Carles Puigdemont

Puigdemont 2015ean.

2006an, Kataluniako Parlamenturako hautatu zuten Gironan. 2007an Gironako alkatetzarako hautagaia izan zen baina ez zuen irabazi. 2011ren uztailaren 1eko hauteskundeetan, aldiz, irabazi egin zuen eta alkate izan zen: garaipen horrek PSCren ordu arteko hegemonia amaitu zuen.[3]

2015eko uztailean, Associació de Municipis per la Independència izenekoaren presidente izendatu zuten. Kataluniako Parlamenturako 2015eko hauteskundetan, Junts pel Sí koalizioaren Gironako zerrendan hirugarren postuan aurkeztu zen eta berriz ere diputatu akta eskuratu zuen.

2016ko urtarrilean Kataluniako Generalitatearen presidente izendatu zuten, Artur Mas alderdikidea ordezkatuz. 2017ko urriaren 1eko erreferendumaren ostean, Kataluniako independentzia eta Errepublika berriaren ezarpena aldarrikatu zituen Legebiltzarrean urriaren 27an, han zeukaten gehiengo politikoaren sostenguarekin, aldeko 70 botorekin alegia.[4] Espainiaren batasunaren alde, hango Gobernua eta oposizioko bi alderdi nagusiek lege bat aprobatu zuten Katalunian hartutako erabakiak bertan behera uzteko, kartzela zigorrak eta kargugabetze politikoak ekartzen zituena. Nazioartean, krisialdiak oihartzun handia eduki bazuen ere, Kataluniako Legebiltzarraren aldarrikapena ez zuen izan sostengu argirik.

Mehatxu politiko eta judizial hauengatik Carles Puigdemont erbesteratu behar izan zen Belgikan, Clara Ponsatí, Antoni Comín, Lluís Puig eta Meritxell Serret kontseilariekin batera. 2017ko abenduan egindako hauteskundeetan, Junts per Catalunya plataformaren hautagai burua izan zen, bigarren postuan gelditzen. Hala ere, ERCk mantendutako gehiengoari esker, presidente kargurako izendatu zuten. Hori, ordea, Espainiako agintari judizialek galarazi zuten, haren eskubide politikoak urratuz, 2023ko maiatzean NBEk Espainia gaitzetsiz jakinarazi zuen bezala. Puigdemonti diputatu aulkia kentzea «demokraziaren muinaren kontrakotzat» jo zuen NBEk, eta Espainia bidegabekeria hori ezagutaraztera eta zenbait neurri hartzera kondenatu.[5]

Bitartean, Europan zehar Katalunian bizi den krisialdi soziopolitikoa eta errepresioa azaltzen ibili da: 2018ko urtarrilean bidaiatu zen Suitza eta Danimarkara, eta Kopenhageko unibertsitatean parte hartu zuen mahai inguru batean.[6] Urte horretako martxoan, bestela, Finlandiako legebiltzarrean egon zen hitzaldiak ematen eta bere herrialdeko egoeraz lehenengo eskutik informatzen[7]

Bruselarantz itzultzean, Espainiak bidalitako euroaginduari men eginez, Alemanian poliziak atxilotu eta kartzelan modu prebentiboan sartu behar izan zuten, Schleswig-Holstein ipar-mendebaldeko estatuan, Neumünster espetxean alegia. Egun batzuk geroago, apirilaren 5ean askatu zuten baldintzapean, espainiar epailearen iritziz zegoen ustezko matxinada delitua alemaniar epaileak baztertuta eta estradizioa ukatuta[8] Alemaniako Justizia ministroa eta hainbat komunikabide eta alderdi politiko erabakiaren alde agertu ziren. Bitartean, Clara Ponsatí kontseilaria Eskoziatik estraditatzeari uko egin zion hango botere judizialak halaber. Gauza bera gertatu zen Belgikan Antoni Comín, Lluís Puig eta Meritxell Serret kontseilariekin ere bai. Egun haietan, gainera, Portugalgo legebiltzarrean Katalunia eta Espainiaren arteko auzia bide politikoetatik konpontzearen alde agertu ziren gehiengoz. Hala ere, Espainiatik ihesi Belgikako Waterloon aterpetuta zegoela, Espainiako Hauteskunde Batzordeak Europako hauteskundeetan, Junts per Catalunyarekin, hautagai aurkezteko debekua ezarri zion 2019ko apirilean.[9] Apirilean egun batzuk eta helegite batzuk geroago, baina, Konstituzio Auzitegiak Puigdemont Europara hautagai aurkezteko eskubidearen alde egin zuen aho batez.[10]