Claude Debussy

Claude Debussy
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Claude Achille Debussy
Jaiotza	Saint-Germain-en-Laye, 1862ko abuztuaren 22a
Herrialdea	Frantzia ; Frantziako Bigarren Inperioa ; Frantzia
Heriotza	Parisko 16. barrutia, 1918ko martxoaren 25a (55 urte)
Hobiratze lekua	Passy hilerria; Père Lachaise hilerria; Grave of Claude Debussy (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: ondesteko minbizia
Familia
Aita	Manuel Debussy
Ezkontidea(k)	Marie-Rosalie Texier (en) (1899ko urriaren 19a - 1905eko urriaren 2a); Emma Bardac (1908ko urtarrilaren 20a - 1918)
Seme-alabak	ikusi Claude-Emma Debussy;
Anai-arrebak	ikusi Alfred Debussy (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Parisko Kontserbatorioa
Hizkuntzak	frantsesa
Irakaslea(k)	Antoine François Marmontel; Albert Lavignac (en)
Ikaslea(k)	ikusi Raoul Bardac (en) ; María Grever;
Jarduerak
Jarduerak	musikagilea, piano-jotzailea eta musika-kritikaria
Lan nabarmenak	ikusi Pelléas et Mélisande (en) ; Préludes (en) ; Children's Corner (en) ; La Damoiselle élue (en) ; Suite bergamasque (en) ; Prélude à l'après-midi d'un faune (en) ; Petite Suite (en) ; Deux arabesques; String Quartet (en) ; La mer (en) ; Images (en) ; Jeux (en) ; Syrinx (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Ohorezko Legioko zalduna (1903ko urtarrilaren 13a) ; Prix de Rome (1884) ;
Kidetza	Royal Swedish Academy of Music (en)
Mugimendua	Inpresionismoa musikana; sinbolismoa
Genero artistikoa	opera; musika klasikoa; impressionist music (en)
Musika instrumentua	pianoa

Achille-Claude Debussy (Saint-Germain-en-Laye, Frantzia, 1862ko abuztuaren 22a - Paris, Frantzia, 1918ko martxoaren 25a) musikagile bat izan zen.

Bizitza

Saint-Germain-en-Laye-n jaioa, Paristik hurbil. Bost anai-arrebetatik nagusia, ama jostuna zuen eta aita, dendaria. Zazpi urte zituela, izeko batek piano klaseak ordaindu zizkion. Hamar urterekin, Parisko Kontserbatorioan ikasten hasi zen, baina lehiaketa galdu eta kontzertuak emateari uko egin zion. Nadezhda von Meck-entzat egin zuen lan hiru urtez, Txaikovskiren mezenas izan zena. 1884ean Erromako konposizio lehiaketa irabaztearekin lau urterako diru-laguntza jaso zuen, Villa Mediciko Arte Ederren Akademian aritzeko[1] L'enfant prodige obragatik.

Claude Debussy Frantziako eta Europako musikaren berritzailea izan zen; bere belaunaldiko teknika inpresionistak eta sinbolistak ezarri zituen musika-sorkuntzan, eta adierazteko modu berri bat sortu zuen, sentimenduen adierazpen-askatasuna aldarrikatzen zuena. Richard Wagnerren mireslea zen, eta hura izan zen Debussyren maisu nagusia; izan ere, Wagnerrek, bere «arte lan orohartzailea»ren kontzeptuarekin, musikagileen, poeta sinbolisten eta margolari inpresionisten nahiak betetzen zituen. Wagnerrez gainera, Alexandr Borodin eta Modest Musorgski errusiar musikagileak zituen gogoko.

Lanak

1887an Parisa itzuli zen, eta musika-estetika berri baten bila saiatu zen, «arimaren sentimenduen adierazpena» bideratu nahian. Hala, laster idatzi zituen hainbat lan bikain: La Demoiselle élue (1888, Andereño hautatua), Dante Gabriel Rosettiren testuarekin; Prélude à l'après-midi d'un faune, Mallarméren poeman oinarritua, askorentzat XX. mendeko musikaren hasiera dena (1894, Fauno baten arratsaldearen preludioa); eta Pélleas et Mélisande opera, Maeterlincken libretoarekin, eta 1902an Parisko Opera Komikoan lehen aldiz eman zena. La Mer poema sinfonikoa (1905, Itsasoa), olatuen hotsa gogorarazten duten eskalekin, Douze préludes (1910-1913, Hamabi preludio), eta En blanc et noir bi pianorako obra (1915, Zuri-beltzean), dira heldutasuneko maisulan batzuk. Ohiko analisi- eta egitura-legeen aurrean, haien arauak ordura arteko musika-sorkuntza mugatu baitzuten, Debussyren lanak adierazpen-mota berriak bideratu zituen.

Heriotza

Ondesteko minbiziak jota hil zen Parisko bere etxean, 55 urterekin. Diagnostikoa 9 urte lehenago egin zioten, odol-jarioak pairatu ostean, eta 1915eko abenduan egin zioten historiako lehenengo kolostomietakoa izan zena.

Irudi galeria

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

(Gaztelaniaz) «¿Por qué fue importante Debussy?» La Vanguardia 2018-03-25 (Noiz kontsultatua: 2022-08-09).

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Claude Debussy

Datuak: Q4700
Multimedia: Claude Debussy / Q4700

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] (Gaztelaniaz) «¿Por qué fue importante Debussy?» La Vanguardia 2018-03-25 (Noiz kontsultatua: 2022-08-09).