Dea Dia

Dea Dia (latinez "argiaren jainkosa"), Antzinako Erromako erlijioan, Lurraren jainko erromatarra da, nekazaritza, uzta eta soroen babeslea, landareak bere baitan haztea eragiten duena.

Tellus jainkosarekin alderatzen da, ama unibertsala den aldetik, eta, batzuetan, Ops edo Aka Larentia jainkosekin identifikatzen da, eta, batez ere, Zeresekin, eta, bere baliokide grekoarekin, Demeterrekin. Hala ere, gero eta gehiago, tokiko jainkosatzat hartzen da.

Dea Dia, funtsean, hamabi kideko Arval Anaien Elkargoak egiten zuen kultuaren bidez ezagutzen dugu[1] [2]. Bere bereizgarriak arantzazko koroa (corona spicea) eta apaiz apaindura zuriak ziren[3]. Tokiko kultu hau, oso zaharra, baina ez da kontuan hartzen, beti elkargora mugatuz, Augustok babestu zuen arren.

Bere jaia, mugikorra, hiru egunez ospatzen zen urtero maiatzean, eta zelaietan bedeinkazioa eskatzera zuzenduta zegoen[4]. Estrabonentzat, Ambarvalia jaietan gurtzen zen, Zeresen omenezko festan, zeinarekin parekatzen baitzen[5].

Gizonak parte hartzerik ez zuten erritu batzuetan gurtua zen (Bona Deako kultuen parekoak, zeinarekin parekatua izan baitzen).