Donostiako Renfe Aldiriak
Donostiako Renfe Aldiriak Euskal Herriko Gipuzkoa lurraldean dagoen aldiriko tren sarea da. Sarea line bakarrak osatzen du. Aldiriko trena izan arren, toki askotan linearen maiztasun handiak metropolitar burdinbidea batekin parekatzea ahalbidetzen du.
Donostiako Renfe Aldiriak | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
![]() Sareko bi trenak Irungo geltokian | |||
Datu orokorrak | |||
Garraio mota | Aldiriko trena | ||
Eskualdeak | Gipuzkoa, ![]() | ||
Lineak | ![]() | ||
Geltokiak | 30 | ||
Bidaiariak | 6 150 000 (2017)[1] | ||
Jabea | Gipuzkoako Foru Aldundia | ||
Webgunea | www.renfe.com | ||
Ustiapena | |||
Hasiera | 1989[2] | ||
Eragilea | Renfe Operadora | ||
Ibilgailuak | 13 | ||
Datu teknikoak | |||
Luzera | 80,5 km | ||
Abiadura maximoa | 120 km/h | ||
|
Aldiriko trena 1989. urtean inauguratu zen linearekin, egungoaren antzeko egoeran.[3]
Renfe Aldiriak eta marka komertzialan pean jarduten du, Iberiar Penintsulako hiri nagusietako garraiobide guztiak biltzen dituen Renfe Operadoraren barruan.
Historia
1980an, "Trenbide Aldirien Plana" onartu zen, Renfe Aldiriaken lehen 12 sareak garatzeko, horien artean Donostia dagoelarik. 1989an, Javier Bustunduy RENFEko "aldiriko" unitate operatiboko lehen zuzendari bihurtu zen, sare horien sorrera sustatuz. Asmoa zen egungo trenbide-zerbitzuak birmoldatzea eta hiri handien inguruan beste zerbitzu berri batzuk sortzea, metropoli-garraio erakargarri eta moderno bat sortuz. Beste helburu bat zen herritarrek autoa etxean uztea eta, horren ordez, trenez joatea. Izan ere, lehen uste zen trenak erdiguneraino baino ez zirela iritsi behar, eta asmoa zen erabiltzaileek "nahierara" aukeratu ahal izatea trenetik jaitsiko ziren tokia, haien helmugaren arabera, eta beste garraiobide batzuk hartu ahal izatea, hala nola metroa.[4]
Orduan, line bat inauguratu ziren: linea. Linea hori Brinkola eta Irun arteko geltokien artean zihoan, orain gertatzen den bezala.
2004ko abenduaren 31tik Renfe Operadorak linea ustiatzen du, Adif trenbide-instalazioen titularra den bitartean.[5]
2011ko maiatzaren 12an, Intxaurrondoko geralekua martxan jarri zen, aurretik Herrera eta Ategorrieta zeuden geralekuan artean.[6]
Euskal Y-aren eraikuntza
2017ko apirilaren 18tik eta 2018ko uztailaren 10era arte, Euskal Y-a eraikitzeko lanak direla eta, ADIFek Lezo–Errenteria eta Irungo geltokien arteko zerbitzuak mugatu ditu. Hirugarren erraila ezartzeko, bi trenbideetariko bat zerbitzuz kanpo dago 10 kilometroko luzeran, eta horren eraginez aldirikoen zerbitzu askok Lezo-Errenteriako geltokia dute geltoki-buru. Gainera, 22:30etatik 6:30etara trenbidea moztuta mantentzen da. Egoerari aurre egiteko, hurrengo baliabideak jarri zaizkie bidaiariei lanak irauten duten bitartean:[7]
- Renfe Operadora eta Eusko Trenbideak sozietateen arteko hitzarmenari esker Irun eta Bentak geltokietako bidaiariek Euskotrenen Topo zerbitzua erabil dezakete, Irun Colón eta Pasaiako geltokien artean, Renfeko Aldirien bidaia-txartela erabiliz.
- Topo zerbitzuarekin loturarik ez dagoen kasuetan, bidaiariek autobusa izango dute Irungo geltokitik Lezo-Errenteriakora.
- Aldirikoen bidaia-txartelarekin Renfe Distantzia Ertaina zerbitzuak erabil daitezke, Donostiako Renfe Aldirien sarearen barruan.
- Renfe Alvia eta Renfe Distantzia Ertaina zerbitzu guztiek Donostiako geltokian dute geltoki-burua.
Sarea
Geltokia | Udalerria | Gunea | Konexioak | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
■ | Irun | Irun | 2 | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Irungo Bentak | Irun | 2 | ![]() ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Lezo–Errenteria | Errenteria | 2 | ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Pasaia | Pasaia | 1-2 | ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Herrera | Donostia | 1 | ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Intxaurrondo | Donostia | 1 | ![]() |
|||||
● | Ategorrieta | Donostia | 1 | ![]() |
|||||
● | Gros | Donostia | 1 | ![]() |
|||||
■ | Donostia | Donostia | 1 | ![]() ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Loiola | Donostia | 1 | ![]() |
|||||
● | Martutene | Donostia | 1 | ![]() |
|||||
● | Hernani | Hernani | 1 | ||||||
● | Hernani–Erdia | Hernani | 1 | ||||||
● | Urnieta | Urnieta | 1-2 | ||||||
● | Andoain | Andoain | 2 | ![]() |
|||||
● | Andoain–Erdia | Andoain | 2 | ![]() |
|||||
● | Billabona–Zizurkil | Billabona-Amasa | 2-3 | ![]() |
|||||
● | Anoeta | Anoeta | 3 | ![]() |
|||||
● | Tolosa–Erdia | Tolosa | 3 | ![]() |
|||||
■ | Tolosa | Tolosa | 3 | ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Alegia | Alegia | 3-4 | ![]() |
|||||
● | Ikaztegieta | Ikaztegieta | 4 | ![]() |
|||||
● | Legorreta | Legorreta | 4 | ![]() |
|||||
● | Itsasondo | Itsasondo | 4 | ![]() |
|||||
● | Ordizia | Ordizia | 4 | ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Beasain | Beasain | 4 | ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Ormaiztegi | Ormaiztegi | 5 | ||||||
■ | Zumarraga | Zumarraga | 5 | ![]() ![]() ![]() |
|||||
● | Legazpi | Legazpi | 5-6 | ![]() ![]() |
|||||
■ | Brinkola | Legazpi | 6 |
Ustiapena
Sarea Renfe Operadorak ustiatzen du ADIFek kudeatutako trenbide eta geltokietan.
Batez besteko denborak
Ibilbideko batez besteko denborak adierazgarriak dira, eta trafikoaren edo beste ezusteko batzuen arabera alda daitezke.
Irun | Donostia | Tolosa | Beasain | Zumarraga | Brinkola | |
---|---|---|---|---|---|---|
Irun | 0:25 | 0:56 | 1:12 | 1:27 | 1:37 | |
Donostia | 0:25 | 0:30 | 0:46 | 1:01 | 1:11 | |
Tolosa | 0:56 | 0:30 | 0:16 | 0:28 | 0:38 | |
Beasain | 1:12 | 0:46 | 0:16 | 0:15 | 0:22 | |
Zumarraga | 1:27 | 1:01 | 0:30 | 0:15 | 0:08 | |
Brinkola | 1:37 | 1:11 | 0:38 | 0:22 | 0:08 |
Flota
Sarean 13 ibilgailuk egiten dute lan guztira.[8][9]
Eraikitzailea | Eredua | Zenbakia | Urtea | Luzera (m) | Garaiera (m) | Edukiera | Ateak | Lineak |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
CAF | Renfe 446 | 4 | 1989 | 75,93 | 4,185 | 759 | 9 | ![]() |
CAF | Renfe 447 | 9 | 2001 | 75,93 | 4,185 | 702 | 9 | ![]() |
Tarifikazioa
Sareak tarifa propioak ditu, lineari aplikatzekoak.[10]
2020ko Donostiako Renfe Aldirietako tarifak | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Txartela | 1 gune | 2 gune | 3 gune | 4 gune | 5 gune | 6 gune |
Joango txartela | 1,70€ | 1,90€ | 2,60€ | 3,35€ | 3,80€ | 5,00€ |
Joan-etorri txartela | 2,60€ | 2,75€ | 4,10€ | 5,50€ | 6,40€ | 8,00€ |
Hileko abonamendu mugatua | 34,45€ | 43,95€ | 58,65€ | 73,30€ | 85,80€ | 91,00€ |
Hileko abonamendu mugagabea | 45,60€ | 51,70€ | 73,00€ | 95,98€ | 109,55€ | 144,60€ |
Deskontuak:
|
Guneak
Lineak Donostiako Renfe Aldiriaren 6 gune zeharkatzen ditu:
- 1. gunea (Pasaiatik Urnietara)
- 2. gunea (Irundik Pasaiara eta Urnietatik Billabonara)
- 3. gunea (Billabonatik Alegiara)
- 4. gunea (Alegiatik Beasainera)
- 5. gunea (Ormaiztegitik Legazpira)
- 6. gunea (Legazpitik Brinkolara)
Bidaiariak
2007an, Donostiako Renfe Aldiriak sareak 6 milioi bidaiari izan zituen, eta hurrengo urtean% 18 baino gehiago jaitsi zen. 2011. urtean, zerbitzuak gora egin zuen berriro, 7 milioi bidaien muga gaindituz.[11]
Etorkizuna
Loiolako Erriberak
Donostiako Renfe Aldiriak, Donostiako metroarekin batera, Gipuzkoako garraiobide nagusia da. Honako geltoki hauek partekatzen dituzte: Irun (Kolon Euskotrenentzat), Irungo Bentak (Bentak Euskotrenentzat), eta Herrera (Herrera Euskotrenentzat). Hala ere, guztiak Donostia ekialdean daude, eta Errenteriatik kanpo ez dago bakar bat ere. Beraz, gaur egun, Gipuzkoatik etorri eta Donostiako mendebaldera joan nahi duten bidaiariek Errenteriatik igaro behar dute. Hori konpontzeko, Eusko Jaurlaritzak, ADIF -ekin batera, Loiolako Erriberak auzoan trukagailu bat sortzea bultzatu zuen, eta
lineen artean. Gaur egun azterketa-fasean dago.[12]
Astigarraga
Astigarraga sareko bi geltokiren inguruan dago, Martutene eta Hernanin. Egia da ez duela geltoki propiorik, eta hori trena udalerritik igarotzen dela. Hasiera batean, Euskal-Y eraiki zenean, Donostiako abiadura handiko geltokia udalerri horretan kokatzea erabaki zen, baina azkenean proiektua baztertu egin zen, Donostiako geltokiaren kaltetan. Hala ere, Eusko Jaurlaritzak udalerrian geltoki bat eraikitzeko konpromisoa hartu zuen, nahiz eta Madril—Hendaia burdinbidean izan, azkenean gertatuko den bezala. Donostiatik gertu geltoki bat egongo da, baina abiadura handiko trenbideak ere izango ditu, trenak Euskal Y-tik Donostiako geltokiraino eta alderantziz sartu ahal izateko.[13]
Geltokiak egokitzea
Sareko geltoki askoren antzinatasuna dela eta (XIX. mendearen amaiera), geltoki batzuk ez daude mugikortasun urriko pertsonentzat egokituta edo ez dute lurpeko pasabiderik trenbideak gainditzeko. Hori dela eta, ADIF sareko geltokiak prestatzen ari da, egungo beharretara egokitzeko.[14][15]
Trenak ordeztea
Gaur egun sarean dauden trenak Renfe 447 dira, nahiz eta unean-unean Renfe 446 trenak erabiltzen diren. Hala ere, RENFEk Renfe Civia trenekin lan egin nahi du. Horretarako, geltoki batzuetako nasak egokitu behar dira. Behin egokiak direnean, apurka-apurka Renfe 447 -en ordez Renfe Civiak jarriko dira.[16]
Erreferentziak
- Aragoiko heraldoa. «Aldiriko trenak ia hutsik daude, eta duela hamar urteko erabiltzaile-kopurua baino ia ez dute gainditzen» (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).
- Javier Bustunduy hil da
- 22/2012 Errege Lege Dekretua
- (Gaztelaniaz) País, El. (1980-01-17). «Trena eta metroa lotzen dituen aldiriko trena» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2020-04-19).
- https://web.archive.org/web/20160702083546/http://www.spanishrailway.com/2012/02/20/caminos-de-hierro-del-norte-de-espana/
- Intxaurrondoko geralekua martxan jarri da
- (Gaztelaniaz) «Renfek 15 hilabetez aldatu du Lezo-Errenteria eta Irun arteko zerbitzua, AHTrako hirugarren erreiko obrengatik» diariovasco.com 2017-04-18 (Noiz kontsultatua: 2018-05-31).
- «Trenen zerrenda (I)» www.listadotren.es (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
- «Trenen zerrenda (II)» www.listadotren.es (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
- «Donostia – Tarifak» www.renfe.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-25).
- Renfe Aldirien 2012. urteko bidaiarien estatistikak
- (Gaztelaniaz) «El Gobierno Vasco aprueba 34,7 millones de euros para el intercambiador de Riberas y el BEI de Donostia» El Diario Vasco 2019-04-16 (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
- «El municipio guipuzcoano de Astigarraga contará con una estación de ferrocarril sobre las vías» www.vialibre-ffe.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
- (Gaztelaniaz) «Legazpi contará con una nueva estación de tren» El Diario Vasco 2019-12-02 (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
- (Gaztelaniaz) 20minutos. (2019-12-12). «Adif invertirá casi 3,7 millones en la segunda fase de las obras de accesibilidad en la estación de Ordizia» www.20minutos.es - Últimas Noticias (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
- (Gaztelaniaz) «La renovación de los Cercanías de Renfe en Gipuzkoa se retrasa» El Diario Vasco 2010-02-08 (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).