Dorotea Bárcena
Adoración Sánchez Bárcena, (Oviedo, 1944ko uztailaren 9a - Santiago de Compostela, 2016ko azaroaren 22a),[1][2] galiziar aktorea, antzerkigile eta antzerki zuzendaria izan zen.
Dorotea Bárcena | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotza | Oviedo, 1944ko uztailaren 9a |
Herrialdea | Espainia |
Heriotza | 2016ko azaroaren 22a (72 urte) |
Hezkuntza | |
Hizkuntzak | galiziera gaztelania |
Jarduerak | |
Jarduerak | aktorea eta antzerki zuzendaria |
Ibilbidea
Irakaskuntzan diplomaduna izan arren, berehala baztertu zuen Vigoko Jesuiten eskolan egiten zituen antzerkigintzan buru-belarri sartzeko. 1970an Xulio Lagorekin batera Esperpento Teatro taldea sortu zuen, Galiziako antzerki independentean aritu den den talde sonatuenetakoa. Talde honen barruan zuzendu zituen ikuskizun batzuk izan ziren As bicicletas (1972, Antonio Martínez Ballesterosen testuaren gainean), Historias do Zoo (1973, Edward Albeeren testuaren arabera) eta , Orgia (1973, Enrique Buenaventuraren testuan oinarritua).
1987an Teatro da Lúa taldea sortu zuen, eta bertan aktore, zuzendari eta idazle lanak egin zituen. Egindako lanen hartean, hauek dira nabarmenenak: Sigrid era só unha moneca rota 1989an, Cabaret Alén 1991ean, eta De picas, cruces e carabelas. Farsa de conquista i encomedas 1991ean ere.[3][4]
1988 Centro Dramático Galegoko zuzendari izendatu zuten. 1995ean Zentro Dramatiko Nazionalarekin batera Martes de carnaval ikuskizunean parte hartu zuen, Ramón María del Valle-Inclánen obra ezaguna eta Mario Gasen zuzendaritzapean.
Lanak
Aktore bezala
- A casa da América ("Nai", Factoría Teatro; Edward Thomasen lana, Cristina Domínguez Dapenaren zuzendaritza).[5]
- Agasallo de sombras ("Rosalía", Centro Dramático Galego, lana eta zuzendaritza Roberto Vidal Bolaño). [6]
- Xoana (Teatro do Atlántico; Manuel Lourenzoren lana, zuzendaritza Xulio Lago).[7][8]
- De Picas, Cruces e Carabelas. Farsa de Conquista e Encomendas (Teatro da Lúa, lana eta zuzendaritza Roberto Salgueiro). [9]
- Ultimamente non durmo nada (Teatro da Lúa, Alber Ponteren lana, zuzendaritza Gina Piccirilli). [10]
- Un cranio furado ("Mary Rafferty", Excéntricas Producións Teatrais; Martin McDonaghen lana, zuzendaritza Quico Cadaval).[11]
Egile bezala
- The Agnus Dei baten ama ("Ama", Antzerkia Mari Gaila, berak idatzi Julio Lake)
- Mulliéribus ("Queen", Enpresa Medusak batera norabidea Fernanda Lapa)
- Sigrid bat besterik ez zen moneca hautsi (Antzerkia Ilargia)
- Cabaret Gain (Antzerkia Ilargiaren; gainera, zuzendari gisa)
- Kofradia Grial (Antzerkia Ilargiaren; gainera, zuzendari gisa)
- Celestina (Fantasia jostailuak) (Antzerkia Ilargiaren; gainera, zuzendari gisa)
- Arteko markoak (Antzerkia Ilargiaren; gainera, zuzendari gisa)
- The Troianas (Antzerkia Ilargia)
- Azkenaldian ez dut lo egin, ezer ez (Antzerkia Ilargia)
- Loreak Mary (Antzerkia Ilargiaren; gainera, zuzendari gisa)
- Medea (Olimpiada Kultur Bartzelona 92)
- Asteartean, Inauteriak ( Zentro Dramatiko Nazionalak)
- House of America (Fabrika Antzerkia)
- Kvetch: rosmón (lana Steven Berkoff, enpresa Antzerki Bat)
- Emakumeak porvenir (Antzerkia, Ilargia norabidea Jan Cejudo).
Zuzendari gisa
Zinema eta telebista
- Divinas palabras (Zinea, 1987)
- El pianista (1999, Ramona Baquero)
- Os outros feirantes (TVGko seriea)
- Martes de carnaval (1991, TVE)
- La mujer de tu vida (TVE)
- El baile de las ánimas (1993, Dorotea)
- Pepa y Pepe (1995, TVE)
- ¿Quién da la vez? ( 1995, Antena3 TV)
- Don Juan Tenorio (TVE)
- Dame algo (Cine, 1997 Madre Superiora)
- Una extraña mirada (1998, cantineira)
- Menudo es mi padre (Antena3 TV)
- Nada es para siempre (Antena3 TV)
- Ilegal (2002, Sra. Rosario)
- Periodistas (Tele 5)
- Lentura (2004 Avoa/Amparo)
- Ernesto en 10 minutos (2005)
- Maridos e mulleres (2006, TVG, Gloria)
- O show dos Tonechos (2005-2008, TVGrentzat, Amadora)
- Os mortos van á presa (2008, Maruxa)
- Escoba!
- Outro máis (2011)
- Lobos de Arga (Zinea, 2011)
Sariak eta aipamenak
- Premio AGAPI á Mellor Interpretación Feminina por El baile de las ánimas.
- Premio da Crítica de Galicia no apartado de Iniciativas Culturais.
- Finalista como mellor autor teatral en galego dos Premios MAX das Artes escénicas pola obra As mulleres do provir (2004).
- Premio de Honra Marisa Soto 2006.[13]
Erreferentziak
- (Gaztelaniaz) «Galicia por Diante on Twitter» Twitter (Noiz kontsultatua: 2016-11-22).
- (Gaztelaniaz) «Fallece a los 72 años la actriz Dorotea Bárcena» El Progreso 2016-11-22.
- Ficha de Cabaret Alen no Centro de Documentación Teatral (Gaztelaniaz)
- Ficha de De picas, cruces e carabelas.
- A casa da América fitxa teknikoa Centro de Documentación Teatralen (Gaztelaniaz)
- Agasallo de sombras fitxa teknikoa Centro de Documentación Teatralen (Gaztelaniaz)
- Ficha de Xoana no Centro de Documentación Teatral (Gaztelaniaz)
- Afitxa
- De Picas, Cruces e Carabelas.
- Ultimamente non durmo nada fitxa teknikoa Centro de Documentación Teatralen (Gaztelaniaz)
- 'Un cranio furado fitxa teknikoa Centro Dramático Galegoko webgunean
- A longa agonía das centolas fitxa teknikoa Centro de Documentación Teatralen (Gaztelaniaz)
- Premio de honra María Casares 2006 AAAG.
- Asociación de Actores e Actrices de Galicia
- Follas Novas fitxa teknikoa Centro de Documentación Teatralen (Gaztelaniaz)
Ikus, gainera
Bibliografia
Barrera. (2002). Gallegos. Quién es quien en la Galicia del siglo XXI. El Correo Gallego ISBN 84-8064-113-4..