Carmelo Bernaola
Carmelo Alonso Bernaola (Otxandio, Bizkaia, 1929ko uztailaren 16a - Madril, 2002ko ekainaren 5a) bizkaitar musikagile izan zen. 1951ko Belaunaldia izeneko talde berritzaileko kide nagusietako bat izan zen.
Carmelo Bernaola | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Carmelo Alonso Bernaola |
Jaiotza | Otxandio, 1929ko uztailaren 16a |
Herrialdea | Bizkaia, Euskal Herria |
Heriotza | Madril, 2002ko ekainaren 5a (72 urte) |
Hezkuntza | |
Heziketa | Espainiako Akademia Erroman |
Hizkuntzak | gaztelania |
Irakaslea(k) | Julio Gómez García (en) |
Ikaslea(k) | ikusi
|
Jarduerak | |
Jarduerak | musikagilea eta musikaria |
Lan nabarmenak | ikusi
|
Jasotako sariak | ikusi
|
Kidetza | San Fernandoko Arte Ederren Errege Akademia Generación del 51 (en) |
Mugimendua | Generación del 51 (en) |
Izengoitia(k) | Carmelo Bernaola |
|
Lan askoren egilea eta askotan saritua izan zen. Orkestrarako obrak, ganberako musika eta bakarkako musikaz gainera, antzerki, zinema eta telebistarako musika ugari sortu zuen, tartean La clave edota Verano azul espainiar telebista saio ospetsuen doinuak. Besteak beste, Athleticen ereserki ezaguna moldatu zuen, bai eta gaur egun aski ezaguna den El cocherito leré haur kanta herrikoia ere.
Bizitza
Haurra zela, familia Medina de Pomarrera aldatu zen, eta han egin zituen lehen ikasketak.[1] 1943an hasi zituen musika-ikasketak Burgosen. Bertan Orfeón Burgalés abesbatzako kidea izan zen. 1951ean Madrilera joan zen, eta hango kontserbatorioan jarraitu zituen ikasketak. 1958an, Konposizioko Lehen Saria eta Sari Berezia jaso zituen.[1]
1959an Erroma Saria irabazi zuen eta Italiara joan zen musika ikasketak jarraitzera. Bertan Goffredo Petrassi, Sergiu Celebidache eta Bruno Maderna izan zituen irakasle. Francesco Lavagninorekin musika zinematografikoa ikasi zuen. Parisko Arteen Bienalean, Espainiako Musika Garaikideko Bienalean eta Amerikako eta Espainiako Musikaldietan parte hartu zuen. 1981etik 1991ra, Gasteizko Jesús Guridi Musika Eskolaren zuzendari ibili zen, eta horretatik kanpo ere aritu zen ikastaro eta mintegiak eskaintzen, konposizioaren arloan gehienbat.
Bere lanen artean, besteak beste, Trio Sonatina, Tríptico de canciones, Canción y danza, Músicas de Cámara, Jarraipen edota Monumento izeneko trilogia aipa daitezke. Esan bezala, antzerkirako zein zinemarako musika ere asko landu zuen: 90 film eta 50 antzerki lanen soinu banden egilea izan zen. Antzerkirako, adibidez, ¿Quién quiere una copla del Arcipreste de Hita?, El burlador de Sevilla eta Las mujeres sabias antzerki lanen soinu banda goraipatuak egin ditu. Arlo zinematografikoari dagokionez, Angelo Francesco Lavagninorekin izandako harremanaren ondorioz, elkarrekin aritu ziren Orson Wellesen Campanadas a medianoche lanean. Gainerakoan, bestelako filmetan ere aritu da musikagile modura, adibidez, honako lanetan: Nueve cartas a Berta (1965), Juguetes rotos (1966), Españolas en Paris (1971), El love feroz (1975), Retrato de familia (1977), Un hombre llamado Flor de Otoño (1978), Akelarre (1984), Mambrú se fue a la guerra (1985) eta Pasodoble (1988).
Pasodoble filmarekin musika onenari emandako 1988ko Goya Saria lortu zuen. Beste hainbat sari ere eskuratu zituen: denboraldiko musika obra onenari ematen zaion Sari Nazionala 1962an, Música de Cámara obrari esker; Círculo de Escritores Cinematográficos elkarteak ere Urteko Musikari Onenaren Sari Nazionala eman zion. 1999an, 70 urte bete zituenean, omenaldi berezia eskaini zioten Donostiako Musika Hamabostaldiak, SGAEk eta Euskal Herriko Unibertsitateak, baita Menéndez Pelayo Santanderko Udako Unibertsitateak ere. Irakaskuntzan eta musikagile gazteen prestakuntzan ere lan handia egin zuen, Maite Aurrekoetxea Viloria adibidez ikasle izan zuen.
Lanak
- 1955 Trío-Sonatina; Capricho; Música para quinteto de viento.
- 1956 Tres piezas para piano.
- 1957 Suite-divertimento; Homenaje a Scarlatti; Cuarteto de cuerda número 1.
- 1958 Canción y danza.
- 1959 Cuatro piezas infantiles.
- 1960 Píccolo Concerto; Constantes.
- 1961 Superficie número 1; Sinfonetta Progresiva.
- 1962 Espacios variados; Superficie número 2.
- 1963 Permutado; Superficie número 4; Morfología sonora.
- 1964 Mixturas.
- 1965 Heterofonías.
- 1966 Episodio; Traza.
- 1967 Músicas de cámara.
- 1968 Contínuo.
- 1969 Polifonías.
- 1970 Oda für Marisa.
- 1971 Relatividades.
- 1972 Impulsos; Argia ezta ikusten.
- 1974 Sinfonía en do; Negaciones de San Pedro; Presencia; Per due.
- 1976 Superposiciones variables.; Así; Tiempos; Pieza I
- 1977 Achode.
- 1978 Villanesca; Entrada; Juegos.
- 1979 A mi aire; Qué familia; Superficie número 5.
- 1980 Variantes combinadas; Sinfonía número 2.; Galatea, Rocinante y Preciosa; Koankinteto; Variantes combinadas.
- 1981 Béla Bartók I; Tres piezas.
- 1984 Las siete palabras de Cristo en la Cruz.
- 1985 Variaciones concertantes.
- 1986 Nostálgico.
- 1987 Perpétuo, cántico, final.
- 1988 El Retablillo de Don Cristóbal; Per a Fráderic.
- 1989 La Celestina.
- 1990 Sinfonía número 3.
- 1992 Scherzo.
- 2001 Fantasías.
Sariak
- 1955ean Espainiako Musikaren Sari Nazionaletan ohorezko aipamena jaso zuen.
- 1956an "Samuel Ross" eta "Premio Nacional de Compositores del SEU" Sariak.
- 1959an "Erroma Saria".
- 1962an "Musikaren Sari Nazionala" (1992n berriro ere eskuratuta).
- 1967an "Zinemako Musikaren Sari Nazionala" eta "Premio a la Mejor Música del Círculo de Escritores Cinematográficos" delakoa (berriz 1969 eta 1972n jasotakoa).
- 1987an Arte Ederretako urrezko domina.
- 1989an Goya Saria, "Pasodoble" pelikularen musikagatik.
- 1994an "Sabino Arana Saria" eta San Fernandoko Arte Ederretako Errege-Akademiaren kide izendapena.
- 1998an "Honoris causa" doktore Madrilgo Complutense Unibertsitatean.
- 2001an Fundación Guerrero-ren Musika Saria.
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/04/08 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- Carmelo Bernaola, musikagileak.com
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Carmelo Bernaola |