E4 linea (Euskotren)

1888ko abuztuaren 4an Zornotza-Gernika trenbidea inauguratu zen, Bilbo-Donostia trenbidearen parte zen Zornotzako geltokitik Gernikako geltokira 14,51 km-ko trenbide adar bat eraikita, zabalera metrikoan. Lau geltoki zituen: Zornotza, Zugastieta, Muxika eta Gernika.

Bizkaiko Burdinbide Nagusiaren Konpainiarekin akordioan zerbitzu batzuk Bilbora heltzen ziren.

1893ko martxoaren 15ean trenbidea Sukarrieta udalerrira luzatu zen, 9,48 km luze den tarte berri baten bidez. Tartea irekitzearekin batera Institutoa-Gernika, Forua, Murueta, Busturia San Kristobal, Busturia Axpe eta Sukarrietako geltokiak ireki ziren.

1955eko abuztuaren 16an trenbidea Bermeora heldu zen, lineari Mundaka eta Bermeoko geltokiak gaineratuz, 4.850 metroko luzapenaren bidez.

1965eko irailaren 24an Espainiako gobernuak Ferrocarriles de Vía Estrecha (FEVE) enpresa sortu zuen, eta Zornotza-Bermeo trenbidea bere esku gelditu zen.

1969an Institutoa-Gernika geltokia ireki zen.

1973ko maiatzaren 29an FEVEk linea elektrifikatu zuen eta trenbidearen trazadura berrikuskatu eta hobetu zen. Zornotzan Bilbo-Donostia trenbidearekin lotura trenbide berria eraiki zen, geraleku berria eraiki zen eta material mugikorra berritu zen.

1979ko ekainaren 1.an trenbidea Eusko Kontseilu Nagusiari eskualdatu zitzaion. Honek Eusko Trenbideak sozietatea sortu zuen trenbideen kudeaketarako.

1980an UT-3500 serieko tren unitateak ezarri ziren linea honetan. Horretarako Eusko Trenbideak sozietatearen menpeko trenbidearen osoko berrikuntza eman zen, trenbide guztia aldatuz eta nasen altuera handituz.

1985n Muruetako geltokia itxi zen, bidaiari eskaerarik ez zegoelako.

1988an UT-3100 seriea ere linean zerbitzu ematen hasi zuen.

1989tik tren guztiak Bilbora heltzen dira, eta ez dute geldialdirik egiten Zornotzako geltokian, baizik eta geltokitik 500 bat metrora dagoen Zornotzako geralekuan. Bilbo eta Bermeo artean zerbitzu guztiak zuzenekoak izatera pasa ziren, Zornotzan linea aldaketa egitea saihestuz.

1990ean Lurgorri-Gernika geltokia ireki zen, eta gainontzeko geltokiak berritu ziren. Urte berean material mugikorra berritu zen, eta UT-300 serieko tren unitateak ezarri ziren.

1996an UT-200 serieko tren unitateak gaineratu ziren linea honetara, UT-3100 seriea ordezkatzeko, 2001ean burutzen amaitu zena.

2011n EMU 900 serieko tren unitateak linea honetan erabiltzen hasi ziren.

2013ko uztailaren 6an UT-3500 serieak azkeneko zerbitzuak eskaini zituen, ondoren seriea bajan emateko.[2]

2019ko irailaren 9an Atxuri eta Kukullaga-Etxebarri geltokien arteko trenbide tartea zerbitzuz kanpo utzi zen, eta horren ordez, trenek Bilboko metroaren 3. linea erabilitzen dute Matiko eta Kukullaga-Etxebarri geltokien artean. Ondoren, Bermeoko geltokiraino ohiko trenbidea erabiltzen dute. Aldaketa honen ondorioz Bolueta eta Atxuriko geltokietako lotuneak –metroarekin eta tranbiarekin, hurrenez hurren– galdu dira. Aldiz, loturak irabazi dira Zazpikaleetako geltokian –metroarekin– zein Matikoko geltokian –Euskotrenen E3 linearekin–.

Euskotren Trena sareko geltokiak Euskal Trenbide Sarea enpresak kudeatzen eta mantentzen ditu 2004ko irailaren 2tik. Hala ere, Eusko Trenbideak enpresak ditu trenak eta horiek ustiatzeaz arduratzen da.

Lineak Bilbo—Donostia burdinbidea eta Zornotza—Bermeo burdinbidea erabiltzen du, Matiko eta Bermeo geltokien artean, Amorebieta geralekutik.

Lanegunetan lehenengo trenak goizeko 5:52etan abiatzen dira Gernikako geltokitik Bermeokora, eta 6:10etan Matikoko geltokitik Bermeokora. Kontrako norantzan 6:15etan hasten dira Gernikako geltokitik Matikokora, eta 6:18etan Bermeoko geltokitik Matikokora, 30 minutuko maiztasunaz eta 23:07ak arte. Eguneko azken zerbitzuen artean, Matikotik irteten diren 19:40, 20:40 eta 22:10etako trenak Gernikara baino ez dira heltzen. Gainera, Gernikatik Matikora 6:58etan irteera duen zuzeneko zerbitzu bat dago.[3]

Larunbat, igande eta jaiegunetan zerbitzuak 7:10etan hasi eta 23:48etan bukatzen dira, ordubeteko maiztasunaz.

Larunbat gauetan gaueko zerbitzua eskaintzen da bi ordutan behin, eta tren aldaketa egin behar da Amorebietako geltokian.

Euskotren Trenaren  linearen maiztasunak

UDAKO ORDUTEGIA				NEGUKO ORDUTEGIA
Astelehenetik Ostiralera		Larunbat eta Jaiegunak		Astelehenetik Ostiralera	Larunbat eta Jaiegunak
6:10 > 19:10	19:10 > 23:07	7:42 > 19:12	19:12 > 23:11	6:10 > 23:48	7:42 > 23:11
30'	60'	30'	60'	30'	60'

Ibilbideko batez besteko denborak adierazgarriak dira, eta trafikoaren edo beste ezusteko batzuen arabera alda daitezke.

 lineak Matiko geltokia honako hauekin komunikatzeko aukera ematen du:[4]

• Zazpikaleak -rekin 3 minutuan
• Kukullaga -rekin 10 minutuan
• Usansolo -rekin 21 minutuan
• Amorebieta-Geralekua -rekin 38 minutuan
• Gernika -rekin 1 ordu 1 minutuan
• Forua -rekin 1 ordu 5 minutuan
• Mundaka -rekin 1 ordu 19 minutuan
• Bermeo -rekin 1 ordu 24 minutuan

Gaur egun, Ruskotren Trenaren flota 44 ibilgailuarik osatzen dute.[5]

Linea horrek, guztira, 4 gune zeharkatzen ditu:

• 1. gunea - Bilbo
• 2. gunea - Etxebarri, Sondika, Loiu, Derio, Zamudio eta Lezama
• 3. gunea - Lemoa eta Zornotza
• 4. gunea - Muxika, Gernika-Lumo, Forua, Busturia, Mundaka eta Bermeo