Caritas Internationalis
Caritas Internationalis Erromatar Eliza Katolikoaren erakunde humanitarioa da, 165 herrialdetako Caritasek osatzen dutena. Bazterketa egoeran daudenen aldeko lana egiten du. Hori lortzeko bi ardatz jorratzen ditu: batetik baztertuekin lan zuzena eta bestetik gizartea eraldatzeko eta sentsibilizatzeko ekintzak, justizia sustatu nahian[1]. Lehenbiziko Caritas 1897an sortu zen, Kolonian.
Caritas Internationalis | |
---|---|
Datuak | |
Mota | karitatezko erakundea, international association of the faithful (en) eta Erakunde katolikoa |
Eskumendekoak | Caritas Österreich (en) , Caritas Switzerland (en) , Caritas Spain (en) , Q3075399 , Caritas Italiana (en) eta Caritas Portugal (en) |
Agintea | |
Egoitza nagusi | |
Zeren jabe | Dom Reinholda Wyssa (en) |
Historia | |
Sorrera | 1897 |
Sortzailea | Lorenz Werthmann (en) |
Jasotako sariak | |
webgune ofiziala |
Caritas Internationalisen lana arlo hauetan antolatzen da: bakea & adiskidetzea, larrialdiak, justizia ekonomikoa, klima aldaketa, GIB/IHESa eta emakumeak eta migrazioak[2]. Horrez gainera parrokia eta elizbarruti bakoitzeko Caritasek tokian tokiko arazoei aurre egiten die[3][4][5]. Caritas boluntarioez osatutako erakundea da eta haien doakotasun eta konpromiso eskuzabalean oinarritzen da. Gizarte konpromisorako aukerak emateaz gain, konpromisoa bultzatzen du boluntarioen artean[6].
Historia
Karitatea, Elizaren oinarrizko eginkizunetariko bat da, ospakizuna eta ebanjelizazioarekin batera. Jadanik, lehenbiziko kristau elkarteetan, fedearen ospakizuna eta solidaritatea eskutik zihoazen. Gauza biak banatu ezinezkoak ziren[7]. Tradizio hau hartu eta garatzeko Eliza Katolikoak Caritas erakundea sortu zuen.
Lehenbiziko Caritas Friburgon (Alemania) jaio zen, 1885ean. Bere sortzailea Lorenz Werthmann (1858–1921) apaiza izan zen. Hamabi urte geroago, Kolonian, "Charitasverband für das katholische Deutschland" (euskaraz: “Alemania katolikorako karitate elkartea”) erakundea eratu zen. 1916. urtean Alemaniako Gotzain Elkarteak ofizialtasuna eman zion eliza katolikoaren gizarte laguntzarako erakunde gisa.[8]
Hortik aurrera, Caritas nazionalak sortu ziren beste herrialde batzuetan, hala nola Suitzan (1901ean)[9] eta AEBn (Catholic Charities USA, 1910ean)[10]
1924an Caritasen egoitza orokorra Suitzako Luzerna hirian jartzea erabaki zen eta 1951n Caritas Internationalis jaio zen.
Euskal Herrian
Euskal Herrian elkarteari izen hauek ematen zaizkio: Caritas edo Cáritas Diocesana Hego Euskal Herrian, espainiar estatuan duen izena delako; eta Sokorri Katolikoa Ipar Euskal Herrian, frantses estatuko adarra den Secours catholique izendatzeko euskarazko era[11].
Hegoaldean elkartea elizbarrutien arabera antolatuta dago, beraz gaur egun ia erabat herrialdeekin bat egiten du. Iruñeko elizbarrutiko karitate idazkaritza 1943an jaio zen eta 1954an Caritas izena hartu zuen.[12] Bilboko elizbarrutiko Caritas 1956an eratu zen[13]. Donostiako [14] eta Gasteizko elizbarrutiek ere bere adarra dute.
Iparraldean aipatzekoa da erakundeak (estatu osoan Secours catholique deitzen denak) ez duela egitura batua Pirinio Atlantikoak departamenduan; kasu bakarra da eta, beraz, Euskal Herriko zein Bearnoko adarrak daude[15]. Hala ere, arrazoi teknikoak argudiatuz 2012ko urtarrilaren 1etik aurrera bi adar hauek Landetakoarekin bat egingo dute Aturriko Herriak izena hartuko duen beste egitura handiago batean; egoitza Angelun egongo da[16].
Hauexek dira Sokorri Katolikoaren Baionako delegazioak taldea duen herriak[17]: Baiona, Biarritz, Donapaleu, Donibane Garazi, Donibane Lohizune, Ezpeleta, Hazparne, Hendaia eta Maule; delegazio honek Landetako Senhans eskualdea ere hartzen du bere baitan, lantaldea Tarnosen kokatuta dagoelarik.
Filosofia
Bilboko Elizbarrutiko Caritasen egitasmo estrategikoaren arabera Caritasen ekintzak balio ebanjelikoetan sustraitzen dira, ezaugarri hauekin[6]:
- Gizakiaren nagusitasuna
- Hurkotasuna
- Anai-arreben arteko maitasuna
- Doakotasuna: boluntarioen ekarpena
- Zuzentasunaren aldeko lana
- Parte-hartzea eta ardurakidetasuna
- Austeritatea, baina duintasuna eta kalitatea zainduz.
Erreferentziak
- economiasolidaria.org
- caritas internationalis: our work
- Gasteizko elizbarrutiko Caritas: memoria anual 2009
- Iruñea eta Tuterako elizbarrutiko Caritas: «Datos de atención, 2009»
- «Joseba Sarasua, hezitzaile Sorabillako harrera etxean», Aiurri aldizkariaren webgunea, 2010-06-03.
- Caritas Bizkaia: egitasmo estrategikoa
- earlychristians.org
- caritas-germany.org: The History of Caritas in Germany
- elobservadorenlinea.com: Caritas, la accion cristiana
- Catholic Charities USA
- Euskaraz horrela izendatzeko tradizio luzea dago. Ikus, adibidez, Berria eta Herria agerkarietan edo Euskal Irratietan.
- Gran Enciclopedia Navarra: Cáritas Diocesana
- AlkarrenBarri-144
- Donostiako elizbarrutiko Caritas.
- Notre réseau en France Sokorri Katolikoaren webgunean.
- Création de la délégation des Pays de l’Adour.
- Nous trouver.
Kanpo estekak
- (Frantsesez) Baionako Sokorri Katolikoa
- (Gaztelaniaz) Bilboko Caritas
- Donostiako Caritas
- (Gaztelaniaz) Gasteizko Caritas
- (Gaztelaniaz) Iruñea eta Tuterako Caritas