Cicely Tyson

Cicely L.Tyson (1924ko abenduaren 19a, Harlem, New York - 2021eko urtarrilaren 28a)[1] antzerki, zinema eta telebistako aktore estatubatuarra izan zen. Aktore onenaren Oscar sarira nominatua izan zen eta baita Urrezko globora ere, kategoria berean Rebecca Morgan paperagatik, Sounderren (1972)[2]. Gainera, aktore onenaren NSFC saria jaso zuen. The Autobiography of Miss Jane Pittaurten (1974) parte hartu zuen, eta bi Emmy sari irabazi zituen, baita BAFTAko 3 sarirako izendatu zuten.[3]

Cicely Tyson

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakCicely Louise Tyson
JaiotzaBronx eta Harlem, 1924ko abenduaren 19a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
BizilekuaMalibu
Talde etnikoaafro-amerikarra
Lehen hizkuntzaingelesa
HeriotzaNew York, 2021eko urtarrilaren 28a (96 urte)
Hobiratze lekuaWoodlawn Cemetery (en) Itzuli
Familia
Ezkontidea(k)Miles Davis  (1981eko azaroaren 26a -  1988)
Familia
Hezkuntza
HeziketaBayard Rustin Educational Complex (en) Itzuli
New School (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakantzerki aktorea, zinema aktorea, telebista-aktorea, modeloa eta ahots-aktorea
Altuera63,5 hazbete
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaDelta Sigma Theta (en) Itzuli
Black Filmmakers Hall of Fame (en) Itzuli
American Theatre Hall of Fame (en) Itzuli
Black Music & Entertainment Walk of Fame (en) Itzuli
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioakatolizismoa
Baptismoa
IMDB: nm0001807 Allocine: 15785 Rottentomatoes: celebrity/cicely_tyson Allmovie: p72317 TCM: 195499 Metacritic: person/cicely-tyson TV.com: people/cicely-tyson IBDB: 62877
Twitter: IAmCicelyTyson iTunes: 27944672 Discogs: 6279083 Edit the value on Wikidata
Cicely Tyson 1992an

Bederatzi Primetime Emmyrako izendatu zuten, eta hiru irabazi zituen. 2011an, The Help-en bertsio zinematografikoan agertu zen, eta hainbat sari jaso zituen Constantine gisa egindako lanagatik; besteak beste, Aktoreen Sindikatuaren Saria banaketa onenari eta beste hiru izendapen sari berean. Antzerkiari dagokionez, The Trip to Bountiful obraren protagonista izan zen Broadwayen, Carrie Watts bezala, eta haren bidez, Tony eta beste hainbat sari jaso zituen.[4][5]

Biografia

East Harlemen jaio zen, New Yorken, 1924ko abenduaren 19an. Fredericka (Huggins) Tyson etxeko langilearen alaba zen, eta William Augustine Tyson, pintore eta arotz lanetan aritzen zena.[6] Bi anai arreba izan zituen.[7] Bere gurasoak etorkinak ziren Nevisetik etorriak, Karibetik.[8][9] 21 urterekin etorri zen bere aita eta 1919ko abuztuaren 4an pasatu zen Ellis Islandetik.

Tyson erlijio-giroan hazi zen. Koruan kantatzen zuen eta East Harlemeko apezpiku-eliza bateko otoitzetan parte hartzen zuen. Bere amak ez zuen nahi aktore izatea, eta denboraldi batean ez zio hitz egin. Cicely eszenatoki gainean ikusi zuenean iritziz aldatu zuen.

Karrera profesionala

Lehengo urteak aktore moduan

Tyson argazkilari batek aurkitu zuen Ebony aldizkarirako eta moda-eredu arrakastatsu bihurtu zen. 1951ko Frontiers of Faith telesailean egin zuen NBC katerako lehen aktore lana. [10]Film batean egin zuen lehen lana 1956an Carib Golden izan zen.[11] 1959an Odds Against Tomorrow eta The Last Angry Man filmetan paper txikiak izan zituen baita. Eszenatokian lehen aldiz agertu zen Vinnette Carrollen produkzio batean, Dark of the Moon-en, Harlem YMCA antzokian, 1958an.

60.hamarkada hasieran, Tyson Jean Genet The Blacks frantziarraren jatorrizko lanaren zati izan zen. Stephanie Virtue Secret-Rose Diop antzezten zuen; Maya Angelou, James Earl Jones, Godfrey Cambridge, Louis Gossett Jr.eta Charles Gordonek ere parte hartu zuten.[12] Show-a off-Broadwayko hamarkadako ekoizpen ez-musikal luzeena bihurtu zen, 1408 funtzio eskeintzera helduz.[13]1961-1962 bitartean, Vernon Rice Award saria irabazi zuen Tysonek (gerora Drama Desk Award deitu zioten), off-Broadwayko beste ekoizpen batean egindako jardueragatik, Moon Rainbow Shawl.

Tyson To Tell The Truth telebistako game showean ere agertu zen1963an, Folk Shirley Abicair abeslaria zela epaimahaikidea konbentzitzen saiatzen zen lehiakide gisa.

Behin gizarte-zerbitzuen agentzia batean lan egin zuen Tysonek, David Susskindek identifikatu zuen The Blacks-en eta Tiger, Tiger, Burning Bright, eta CBS East Side/West side telebista-kateko taldeko kide izan zen (1963–1964), gizarte-langile bat interpretatuz, George C.Scottegatik. En aquel momento era la única afroamericana que formaba parte del elenco habitual de una serie de televisión.[14][15] El show tuvo impacto por su tratamiento de cuestiones sociales, y uno de sus episodios, sobre una pareja afroamericana en Harlem, fue censurado en Atlanta y en Shreveport, Louisiana.Une hartan, telesail baten parte hartzen zien afroamerikar bakarra zen. Eragin handia izan zuen showak bere gizarte gaien tratamendua zela. Atal horietako bat, bikote afroamerikar bati buruzkoa Harlemen, zentsuratu egin zuten Atlantan eta Shreveporten eta Louisianan.

XX. mendeko 60ko hamarkadan, sarri samar parte hartu zuen The Guiding Light. show-an.[16] Sammy Davis Jr.-ekin batera agertu zen A Man Called Adam (1966) pelikulan eta The Comedians (1967) filmaren bertsio zinematografikoan parte hartu zuen, Graham Greene (1968) eleberrian oinarrituta. 1968an Tysonek The Heart Is a Lonely Hunterren ere izan zuen 1968an papel bat.[17]

Azken urteak

1989an, Tyson The Women of Brewster Place telebista telesailean agertu zen.[18] 1991an, Tysonek Sipseyren papera egin zuen Fried Green Tomatoesen.[19]

Filmografia
Cicely Tyson 1973an

Telebista
TV
Urtea Titulua Rola Notak
1977 Wilma Blanche Rudolph Telebistarako pelikula
1985 Playing with Fire Carol Phillips Telebistarako pelikula
1999 A Lesson Before Dying Tante Lou Telebistarako pelikula
2000 Touched by an Angel Abigail Peabody-Jackson Living the Rest of My Life
2001 The Proud Family Mrs. Maureen Parker (Ahotsa)
2002 The Rosa Parks Story Leona Edwards McCauley Mini telesaila
2009 Relative Stranger Pearl Mini telesaila
Law & Order: Special Victims Unit Ondine Burdett Hell kapitulua
2014 The Trip to Bountiful Mrs. Carrie Watts Telebistarako pelikula
2015-2020 How to Get Away with Murder Ophelia Harkness 10 kapitulu
2016 'House of Cards Doris Jones 3 kapitulu
2019 Madam Secretary Flo Avery Leaving the Station
2020 Cherish the Day Miss Luma Lee Langston Printzipala

Sariak eta nominazioak

Oscar sariak

Urtea Kategoria Pelikula Emaitza
1973[20] Emakumezko aktore onenaren Oscar Saria Sounder Nominatua
2018 Ohorezko oskar saria Irabazlea

Urrezko globo sariak

Urtea Kategoria Pelikula Emaitza
1973 Aktore onena - Drama Sounder Nominatua

BAFTA sariak

Urtea Kategoria Pelikula Emaitza
1975 Aktore onena The Autobiography of Miss Jane Pittman Nominatua

Primetime Emmy sariak

Urtea Kategoria Lana Emaitza
1974 Urteko aktorerik onena The Autobiography of Miss Jane Pittman Irabazlea
Aktore onena - Minitelesail edo telefilmean Irabazlea
1977 Aktore onena - Minitelesail Roots Nominatua
1978 Aktore onena - Minitelesail edo telefilmean King Nominatua
1982 Aktore onena - Minitelesail edo telefilmean The Marva Collins Story Nominatua
1994 Aktorerik onena - Minitelesailean Oldest Living Confederate Widow Tells All Irabazlea
1995 Aktorerik onena telesail draman Sweet Justice Nominatua
1999 Aktorerik onena - Minitelesailean A Lesson Before Dying Nominatua
2009 Aktorerik onena - Minitelesailean Relative Stranger Nominatua
2014 Telefilme onena The Trip to Bountiful Nominatua
Aktore onena - Minitelesail edo telefilmean Nominatua
2015 Aktore gonbidatu onena - drama telesailean How to Get Away with Murder Nominatua
2017 Nominatua
2018 Nominatua
2019 Nominatua
2020 Nominatua

Antzezleen sindikatuaren sariak

Urtea Kategoria Lana Emaitza
1995 Aktore onena - Minitelesail edo telefilmean Oldest Living Confederate Widow Tells All Nominatua
Aktore onena - Telesail dramatikoan Sweet Justice Nominatua
1997 Aktore onena - Minitelesail edo telefilmean The Road to Galveston Nominatua
2012 Banaketarik onena The Help Irabazlea
2015 Aktore onena - Minitelesail edo telefilmean The Trip to Bountiful Nominatua

Tony sariak

Urtea Kategoria Obra Emaitza
2013 Aktore printzipal onena obra batean The Trip to Bountiful Irabazlea

Erreferentziak
  1. «Cicely Tyson, groundbreaking award-winning actor, dead at 96 - StarTribune.com» web.archive.org 2021-01-29 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  2. «45th Academy Awards Winners | Oscar Legacy | Academy of Motion Picture Arts and Sciences» web.archive.org 2013-12-24 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  3. (Ingelesez) The Autobiography of Miss Jane Pittman (TV Movie 1974) - Awards - IMDb. (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  4. «Billy Porter, Andrea Martin, Pippin, Matilda, Vanya and Sonia Win Drama Desk Awards - Playbill.com» web.archive.org 2013-06-08 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  5. «Kinky Boots, Vanya and Sonia, Pippin and Virginia Woolf? Are Big Winners at 67th Annual Tony Awards - Playbill.com» web.archive.org 2013-06-11 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  6. (Ingelesez) McFadden, Robert D.. (2021-01-29). «Cicely Tyson, an Actress Who Shattered Stereotypes, Dies at 96» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  7. (Ingelesez) Palm, Anika Myers. (2021-01-29). «Cicely Tyson, iconic and influential actress, dies at 96» CNN (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  8. «CICELY TYSON: BAH, HUMBUG? ACTRESS STARS AS MS. SCROOGE.(LIVING) - The Cincinnati Post (Cincinnati, OH) | HighBeam Research» web.archive.org 2012-11-06 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  9. (Ingelesez) Klemesrud, Judy. (1972-10-01). «Movies» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  10. (Ingelesez) «Cicely Tyson: Legendary Portrait Of Beauty, Courage And Strength - CBS Sacramento» www.cbsnews.com 2015-12-07 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  11. «aplikasi slot online uang asli -Bandar Poker Pkv - At 94, The Legendary Cicely Tyson Remains An ‘Optimist’ – The Charleston Chronicle» web.archive.org 2022-10-21 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  12. Genet, Jean; Frechtman, Bernard. (1960). The blacks : a clown show. New York : Grove Press, Inc. ISBN 978-0-394-17220-0. (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  13. (Ingelesez) Gussow, Mel. (1986-04-16). «JEAN GENET, THE PLAYWRIGHT, DIES AT 75» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  14. (Ingelesez) «Cicely Tyson - Death, Movies & Facts» Biography 2021-05-12 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  15. «Article on Cicely Tyson and East Side West Side» Nashville Banner: 29. 1963-11-25 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  16. (Ingelesez) Kantrowitz, Barbara. (2009-09-03). «After 72 Years, Springfield Gets a Stop Sign» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  17. (Ingelesez) Adler, Renata. (1968-08-01). «Screen: 'The Heart Is a Lonely Hunter':Alan Arkin Starred in McCullers Story Dean Martin Western Is at Local Houses» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  18. (Ingelesez) Searles, Jourdain. (2019-02-25). «How 'The Women of Brewster Place' Revolutionized the Depiction of Black Women on TV» Thrillist (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  19. (Ingelesez) «Cicely Tyson | Rotten Tomatoes» www.rottentomatoes.com (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).
  20. (Gaztelaniaz) Academia de Artes y Ciencias Cinematográficas. 2024-02-14 (Noiz kontsultatua: 2024-03-05).

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.