Diklorometano

Diklorometano
	Irudi gehiago
Formula kimikoa	CH2Cl2
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	karbono, kloro eta hidrogeno
Mota	dihalomethane (en) eta chlorinated hydrocarbon (en)
Ezaugarriak
Dentsitatea	1,33 g/cm³ (20 °C)
Disolbagarritasuna	2 g/100 g (ur, 20 °C)
Momentu dipolarra	1,6 D
Fusio-puntua	−95 °C ; −95 °C ; −95,14 °C
Irakite-puntua	40 °C (760 Torr); 40 °C (101,325 kPa)
Fusio-entalpia	1,6 D
Lurrun-presioa	350 mmHg (20 °C)
Masa molekularra	83,953 Da
Erabilera
Rola	occupational carcinogen (en) eta kantzerigeno
Arriskuak
NFPA 704	1 2 0
Lehergarritasunaren beheko muga	13 vol%
Lehergarritasunaren goiko muga	23 vol%
Denboran ponderatutako esposizio muga	85,75 mg/m³ (8 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Denbora laburreko esposizio muga	433,75 mg/m³ (Ameriketako Estatu Batuak)
Esposizioaren goiko muga	0 mg/m³ (baliorik ez)
IDLH	7.981 mg/m³
Berokuntza globalerako gaitasuna	11
Eragin dezake	dichloromethane exposure (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	YMWUJEATGCHHMB-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	75-09-2
ChemSpider	6104
PubChem	6344
Reaxys	1730800
Gmelin	15767
ChEBI	1302
ChEMBL	CHEMBL45967
RTECS zenbakia	PA8050000
ZVG	12630
DSSTox zenbakia	PA8050000
EC zenbakia	200-838-9
ECHA	100.000.763
CosIng	33260
MeSH	D008752
RxNorm	1311537
Human Metabolome Database	HMDB0031548
UNII	588X2YUY0A
NDF-RT	N0000184195
KEGG	D02330
ASHRAE	30

Diklorometanoa edo metilen kloruroa konposatu organokloratua da CH₂Cl₂ formula duena. Likido lurrunkor kolorgea da kloroformoaren antzeko usain gozoa duena.

Polarra izanik ere ez da uretan disolbagarria, baina bai likido organiko askotan. Horrexegatik disolbatzaile gisa baliatzen da[1].

Naturan badago eta hainbat iturri izan ditzake: sumendiak, mikroalgak edo padurak. Alabaina, ingurugiroan dagoen diklorometano gehiena industriaren emisioen ondorio da[2].

Ekoizpena

Diklorometanoa produzitzeko klorometanoa edo metanoa kloroz tratatzen da 400-500 ºC-tan, Tenperatura-tarte horretan kloratutako konposatuen nahaste bat lortzen da: klorometanoa, diklorometanoa, kloroformoa eta karbono tetrakloruroa. Albo-produktu moduan hidrogeno kloruroa ere sintetizatzen da[1]. Konposatu horiek distilazioz banatzen dira.

${\ce {CH4 + Cl2 -> CHCl3 + HCl}}$

${\ce {CHCl3 + Cl2-> CH2Cl2 + HCl}}$

${\ce {CH2Cl2 + Cl2 -> CHCl3 + HCl}}$

${\ce {CHCL3 + Cl2 -> CCL4 + HCl}}$

Erabilera

Diklorometanoa konposatu organikoen disolbatzaile egokia izateaz gain, oso lurrunkorra da eta, ondorioz, prozesu kimiko askotan disolbatzaile moduan baliatzen da.

Elikagaien industrian kafea eta tea deskafeinatzeko usatzen da. Diklorometanoa behin eta berriz kafe-aleetan zehar pasarazten da nahikoa kafeina kendu arte, eta gero, kafeina kendutako aleak urez garbitzen dira disolbatzaileen arrastoak desagerrarazteko. Kafeinaren % 96-97 erauzten da horrela[3].

Aerosoletan propultsatzaile gisa usatzen da eta puzte-agente moduan poliuretanozko erretxinetan.

Toxikotasuna

Nahiz eta, diklorometanoa organokloratu sinpleen artean toxikotasunik txikiena eduki, osasun-arazo larrik sorraraz ditzake. Oso lurrunkorra denez inhalazio bidez pozoitzea eragin dezake. Halaber azalean zehar oso erraz absorbatzen da. Intoxikazio-sintomak zorabioak, nekea, goragalea, buruko minak eta goiko arnas-aparatuaren eta begien narritadura dira. Kasu larrienetan itolarria, konortea galtzea, koma eta heriotza izan daiteke[4][5].

Animalietan eginiko saioek kartzinogenoa izan daitekeela erakutsi dute.

Hori guztia dela eta, alor askotan erregulatuta dago bere erabilera. Esaterako Europar Batasunak diklorometanoaren erabilera arautu eta mugatu zuen 2006an hainbat alorretan, hala nola pintura-desugertzaileetan[6].

Erreferentziak

(Ingelesez) Rossberg, Manfred; Lendle, Wilhelm; Pfleiderer, Gerhard; Tögel, Adolf; Dreher, Eberhard-Ludwig; Langer, Ernst; Rassaerts, Heinz; Kleinschmidt, Peter et al.. (2006). «Chlorinated Hydrocarbons» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (John Wiley & Sons, Ltd) doi:10.1002/14356007.a06_233.pub2. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
Gribble, G. W.. (2009). Naturally occurring organohalogen compounds : a comprehensive update. Springer ISBN 978-3-211-99323-1. PMC 496088201. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
Zientzia, Elhuyar. (2000-10-25). «Nola kentzen zaio kafeina kafeari?» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
«CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards - Methylene chloride» www.cdc.gov (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
(Ingelesez) Rioux, John P.; Myers, Roy A. M.. (1988-05-01). «Methylene chloride poisoning: a paradigmatic review» Journal of Emergency Medicine 6 (3): 227–238. doi:10.1016/0736-4679(88)90330-7. ISSN 0736-4679. PMID 3049777. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).
(Gaztelaniaz) Reglamento (UE) n o 276/2010 de la Comisión, de 31 de marzo de 2010 , por el que se modifica el Reglamento (CE) n o 1907/2006 del Parlamento Europeo y del Consejo, relativo al registro, la evaluación, la autorización y la restricción de las sustancias y preparados químicos (REACH), en lo que respecta a su anexo XVII (diclorometano, aceites para lámparas y líquidos encendedores de barbacoa y compuestos organoestánnicos) (Texto pertinente a efectos del EEE). 2010-04-01 (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).

Kanpo estekak

Datuak: Q421748
Multimedia: Dichloromethane / Q421748

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[:0-1] (Ingelesez) Rossberg, Manfred; Lendle, Wilhelm; Pfleiderer, Gerhard; Tögel, Adolf; Dreher, Eberhard-Ludwig; Langer, Ernst; Rassaerts, Heinz; Kleinschmidt, Peter et al.. (2006). «Chlorinated Hydrocarbons» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (John Wiley & Sons, Ltd) doi:10.1002/14356007.a06_233.pub2. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).

[2] Gribble, G. W.. (2009). Naturally occurring organohalogen compounds : a comprehensive update. Springer ISBN 978-3-211-99323-1. PMC 496088201. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).

[3] Zientzia, Elhuyar. (2000-10-25). «Nola kentzen zaio kafeina kafeari?» Zientzia.eus (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).

[4] «CDC - NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards - Methylene chloride» www.cdc.gov (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).

[5] (Ingelesez) Rioux, John P.; Myers, Roy A. M.. (1988-05-01). «Methylene chloride poisoning: a paradigmatic review» Journal of Emergency Medicine 6 (3): 227–238. doi:10.1016/0736-4679(88)90330-7. ISSN 0736-4679. PMID 3049777. (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).

[6] (Gaztelaniaz) Reglamento (UE) n o 276/2010 de la Comisión, de 31 de marzo de 2010 , por el que se modifica el Reglamento (CE) n o 1907/2006 del Parlamento Europeo y del Consejo, relativo al registro, la evaluación, la autorización y la restricción de las sustancias y preparados químicos (REACH), en lo que respecta a su anexo XVII (diclorometano, aceites para lámparas y líquidos encendedores de barbacoa y compuestos organoestánnicos) (Texto pertinente a efectos del EEE). 2010-04-01 (Noiz kontsultatua: 2022-02-19).