Akize
Akize[1] (frantsesez: Dax; okzitanieraz: Dacs) Landak departamenduko udalerri bat da, Atturri ibaiaren ezkerraldean kokatua. Kantonamenduko burua da.
Akize Dax Dacs | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Frantziako udalerria | |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatu burujabe | Frantzia | ||||||||||
Frantziaren banaketa administratiboa | Metropolitar Frantzia | ||||||||||
Eskualdea | Akitania Berria | ||||||||||
Departamendua | Landak | ||||||||||
Barruti | Akizeko barrutia | ||||||||||
Kantonamendu | canton of Dax-Nord | ||||||||||
Izen ofiziala | Dax Lepelletier | ||||||||||
Jatorrizko izena | Dax | ||||||||||
Posta kodea | 40100 | ||||||||||
Geografia | |||||||||||
Koordenatuak | 43°42′25″N 1°03′05″W | ||||||||||
Azalera | 19.7 km² | ||||||||||
Altuera | 9 m | ||||||||||
Mugakideak | Mées, Narrosse, Oeyreluy, Saint-Pandelon, Saint-Paul-lès-Dax, Seyresse, Tercis-les-Bains eta Yzosse | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 21.347 (2021eko urtarrilaren 1a) 303 (2020) | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 1.083,6 bizt/km² | ||||||||||
Informazio gehigarria | |||||||||||
Ordu eremua | UTC+01:00 eta UTC+02:00 | ||||||||||
Hiri senidetuak | Logroño | ||||||||||
dax.fr |
Erromatarrek emandako izena Aquae Tarbellicae, hau da, Tarbelien urak, bertan ur urmael beroa baitago. Izena eraldatuz joan zen mendeen joan-etorriarekin Acqs hartuz, azkenean Akize lortuz. Frantses eta Gaskoieraz Acqs izenetik, d'Acqs izenera igaro zen, eta hemendik Dax edo Dacs irten zen.
Erromatarrak heldu zirenean "tarbeli"ak (Akitaniako tribua) bizi ziren Akizen (hortik Aquae Tarbellicae izena), gero Civitas Aquensiun bihurtu zen, (Novenpopulania probintziako hamabi hirietako bat), Bordeleko bidean. Kristautasunarekin apezpikua zuen (Amikuzerekin haren barrutian) eta Done Jakue bidean. Atturri ibaiaren ondoan eta Bordele-Iruñea bidean egoteak eman zion garrantzia Akizeri.
Biztanleria
Erroldatutako biztanleak
Ondarea
- Katedral gotikoa (XIII. m.), XVII. mendean berreraikia.[2]
- Erromatar harresia[3]
- Erromatar tenplua[4]
- Zezen plaza[5]
Akizetar ospetsuak
- Patrice Dumora (1956)
- Olivier Truc (1964)
Erreferentziak
Kanpo estekak
- (Frantsesez) Hiriaren webgune ofiziala