Celia Viñas

Txikitatik joan zen Lleidako Irakasle Eskola Normalaren Eskola Erantsira, non bere aita, Gabriel Viñas Morant, Pedagogiako irakaslea zen. Bere haurtzaroa eta gaztaroa Palma Mallorcakoan eta Bartzelonan eman zituen. Bertan, Filosofia eta Letren ikasketak hasi zituen, baina Gerra Zibilak eten eta gero, 1941ean amaitu zituen. Unibertsitateko irakasleen artean, aipatzekoak dira Rafael Lapesa, Ángel Valbuena Prat eta Guillermo Díaz-Plaja, 1976an Adonais bildumarako bere ikasle izan zenaren poesia ekoizpenaren antologia egiteaz arduratu zena. Karrerako urte horietan, Celiak bere prestakuntza zabaldu zuen askotariko ikastaroak eginez. Ikastaro horien artean, azpimarratzekoa da Italiako Kultura Institutuan Italiar Literaturari buruzkoa, eta kultura-jardueretan parte hartu zuen, hala nola kontzertuetan, hitzaldietan, erakusketetan eta abarretan. Viñas Almerian aritu zen irakasle lanetan, 1943an bertara iritsi eta gero.[1][2]

Almeriara iritsi zenean, 1. zenbakiarekin Hizkuntza eta Literatura Katedra lortu ondoren, berak aukeratutako katedra izanda, hiri probintziano batekin topo egin zuen, gerraosteko ondorioak pairatzen ari zena, unibertsitaterik gabe. Celia Viñasek, gaztetatik, kulturarekiko interes handia erakutsi zuen, eta ahal zituen ekitaldi guztietara joan zen Bartzelonara. Andaluziako hiriaren egoerak, adoregabetu beharrean, estimulu bat ekarri zion, eta berak sustatu zituen hainbat jarduera. Horrek aurrekaririk gabeko distira eman zion Almeriari, zoritxarrez desagertu ondoren mantendu ez zena. Han Arturo Medina irakasle almeriarrarekin ezkondu zen. Hilabete batzuk geroago, odoljarioak ebakuntza kirurgikoa egitera eraman zuen, eta horren ondorioz 1954ko ekainaren 21ean hil zen.[1]

Irakaskuntzan izandako aztarna nabaria da bere obra gogorarazten dituzten omenaldi eta argitalpenetan. Besteak beste, Almeriako institutu batek bere izena darama, eta hiri bereko Bendicho plazako busto batekin gogoratzen da.[1]

Kritikak honako hau idatzi du: "Celia Viñasen poema laburrak irudi eta koloreetan aberatsak dira, kultua eta herrikoia batzen dituzte, intimistak eta deskribatzaileak dira, umeekiko samurtasuna adierazten dute eta berezkotasuna, sonoritatea eta sinpletasuna uztartzen dituzte".[3]

• Cármina, argitaratu gabea, 1937, poema elebidunak.
• Tierra del Sur, 1945, eleberria.
• Viento levante, argitaragabea, 1943, eleberri indialiarra.
• Plaza de la Virgen del Mar, komedia almeriarra, Almeriako Apolo antzokian estreinatua, 1947an Almerian argitaratua
• Bihotzeko garia, Inp. Independentzia, Almeria, 1946, poesia
• Canción tonta en el Sur, Imp. Marín Peláez, Almeria, 1948, poesia
• 

  Celia Viñasi omenaldia Almeria hirian.
  Estampas de la vida de Cervantes, Ed. Gredos, Madril, 1949, prosa
• El Amor de trapo, 1949, maitasun-poesia
• El primer botón del mundo y 13 cuentos más, 1951, narratiba (Haur eta helduentzako ipuinak), 1976an Leonen argitaratua
• Palabras sin voz, Arg. Ifach, Alacant, 1953, poesia
• Del kof i la zendra, Palma de Mallorca, 1953, poesia katalanez
• Como el ciervo corre herido ("Ihesi doan oreina.....), Almeria, 1955, poema sakroak
• Canto, Col. Agora, Madril, 1964
• Antología Lírica, Rialp, aza. Adonais, Madril, 1934
• Poesía Última, Almeria, 1979, poesia (bilduma)
• Los Palos del telégrafo, poesia.
• Las Islas del Amor Mío. Letra bakoitia. Dalías (Almeria), 2015. Hamarrenen liburua.

Almeria hiriko BHI zentroa, Celia Viñasen omenez izendatua.

• Romero Yebra, Ana Maía. "Celia Viñas Olivella y su Canción tonta en el Sur", CLIJ, 172, 2004ko ekaina
• Medina, Arturo. Notas biográficas en "Poesía última"
• Soler Arteaga, María Jesús. "Celia Viñas, Almería en el corazón", "Revista Destiempos".19. zkia. (2009ko martxoa-apirila), 297-315 or.: www.destiempos.com/n19/soler.pdf.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Celia Viñas

• Celia Viñas. Katalanezko Idazleen Elkartearen egileari buruzko webgunea.
• Celia Viñas (1915-54), Caminando por sus versos. Celia Viñas eta bere Almeria ezagutzeko. Interes orokorreko material didaktikoak, beren irudiari aplikatuta: Lehen Hezkuntza, DBH, Batxilergoa, Lanbide Heziketa.