Doneztebe eliza (Baigorri)

Eliza Urepeleko Errobi inguruan eraiki zen eta bertan palalela jarri zuten. Hego-mendebalderantz begira dago, sarrera nagusia hegoaldetik egiten den arren.

Pierre Hariztoi abadearen arabera, eliza XI. mendean eraiki zen, estilo erromano-bizantziarrarekin. 1236an, Tibalt I.a Nafarroakoak Orreagako monasterioaren jurisdikziopean jarri zuen.

Eraikinak dokumentatu gabeko hainbat garaitako arkitektura moldaketen arrastoak kontserbatzen ditu.

1733an, erdiko nabea eraiki zen okal harria erabiliz. 1791n kanpandorrea egin zen, 1929an bataiatutako Joana eta Matilda kanpaiak dituena. 1927ra arte, azken ehorzketaren egunera arte, hilerri batek inguratzen zuen eliza, Euskal Herriko herri askotako elizekin gertatzen zen bezala. Hilerria, purgutik kanpo transferitua izan zen.

2015ean monumentu historiko zuen.[1]

Nabera sartzean, eskuinetara, agoteen atea dago, baita bataiarri bat ere. Ezkerrean, Joan Etxautzen hilarria dago, 1661ean hila. Eskuineko bigarren kaperan Baigorriko bizkondeak daude.

Altuera berean, habeartearen alde banatan, berrerabilitako zutabe erromatar bat dago, kapitel primitibo batekin.

Koruan koadro batzuk daude. Erdialdearen burua Done Eztebeko harrikatzea da; eskuinean, berriz, Done Ibane, Jesus haurra eramaten; ezkerrean, Maria Birjina eta Jesus haurra, San Dominiko eta Santa Katerinari arrosarioa ematen.

Autel nagusia hamabi apostoluen eta artzain onaren estatuekin apainduta dago, baita manerista estiloko egurrezko bi panelekin ere: Errege Magoen gurtza ezkerrean eta gurutzearen jaitsiera eskuinean. 1519 eta 1568 artean Baionako apezpikua izan zen Bertrand Etxautzek oparitu zituen.

Sarrerako organoa Remi Malherrek jarri zuen, Alemania hegoaldeko XVIII. mendeko organo barrokoek inspiratuta.

• 
  Atzelaldea
• 
  Organoa
• 
  Tribunak
• 
  Birjiniaren estatua
• 
  Jean Etxautzeko hilarria

• Done Eztebe
• Baigorri