Betun (hidrokarburo)

Betuna (latinezko bitūmen [1]) oso likatsua (giro-tenperaturan), beltza, itsaskorra eta karbono disulfuroan disolbagarriak diren likido organikoz osatutako nahastea da, hidrokarburo aromatiko poliziklikoz osatua dagoena batez ere. Naturala edo artifiziala izan liteke.

Artikulu hau hidrokarburoari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Betun».

Betun artifiziala petrolio iraztegietako azpiproduktua da, petrolioaren distilazio frakzionatuaren hondarrak dira. Frakziorik pisutsuena eta irakite-punturik altuena duena da. Ez da asfalto (betun eta beste mineraleen nahasketa) edo galipotarekin (material karbonosoen distilaziotik sortua eta kimikoki desberdina) nahastu behar.

Betunik gehienek sufrea, metal astunak (nikela, banadioa, beruna, kromoa, merkurioa) eta elementu toxikoak (artsenikoa, selenioa) dituzte.

Jatorria

Betun naturalak antzinako alga mikroskopiko eta garai hartako beste bizidun batzuen hondakinen pilaketetan du jatorria. Izakin hauek hil eta bizi ziren lakuaren hondoan pilatu ziren hondakinak, bero eta presioaren ondorioz betun, kerogeno eta petroleo bezalako elementuetan bilakatuz.

Erabilpenak

Erabilpenik garrantzitsuena errepideetako bidezoruetako lokailu bezala du.

Eraikuntza

Industria
  • Zatoen barrukaldea irazgaizteko.
  • Barkuak irazgaizteko.

Betunaren alternatibak

Betuna, petroliotik ez ezik, beste elementu batzuetatik ere lor liteke:

Ikus, gainera


Erreferentziak
  1. Diccionario de la lengua española - Vigésima segunda edición

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.