Segurtasun Kolektiborako Itunaren Erakundea

Segurtasun Kolektiborako Itunaren Erakundea
Datuak
Izen ofiziala	Организация Договора о коллективной безопасности
Izen laburra	ОДКБ, CSTO, OTSC, OTSC, OVKS, ΟΣΣΑ, KGAÖ, ОДКБ, OTSC, KXShT, KTMT, ODKB, PPKK eta ҰҚШҰ
Mota	Aliantza militarra eta nazioarteko erakundea
Jarduera
Kidetza	Armenia, Bielorrusia, Kazakhstan, Kirgizistan, Errusia, Tajikistan, Azerbaijan, Georgia eta Uzbekistan
Kide kopurua	63
Agintea
Lehendakaria	Aliaksandr Lukaxenka
Idazkari orokorra	Imangali Tasmagambetov (en)
Egoitza nagusi	Mosku;
Egoitza nagusi	Sverchkov Lane;
Osatuta	Armenia ; Bielorrusia ; Errusia ; Kazakhstan ; Kirgizistan ; Tajikistan
Historia
Sorrera	1992ko maiatzaren 15a
	webgune ofiziala;

Segurtasun Kolektiborako Itunaren Erakundea (SKIE) (errusieraz:Организация Договора о коллективной безопасности, ОДКБ) antolakuntza politiko-militar bat da, Europako eta Asia Erdialdeko zenbait herrialdek osatua. Hauek dira kideak: Armenia, Bielorrusia, Kazakhstan, Kirgizistan, Errusia, Tajikistan eta Uzbekistan.

Historia

SESB hondoratu zenean, 1991n, sobietar armada desegin eta banatu egin zuten estatu berrien artean, kontingenteen jatorri nazionalaren arabera. Orduan, aginte militar elkartu bat sortu zen EIEko kide guztientzat. Aginte bateratu horrek sobietar tropa zahar guztiak zituen bere ardurapean. 1992an, errepublika independenteetan kokatuta gelditzen ziren sobietar armadaren azken taldeak deseginak ziren, eta 1992 eta 1994 bitartean, sobietar eraginpeko herrialdeetan (Ekialdeko Alemania, Hungaria, Polonia, Txekoslovakia, Errumania, Bulgaria, Lituania, Letonia, Estonia, Mongolia eta Kuba) oinarritutako sobietar armadaren azken hondarrak desegin ziren.

SKIE Estatu Independenteen Erkidegoaren esparruan sortu zen, eta EIEren Segurtasun Kolektiboaren Itunenik abiatuta hasi zen funtzionatzen 1992ko maiatzaren 15ean sinatu baitzuten Armeniak, Kazakhstanek, Kirgizistanek, Errusiak, Tajikistanek eta Uzbekistanek, Taxkent hirian.[1] Azerbaijanek 1993ko irailaren 24an sinatu zuen ituna, Georgiak 1993ko abenduaren 9an, eta Bielorrusiak 1993ko abenduaren 31n. Ituna 1994ko apirilaren 20an jarri zen indarrean.[1]

SKIEk bost urteko iraupena zeukan hastapenean, betiere luzatzen ez bazen. 1999ko apirilaren 2an, SKIEko sei kidek bakarrik sinatu zuten ituna bost urterako berritzeko protokoloa; Azerbaijanek, Georgiak eta Uzbekistanek uko egin zioten sinatzeari eta itunetik erretiratu egin ziren. Era berean, Uzbekistan GUAM taldean sartu zen. Talde hori 1997an sortu zuten Georgiak, Ukrainak, Azerbaijanek eta Moldaviak, Errusiak eskualdean duen eraginari aurre egin nahirik.[1]

Indar azkarrak

2009ko otsailaren 4an, SKIEren erantzun azkarreko indar batzuk sortu zirela jakinarazi zen, kideren bati eraso eginez gero. Erabakia ez zuten kide guztiek sinatu, Uzbekistan abstenitu egin baitzen eta Bielorrusia ez baitzen agertu Moskuko bileran.[2]

Errusiako presidenteak, Dmitri Medvedev-ek, adierazi zuen SKIEren kideren baten aurkako eraso militar bati erantzuteko hedatuko litzatekeen indarra NATOren parekoa izango litzatekeela. Era berean, jakinarazi zuen Errusiako Federazioa prest zegoela dibisio eta brigada batekin ekarpena egiteko, eta adierazi zuen ateak irekita jarraitzen zirela Bielorrusia eta Uzbekistan etorkizunean blokeko tropa kolektiboei buruzko akordioan atxiki zitezen.[2]

Estatu kideak

Nazioarteko beste aliantza batzuetan integratutako SKIEko herrialdeak.

SKIEko estatu kideak:[3]

Herrialdea	Afiliazioa	Sarrera-urtea
Armenia	eskubide osoko kidea	1994
Bielorrusia		1994
Kazakhstan		1994
Kirgizistan		1994
Errusia		1994
Tajikistan		1994

SKIEko estatu behatzaileak:[3]

Herrialdea	Afiliazioa	Sarrera-urtea
Afganistan	kide ez den behatzailearen egoera	2013
Serbia	kide ez den behatzailearen egoera	2013

SKIEko kide izandako estatuak:

Herrialdea	Afiliazioa	Sarrera-urtea	Irteera-urtea
Azerbaijan	lehengo estatu kidea	1994	1999
Georgia	lehengo estatu kidea	1994	1999
Uzbekistan	lehengo estatu kidea	1994 (lehenengoa) 2006 (bigarrena)	1999 (lehenengoa) 2012 (bigarrena)

Erreferentziak

«From the Treaty to the Organization» en.odkb-csto.org (Noiz kontsultatua: 2022-12-16).
(Katalanez) efe. «L'aliança militar postsoviètica crea unes forces de reacció ràpida - 15 juny 2009» El Punt Avui (Noiz kontsultatua: 2022-12-16).
(Ingelesez) Green, Anna. (2019-10-06). «Fact Sheet: What is the Collective Security Treaty Organization?» EVN Report (Noiz kontsultatua: 2022-12-16).

Ikus, gainera

Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundea (NATO)

Kanpo estekak

Collective Security Treaty Organization

Datuak: Q318693
Multimedia: Collective Security Treaty Organisation / Q318693

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[:0-1] «From the Treaty to the Organization» en.odkb-csto.org (Noiz kontsultatua: 2022-12-16).

[:1-2] (Katalanez) efe. «L'aliança militar postsoviètica crea unes forces de reacció ràpida - 15 juny 2009» El Punt Avui (Noiz kontsultatua: 2022-12-16).

[:2-3] (Ingelesez) Green, Anna. (2019-10-06). «Fact Sheet: What is the Collective Security Treaty Organization?» EVN Report (Noiz kontsultatua: 2022-12-16).