Carolus Clusius

Charles de l'Écluse, L'Escluse edo Carolus Clusius (Arras, 1526ko otsailaren 19aLeiden, 1609ko apirilaren 4a) flandriar mediku eta botanikaria izan zen. Baratzezaintza zientifikoan nabarmendu zen.

Carolus Clusius

botanikako unibertsitateko irakasle

1593ko urria - 1609ko apirilaren 4a - Aelius Everardus Vorstius (en) Itzuli
Hortus botanicus Leiden (en) Itzuli zuzendari

1593ko urria - 1609ko apirilaren 4a - Pieter Pauw (en) Itzuli
Bizitza
JaiotzaArras, 1525eko otsailaren 19a
HerrialdeaHegoaldeko Herbehereak
 Frantzia
HeriotzaLeiden, 1609ko apirilaren 4a (84 urte)
Hobiratze lekuaPieterskerk (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaGanteko Unibertsitatea
University of Wittenberg (en) Itzuli
Marburgeko Unibertsitatea
Old University of Leuven (en) Itzuli
Montpellierreko Unibertsitatea
Hizkuntzaklatina
gaztelania
frantsesa
Irakaslea(k)Philipp Melanchthon
Guillaume Rondelet (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakbotanikaria, medikua, itzultzailea, unibertsitateko irakaslea, mikologoa, zoologoa eta ornitologoa
Enplegatzailea(k)Leidengo Unibertsitatea  (1593ko urria -  1609ko apirilaren 4a)
Leidengo Unibertsitatea  (1593ko urriaren 19a -  1609ko apirilaren 4a)
Lan nabarmenak

Aitak behartuta, latina, greziera eta zuzenbide zibila ikasten hasi zen Lovainan. Zuzenbide ikasketak zabaltzeko Marburgora eramanda, teologia ikastera aldatu zen eta teologia eta filosofia ikasten jarraitu zuen Wittenbergen. Botanikagatik interesatua, Montpellierreko Unibertsitatera joan zen Medikuntza ikastera, baina ez zuen inoiz lanbidea praktikatu.

1560ko hamarkadan Fugger familiak haren semeen tutore gisa erabili zuen eta Espainiara joan zen bilduma baterako landareak biltzera. Han ezagutu zituen Mundu Berriko landareak. 1572an Maximiliano II.a enperadoreak Vienako mediku lorategi inperialeko zuzendari izendatu zuen.

1580ko hamarkadan Viena utzi eta Frankfurten ezarri zen. 1593an Leidengo Unibertsitatek irakasle izendatu zuten. Hortus Botanicus Leiden sortu zuen, Europako lehen lorategi botanikoetako bat.

Europa osoan zehar bidaiatu zuen landareen ezagutza zabalduz. Austriako flora aztertzen lehenetarikoa izan zen, eta Ötscher eta Schneeberg mendiak igotzen lehena. Marrazkiekin eta akuarelekin ilustratu zituen bere lan zientifikoak, eta tulipan eta patataren laborantza sartu zuen Europan. Leidenen hasi zen tulipanen laborantza Herbehereetako tulipan industriaren oinarria izan zen.

Lanak

  • 1557. Rariorum aliquot stirpium per Hispanias observatarum historia Clus. Amberes. 1557
  • 1561. Antidotarium sive de exacta componendorum miscendorumque medicamentorum ratione ll. III … nunc ex Ital. sermone Latini facti (Antwerpen. Ex officina Plantiniana)
  • 1570. Galliae Narbonensis ora marittima (Antwerpen. Abraham Ortelius)
  • 1571. Hispania nova descriptio (Antwerpen. Abraham Ortelius).
  • 1582. Aliquot notae in Garciae Aromatum historiam] (Antwerpen. Ex officina Plantiniana)
  • 1583. Rariorum aliquot stirpium, per Pannoniam, Austriam, & vicinas quasdam provincias observatarum historia, IV libris expressa (Antwerpen. Ex officina Plantiniana)
  • 1583. Stirpium nomenclator Pannonicus (Nemetvyawarini: Joannes Manlius)
  • 1601. Rariorum plantarum historia / Fungorum in Pannoniis observatorum brevis historia. Exoticorum libri decem: quibus animalium, plantarum, aromatum, aliorumque peregrinorum fructuum historiæ discribuntur (Antwerpen. Ex officina Plantiniana apud Ioannem Moretum) Clus. Amberes
  • 1605. Exoticorum libri decem: quibus animalium, plantarum, aromatum, aliorumque peregrin. fructuum historiae describuntur / item Pt. Bellonii Observationes, eodem C.C. intérprete (Leiden: Ex officina Plantiniana). Clus. Amberes
  • 1611. Curae posteriores, seu plurimarum non antè cognitarum, aut descriptarum stirpium, peregrinorumque aliquot animalium novae descriptiones: quibus & omnia ipsius opera, aliáque ab eo versa augentur, aut illustrantur: accessit seorsim Everardi Vorstii. .. de eiusdem Caroli Clusii Vita & obitu oratio, aliorumque Epicedia]] (Leiden & Antwerpen). Ex officina Plantiniana
  • 1619. Summi Galliae Belgicae corographica descriptio posthuma, ed. Joachim Morsius (Leiden: Jac. Marcus)
  • 1630. Appendix cultori plantarum exoticarum necessaria. in Herbarium Horstianum (Marburg)

Kanpo estekak

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.