Botniako golkoa

Botniako golkoa[1] (finlandieraz: Pohjanlahti, suedieraz: Bottniska viken) Itsaso Baltikoko ipar-muturreko golkoa da, Åland uhartearen iparraldean, Finlandia eta Suediaren artean dagoena. Urak nahiko hotzak dira, eta ez oso sakonak.

Botniako golkoa
MotaGolko
Sakonera295 m
Geografia
Map
Koordenatuak63°N 20°E
Honen parte daItsaso Baltikoa
Hidrografia
Betebidea

Etimologia

Antzinako eskandinavieraz Botn hitzak "badia" edo "golkoa" esan nahi du[2]. Suediarrek Bottenviken deitu zuten eta honen latinizazioa da gaur egungo Bothnia izena.

Geografia

Botniako golkoak 725 kilometroko luzera du eta zabalera 80 eta 240 kilometro artekoa da, guztira 117.000 km²-ko azalera hartzen duelarik.

Ez da sakona, 60 metroko batez besteko sakonera baino ez baitu, sakonera maximoa ere 295 metrokoa du. Honetaz gain kontutan hartu behar da isostasia prozesuaren eraginez lurralde guztia gorantz doala eta ondorioz sakonera urtetik urtera txikiagoa izaten ari da, azalera ere bai noski. Mende bakoitzeko 80 cm altxatzen da lurra batez beste[3].

Gazitasunaren gradiente bat bada hegoaldetik iparraldera jaisten dena. Negu partean golkoa izoztu egiten da, bost hilabete inguru irauten duhorrela.

Ibaiak

Golkoaren ertz bietan hainbat ibai itsasoratzen dira.

IbaiaLuzeraItsasportua
Finlandia Kemijoki552 kmKemi
Suedia Dalälven520 kmGävle
FinlandiaSuedia Torne510 kmTornio
Suedia Ume470 kmUmeå
Suedia Ångerman460 kmKramfors
Suedia Lule450 kmLuleå
Suedia Kalix450 kmKalix
Suedia Ljusnan430 kmLjusne
Suedia Indalsälven420 kmKlingerfjärden
Suedia Skellefte410 kmSkellefteå
.........
Finlandia Kokemäenjoki121 kmPori
Finlandia Oulujoki107 kmOulu

Hiri handienak
HiriaBiztanleria (2016-17)
1Finlandia Oulu201.124
2Finlandia Pori84.779
3Suedia Umeå84.761
4Suedia Luleå76.770
5Suedia Gävle75.451
6Finlandia Vaasa66.876
7Suedia Sundsvall51.354
8Finlandia Rauma39.612

Ekonomia

Botniako golkoa inguratzen duen lurraldea taiga basoz estalia dago eta beraz egurgintza jarduera ekonomiko garrantzitsua da.

Itsasportu garrantzitsuak ere badaude[4], esaterako, Finlandian Rauma, Kokkola eta Tornio eta Suedian Gävle, Luleå, Skellefteå, Sundsvall eta Umeå[5]. Arrantza, berriz, ez da asko garatu bi arrazoi nagusirengatik: neguan golkoa izoztu egiten delako eta kutsadura arazoengatik. Arro nahiko itxia izanik Atlantiar Ozeanoko urekin ez da nahasten eta merkurio eta PCB mailak nahiko altuak dira.

Iruditegia

Erreferentziak
  1. 159. araua. Europako toponimia fisikoa. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2012-02-13).
  2. (Suedieraz) 58 (Svensk etymologisk ordbok). 1922 (Noiz kontsultatua: 2017-11-29).
  3. Bottenvikens skärgård. 2013-10-05 (Noiz kontsultatua: 2017-11-29).
  4. "Table 4. Statistics on international shipping 2014". .
  5. Lur entziklopedietatik hartua.


Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.