gaelikoaren defentsarenak izan ziren. Jarduera horretan ezagutu zuen bere emaztea, Sinéad Flanagan eta 1910ean ezkondu ziren.

Gaelikoaren defentsaren elkarte horietatik jarduera politikoetarako jauzia egin zuen. Irish Volunteers taldean sartu zen, Iparraldeko unionista protestanteen aurka aritzen zen taldean. 1914an Irish Republican Brotherhood talde errepublikar abertzalean sartu zen.

Erresuma Batutik independentzia lortzeko borrokan nabarmendu zen De Valera. Independentziaren osteko gerra zibilean Erresuma Batuarekiko hitzarmenaren (Itun anglo-irlandarraren) aurka lerratu zen baina ez zuen gerran parte hartze esanguratsurik izan. Ondoren, legez kanpo egoteak inongo onura politikorik ez zuela ikusita Fianna Fáil sortu eta hauteskundeetara aurkeztu zen, bertan garaipena lortuz.

Irlandako hirugarren presidentea (1959-1973) izan zen, Batzar Betearazlearen bigarren presidentea (1932-1937) eta, hau ordezkatu zuen Taoiseach edo lehen ministro karguan estreinekoa izan zen De Valera (1937-1948, 1951-1954 eta 1957-1959). Horretaz gain, Irlandako Nazio Unibertsitateko burua ere bazen 1959tik 1973 arte.

Euskal Herrian

1953an Irlandako Errepublikako estatuburua zela Euskal Herria bisitatu zuen, hain zuzen ere, irailaren 9an Zarautzen egon zen.[1]

Ikus, gainera

Erreferentziak
  1. Eamon de Valera, Zarautzen. 1953ko irailaren 9an Zarauzko Alde Zaharrean ateratako argazkia. Zarauzko Udala
Enda KennyBrian CowenBertie AhernJohn BrutonAlbert ReynoldsCharles HaugheyGarret FitzGeraldCharles HaugheyGarret FitzGeraldCharles HaugheyJack LynchLiam CosgraveJack LynchSeán LemassEamon de ValeraJohn A. CostelloEamon de ValeraJohn A. CostelloEamon de Valera
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Éamon de Valera Aldatu lotura Wikidatan


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.