Dharamsala
Dharamsala (hindiz: धर्मशाला) Indiako iparraldean dagoen hiria da. Kangra barrutian dago, Himachal Pradesh estatuan. Tibetetik erbesteratuta bizi den hamalaugarren Dalai Lama den Tenzin Gyatsoren egoitza da. Budismoa da lurraldeko erlijio nagusia.
| Dharamsala धर्मशाला དྷ་རམ་ས་ལ་ Dharamsala | |
|---|---|
| hiria | |
.jpg.webp) | |
| Administrazioa | |
| Herrialdea |  India |
| Indiako estatua | Himachal Pradesh |
| Indiako barruti | Kangra barrutia |
| Izen ofiziala | धर्मशाला དྷ་རམ་ས་ལ་ Dharamsala |
| Jatorrizko izena | धर्मशाला དྷ་རམ་ས་ལ་ Dharamsala |
| Posta kodea | 176215 |
| Geografia | |
| Koordenatuak | 32°12′55″N 76°19′07″E |
 | |
| Azalera | 29.51 km² |
| Altuera | 1.457 m |
| Demografia | |
| Biztanleria | 19.034 (2001) |
| Dentsitatea | 645 bizt/km² |
| Informazio gehigarria | |
| Telefono aurrizkia | 1892 |
| Ordu eremua | UTC+05:30 |
| himachaltourism.gov.in… | |
Etimologia
Hindiz, dharamshala hitzak babesleku edo atseden-etxea erromesentzako esan nahi du. Tradizionalki dharamshalak erromes-tokitik gertu altxatu ziren. Halaber, budistentzat, dharmasala hitz egiteko eta eztabaidatzeko espazioa izan daiteke.[1]
Historia
Budismoa izan da hiriko ezinbesteko ezaugarria. VII. mendean haranean 50 monasterio zeuden. Gaur egun bi mila monje inguru bizi dira monasterioetan. Budismoaren zabaltze prozesua brahmanismo eta islamismo etorrerarekin mugatu zen.
Erresuma Batuak 1848an lurraldea okupatu zuen. 1866an Gurkha Infanteria inguruan kokatu zen; denborarekin hor sortuko zen Erresuma Batuko Gurkha erregimentu ospetsua. XX. mendeko bi mundu gerretan ospetsua egin zen erregimentu hori.
1852an, Dharamshala Kangra haranaren hiriburua bihurtu zen. Britainiarrek gustukoa zuten hiri hau, batez ere udako hilabeteetan; nolabait, Delhiren ordezko udako hiriburua bihurtu zen. Hau guztia 1905eko lurrikarak aldatu zuen: eraikin gehienak erori ziren eta 20.000 hildako gertatu ziren lurraldean. Dharamsalak horrelako istripuak sarritan pairatzen ditu eta, ondorioz, britainiarrek Shimlan, Himachal Pradesh estatuan, erresidentzia berria egokitu zuten.
Txinak Tibet inbaditu ondoren, Tenzin Gyatsok abandonatu behar izan zuen. Indiako Lehen Ministroa zen Jawaharlal Nehruk baimena eman zion Dharamshalan babesa hartzeko eta, 1960an, Erbesteko Tibetar Gobernua sortzeko. Ondorioz, milaka tibetar erbesteratuak hirian egokitu ziren, bereziki McLeod Ganj auzoan non monasterioak, tenpluak eta eskolak antolatu zituzten. Horregatik hiria "Lhasa Txikia" izenarekin ezagutzen da.[2] Dharamsala turisten helburua bihurtu da ere bai horri esker.
Klima
 Datu klimatikoak (Dharamshala (1981–2010, muturrekoak 1951–2011))  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 24.7 | 28.0 | 31.6 | 35.6 | 38.6 | 38.6 | 42.7 | 37.8 | 34.8 | 34.6 | 26.6 | 27.2 | 42.7 |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 15.7 | 17.1 | 21.5 | 26.5 | 30.3 | 31.2 | 27.3 | 26.6 | 26.6 | 25.2 | 21.7 | 17.8 | 24.0 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 6.0 | 7.3 | 10.9 | 15.4 | 19.1 | 20.9 | 20.0 | 19.7 | 18.0 | 14.3 | 10.3 | 7.2 | 14.1 |
| Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -1.9 | -1.6 | 2.4 | 7.3 | 8.8 | 12.6 | 14.3 | 14.1 | 11.2 | 8.0 | 4.8 | -1.0 | -1.9 |
| Euria (mm) | 80.2 | 123.5 | 125.2 | 65.4 | 80.2 | 241.2 | 765.4 | 787.4 | 354.1 | 56.3 | 26.1 | 50.9 | 2755.8 |
| Euri egunak (≥ 1 mm) | 4.5 | 6.1 | 6.4 | 5.2 | 5.2 | 9.8 | 20.6 | 22.4 | 13.0 | 2.8 | 1.4 | 2.8 | 100.2 |
| Hezetasuna (%) | 66 | 63 | 54 | 47 | 45 | 53 | 80 | 86 | 78 | 63 | 62 | 65 | 63 |
| Iturria: India Meteorological Department[3][4] | |||||||||||||
Iruditegia
McLeod Ganjeko etxeak.
McLeod Ganjeren kale nagusia.
Dharamkoteko ikuspegia.
Dharamsala haranaren kanpo aldeko ikuspegia.
Hiriko auzoak. Atzean Himalaia.
Erreferentziak
- "Dharmsala". The Imperial Gazetteer of India. XI. Oxford: Clarendon Press. 1908. 301–302 or – via Digital South Asia Library.
- Craig, Mary (1999). Tears of Blood: a Cry for Tibet. Washington, D.C.: Counterpoint. 142 or. ISBN 9781582430256. OCLC 41431635.
- India Meteorological Department. (2015eko urtarrila). Station: Dharamshala Climatological Table 1981–2010. in: Climatological Normals 1981–2010., 243–244 or..
- India Meteorological Department. (2016ko abendua). Extremes of Temperature & Rainfall for Indian Stations (Up to 2012). , M68 or..
Kanpo estekak
- (Gaztelaniaz):Informazio turistikoa.
- (Ingelesez):Dalai Lamaren erbesteko webgunea.
