Britainiako Indar Armatuak
Britainiako Indar Armatuak, Erresuma Batuko Indar Armatuak edo, formalki Erregeren Indar Armatuak, Erresuma Batua, itsasoz haraindiko britainiar lurraldeak eta Koroaren dependentziak defendatzeaz arduratzen diren indar militarrak dira. Erresuma Batuko interes zabalak ere sustatzen dituzte, bakea mantentzeko nazioarteko ahaleginak babesten dituzte eta laguntza humanitarioa emateko misioetan parte hartzen dute.
Britainiako Indar Armatuak | ||
---|---|---|
Datuak | ||
Mota | Indar armatuak | |
Herrialdea | Erresuma Batua | |
Eskumendekoak | ||
Historia | ||
Sorrera | 1707 | |
Britainia Handiko Erresuma 1707an sortu zenetik (gero Erresuma Batuan izango zena), Britainiako Indar Armatuek munduko potentzia handiekin zerikusia duten gerra handi gehienetan jardun dute, besteak beste, Zazpi Urteetako Gerran, Amerikako Independentzia Gerran, Gerra Napoleonikoetan, Lehen Mundu Gerran eta Bigarren Mundu Gerran. Gerra horietako gehienetan Britainia Handiak izan zuen garaipenari esker, munduko gertaeretan eragina izan zuen eta munduko potentzia militar eta ekonomiko nagusietako bat bihurtu zen. Britainia Handiko Indar Armatuek osagai hauek dituzte: Royal Navy, 70 ontziko ur handitako itsas armada bat, Royal Marinesekin batera, oso espezializatuta dagoen infanteria anfibioko indarra; Britainiar Armada, Erresuma Batuko lurreko gerra-adar nagusia; eta Royal Air Force, teknologikoki sofistikatua den aireko indar bat, hainbat hegazkinez osatutako operazio-flota duena. Indar armatu britainiarrek barne hartzen dituzte indar iraunkorrak, Erreserba Erregularra, Boluntarioen Erreserbak eta Babestutako Erreserbak.
Indar Armatuen burua monarka britainiarra da, gaur egun Karlos III.a, eta indar armatuetako kideek leialtasuna zin egiten diote. Hala ere, konstituzio-konbentzio zaharren ondorioz, de facto aginte betearazlea, errege prerrogatiba erabiliz, lehen ministroari eta defentsako estatu-idazkariari ematen zaie. Lehen ministroak (Kabinetearekin batera) indar armatuen erabilerari buruzko erabaki garrantzitsuenak hartzen ditu.[1][2] Erresuma Batuko Parlamentuak britainiar armadaren jarraipena onartu behar du, Indar Armatuen Legea gutxienez bost urtean behin onartuz, 1689ko Eskubideen Gutunak eskatzen duen moduan. "Armada iraunkor" batek bakarrik eskatzen du Legebiltzarraren onarpena; Royal Navyk, Royal Air Forcek, Royal Marines eta beste edozein indar ez daude baldintzan sartuta. Defentsa Kontseiluak kudeatzen ditu indar armatuak.
Erresuma Batua onartutako bost potentzia nuklearretako bat da, Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluko kide iraunkora, NATOren kide fundatzaile eta liderra eta AUKUS segurtasun-itunean eta Bost Potentzien Defentsa Akordioaren parte-hartzailea. Ascension uhartean, Bahrein, Belize, Bermudak, Indiako Ozeanoko Lurralde Britainiarra, Brunei, Kanada, Zipre, Malvina uharteak, Alemania, Gibraltar, Kenya, Montserrat, Nepal, Qatar, Singapur eta Estatu Batuetan atzerriko goarnizioak eta instalazioak dituzte.[3]
Erreferentziak
- Governance of Britain, July 2007.
- Review of the Royal Prerogative Powers: Final Report, Ministry of Justice, October 2009.
- «The Status and Location of the Military Installations of the Member States of the European Union» Policy Department External Policies: 13–14. February 2009.