Black Lives Matter
Black Lives Matter (BLM izenarekin ere ezagutua; euskaraz Beltz Bizitzek Ere Inporta Dute bezala itzuliko zen) pertsona beltzen giza eskubideak lortzeko mugimendu internazional bat da, Estatu Batuetan hasi egin zen komunitate afroestatubatuarretan.
Black Lives Matter | |
---|---|
Datuak | |
Izen laburra | BLM |
Mota | gizarte mugimendua |
Herrialdea | Ameriketako Estatu Batuak |
Ideologia | antirrazismoa |
Jarduera | |
Honen parte | Eskubide zibilen mugimendua |
Historia | |
Sorrera | 2013ko uztailaren 13a |
Sortzailea | Alicia Garza (en) Patrisse Khan-Cullors (en) Ayọ Tometi (en) Shaun King (en) DeRay Mckesson (en) Johnetta Elzie (en) Tef Poe (en) Erica Garner (en) |
Jasotako sariak | Sydney Peace Prize (2017) |
webgune ofiziala |
Mugimendu hau beltzekiko indarkeria eta arrazakeria sistematikoaren kontrako borroka da. BLM mugimenduak egunerokotasunean protestak edukitzen ditu polizien eskuetan pertsona beltz errugabeen hilketengatik eta gai zabalagoetan, esaterako polizia-basakeria, arrazako desberdintasuna eta arrazako profilaketa estatu batuetako sistema kriminalean.
2013an mugimendua #BlackLivesMatter hashtag-a erabiltzen hasi zen sare-sozialetan George Zimmerman, Trayvon Martin izeneko gazte beltzaren hiltzaileari absoluzioa eman ziotenean. Baina mugimenduak errekonozimendua irabazten hasi zen nazionalki 2014an, bi beltzen hilketa eta gero: Michael Brown, poliziak tiroka hil zuen eta Eric Garner, polizia batek estrangulatu zuen hil harte. Fergusonen eta New Yorken protestak eta matxinadak hastea eginez.
Geroztik mugimenduko parte hartzaileek beste beltzen hilketengatik manifestatu dira, adibidez: Tamira Rice, Eric Harris, Walter Scott, Jonathan Ferrell, Sandra Bland, Samuel DuBose, Freddie Gray eta George Floyd.
BLM mugimendua historiako mugimendu handiena bihurtu da George Floyden hilketatik, 2020ko maiatzak 26an hasi ziren protestak justizia egiteko Floyden hilketagatik. George Floyd jendearen aurrean eta kamaren aurrean eraila izan zen hiru polizien eskuetan, Derek Chauvikek hanka lepoan jarrita horrela axfixatuz, Floyden hilketaren bideoa birala egin zen eta bere azkenengo hitzak " I can´t breathe " itzultzen dela "ezin dut arnasa hartu" eta " My Neck Hurts, All my Body Hurts " itzultzen dela "Nire Lepoan Mina dut, Nire Gorputz Osoan Mina dut" izan ziren.