Dalet

Dalet, Daleth edo Daled hizkuntza semitiko gehienetako laugarren hizkia da, adibidez feniziar alfabetikoan, alfabeto aramearran, alfabeto hebrearrean (ד) eta alfabeto siriakoan (ܕ). Arabiar alfabetoan د abjadi ordenan zen laugarren hizkia, gaur egun 8.a baita. Bere balioa ahoskatutako eztandakari albeolarrarena da, NAF: [d].

Dalet
Feniziar Hebrearra Aramera Siriakoa Arabiera
Dalet ד Dalet ܕ د
Eratorritako
hizkiak
Greziarra Latin Ziriliko
Δ D Д
Balizko
jatorria
Hieroglifiko Proto-semitiko
O31
Errepresentazio fonemikoa: NAF: [d, ð]
Kokapena alfabetoan: 4
Zenbakizko (Gematria/Abjad) balioa: 4

Hizkia Brontze Aroan erabilitako alfabetoetatik dator, ziurrenik dalt hitzetik "atea", azkenean hieroglifikoetan agertzen den atetik hartua:

O31

Feniziar letrak Greziar alfabetoko delta (Δ), Latineko D eta alfabeto zirilikoko Дra eraldatu zen

Dalet hebrearra

Alfabeto hebrearra
א  ב  ג  ד  ה  ו
ז  ח  ט  י  כך
ל  מם  נן  ס  ע  פף
צץ  ק  ר  ש  ת
Aldaera ortografikoak
Inprentako tipografiak Hebreera
Kurtsiboa
Rashi
Idazkera
SerifSans-serifMonospace
ד ד ד

Dalet letra hebrearra (דָּלֶת) alfabetoko 4.a da. Gaur egungo ahoskeran dalet izena du, baina Ashkenaziek Dales esan ohi dute eta Ekialde Hurbilan daleth ahoskatu ohi da, batez ere diasporako kide askoren artean. ד letra, ingelerazko D letran bezala, NAF: [d] ahoskatzen da. Baina baliteke ahoskera plosiboa izatea. Askotan Resh hizkiarekin nahasten da, itxura antzekoa dutelako.

Aldaerak

Dalet hizkiak dagesh bat jaso dezake, eta ahoskera aldaketa txikia ematen da:

Hebreera modernoan ד׳ geresh batekin laguntzen da, eta NAF: [ð] soinuarentzat erabiltzen da, atzerriko izenekin.

Dalath/Dolath siriakoa

Alfabeto siriakoa
ܐ  ܒ  ܓ  ܕ  ܗ  ܘ
ܙ  ܚ  ܛ  ܝ  ܟܟ  ܠ
ܡܡ  ܢܢ  ܣ  ܥ  ܦ
ܨ  ܩ  ܪ  ܫ  ܬ
Dalath/Dolath
Madnḫaya Dalath
Serṭo Dolath
Esṭrangela Dalath

Alfabeto siriakoan ܕ laugarren letra da. Mendebaldeko ahoskeran Dolath izena du eta ekialdean Dalath (ܕܵܠܵܬ). Bi soinu ezberdin izan ditzake. Ahoskera indartsua denean (qûššāyâ) NAF: [d] ahoskera du. Dalath/Dolath ahoskera leuna duenean (rûkkāḵâ) NAF: [ð] ahoskera du. Hitza oso ohikoa da siriakoan, askotan hitzen hasieran itsasten delako (izenorde erlatiboa).

Dalath/Dolath beti idazten da puntu batekin azpian, Resh letratik bereizteko ܪ. Letra hau identikoa da, baina puntua gainean du. Zenbakia denean Dalath/Doleth lau balio du eta puntu eta lerroak erabilita 4.000 eta 40.000 izan daiteke.

Arabiar dāl

Arabiar alfabetoa

ا   ب   ت   ث   ج   ح
خ   د   ذ   ر   ز   س
ش   ص   ض   ط   ظ
ع   غ   ف   ق   ك
ل   م   ن   ه   و   ي

Arabiar dāl letra modu ezberdinetan idazten da hitzan duen kokapenaren arabera:

Posizioa hitzan: Isolatua Bukaeran Erdian Hasieran
Hizkiaren forma: د ـد (Ez du) (Ez du)

Ordezkatzen duen soinua NAF: [d] da.

ḏāl letra (ذ) oinarrizko arabierazko hizkia da ere, baina dāl letraren alderatzat hartzen da.

Punjabin erabiltzen diren alfabeto arabiarretan (shahmukhi) eta urduan dāl letraren gainean ṭā txiki bat jartzen da, ڈ, NAF: [ɖ] soinua adierazteko. Soinu hau pashtu aldaeran dāl letraren azpian zirkulu bat jartzen sortzen da: ډ

Bielorrusiako alfabeto arabiarrean dāl letra azpian hiru puntu dituela idazten da, , NAF: [d͡z] soinua adierazteko.

Ikus, gainera

Kanpo estekak

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.