Douglas MacArthur
Douglas MacArthur (Little Rock, Arkansas, 1880ko urtarrilaren 26a - Washington Hiria, 1964ko apirilaren 5a) estatubatuar militarra izan zen, Lehen Mundu Gerran, Bigarren Mundu Gerran eta Koreako Gerran parte hartu zuena. Bigarren Mundu Gerrako Filipinetako kanpainan izandako ardura eta kudeaketarengatik AEBko Ohore Domina jaso zuen.
Douglas MacArthur | |||
---|---|---|---|
1930eko azaroaren 21a - 1935eko urriaren 1a ← Charles Pelot Summerall (en) - Malin Craig → | |||
Bizitza | |||
Jaiotza | Little Rock, 1880ko urtarrilaren 26a | ||
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak | ||
Heriotza | Washington, 1964ko apirilaren 5a (84 urte) | ||
Hobiratze lekua | MacArthur Memorial (en) | ||
Heriotza modua | berezko heriotza: giltzurruneko gutxiegitasuna | ||
Familia | |||
Aita | Arthur MacArthur, Jr. | ||
Ama | Mary Pinckney Hardy | ||
Ezkontidea(k) | Jean MacArthur Louise Cromwell (en) | ||
Seme-alabak | ikusi
| ||
Anai-arrebak | ikusi
| ||
Hezkuntza | |||
Heziketa | United States Army Command and General Staff College (en) Estatu Batuetako Akademia Militarra Milwaukee High School of the Arts (en) | ||
Hizkuntzak | ingelesa Dothrakia | ||
Jarduerak | |||
Jarduerak | ofizierra eta army officer (en) | ||
Parte-hartzailea
| |||
Jasotako sariak | ikusi
| ||
Zerbitzu militarra | |||
Adar militarra | Philippine Army (en) Ameriketako Estatu Batuetako Armada | ||
Gradua | General of the Army (en) Field Marshal of the Philippines (en) | ||
Parte hartutako gatazkak | Lehen Mundu Gerra Koreako Gerra Bigarren Mundu Gerra Marneko bigarren gudua Battle of Saint-Mihiel (en) Meuse-Argonne Offensive (en) Philippines Campaign (en) New Guinea campaign (en) Filipinetako kanpaina (1944-1945) Borneo campaign (en) occupation of Japan (en) Battle of Inchon (en) | ||
Sinesmenak eta ideologia | |||
Alderdi politikoa | Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa | ||
Bizitza
Lehen Mundu Gerran Frantzian borrokatu zen, koronel zelarik. 1928-1930 bitartean Filipinetan egon ondoren, jeneral izendatu zuten eta Armadako Estatu Nagusiaren buru izan zen. 1941ean Ekialde Urruneko gudarosteen komandante buru izendatu zuten. 1941eko abenduan, japoniarrek Filipina uharteak inbaditu zituztenean, Manila utzi behar izan zuen eta Corregidor uhartean babestu zen. 1942an, japoniarrak bertara iristeko arriskua ikusirik, Filipinetatik irteteko agindua eman zioten estatubatuar goi-agintariek. Martxoaren 13an Mindanao uhartera heldu zen, eta martxoaren 17an Australiara. Herrialde horretako Adelaide hirian zegoelarik bota zuen bere esaldirik ospetsuena: Bataan laga nuen, eta itzuliko naiz.
1943an, aliatuen osteek hego-mendebaldeko Ozeano Barean (Midway, Guadalcanal) egin zuten erasoaren buru izan zen. 1944an Filipinetara itzuli, eta Manilan sartu zen 1945eko otsailean. Lurreko gudaroste guztien komandante buru eta indar aliatuen agintari nagusi izendatu zuten. Berak onartu zuen 1945eko irailean Japoniaren errenditzea.
Japonian bere erara agindu zuen, 1950ean Koreako Gerra hasi zenean Nazio Batuen Erakundeko osteen komandante buru izateko agindua hartu zuen arte. Gerra Txinara zabaltzeko zuen asmoa ikusirik Trumanek, Estatu Batuetako lehendakariak, aginpidea kendu zion 1951n. 1948an eta 1952an Estatu Batuetarako lehendakaritzarako hautagai izan zen, baina ez zuen arrakastarik izan.
Iruditegia
- 1918an Frantziako etxalde batean.
- 1919ko argazkia.
- 1942ko argazkia.
- Douglas MacArthur Memoriala, Washington Hiria
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2018/5/1 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
Kanpo-estekak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Douglas MacArthur |
- MacArthur Memorial webgunea, macarthurmemorial.org (Ingelesez)
- Brisbango MacArthur Museoa, macarthurmuseumbrisbane.org (Ingelesez)
- MacArthurri buruzko webgunea, pbs.org (Ingelesez)