Bertrand Etxautz
Bertrand Etxautz[1] (Baigorri, Nafarroa Beherea, 1556 edo 1557 - Tours, Frantziako Erresuma, 1641eko maiatzaren 21a) Henrike IV.a Frantziakoaren kapilau, Baionako apezpiku (1599-1617) eta Toursko artzapezpikua (1617-1641) izan zen. Kalbinismoaren etsai porrokatua zen, besteak beste Baionako elizbarrutian oso sarturik baitzegoen. Erlijio Gerren ondoren, erregeak lurraldeak baketzeko zeraman politikan haren laguntzailerik hurbilenetako bat izan zen. Bere elizbarrutian gertatu ziren Inkisizioaren sorginkeriaren kontrako auzirik sonatuenak, Pierre de Lancre inkisidorearen agindupean. Saint Cyranen babeslea izan zen, eta Esteve Materrak (1617), Joanes Etxeberri Ziburukoak (1636) eta Pedro Axularrek (1643) liburu bana eskaini zioten.
Bertrand Etxautz | |||||
---|---|---|---|---|---|
1617ko ekainaren 26a - ← François de la Guesle (en) - Victor Le Bouthillier (en) → Elizbarrutia: Roman Catholic Archdiocese of Tours (en)
1599ko martxoaren 17a - ← Jacques Maury - Claude de Rueil → Elizbarrutia: Baionako elizbarrutia | |||||
Bizitza | |||||
Jaiotza | Baigorri, 1556 | ||||
Herrialdea | Nafarroa Beherea, Euskal Herria | ||||
Lehen hizkuntza | euskara | ||||
Heriotza | Tours, 1641eko maiatzaren 21a (84/85 urte) | ||||
Hobiratze lekua | Toursko katedrala | ||||
Hezkuntza | |||||
Hizkuntzak | euskara frantsesa okzitaniera gaztelania latina | ||||
Jarduerak | |||||
Jarduerak | apaiz katolikoa eta apezpiku katolikoa | ||||
Jasotako sariak | ikusi
| ||||
Sinesmenak eta ideologia | |||||
Erlijioa | Erromatar Eliza Katolikoa |
Jatorria eta familia
Bertrand Etxautz Nafarroa Behereko etxe noble eta zaharrenetako baten kumea da. Aita, Antoine Etxautz, zaldun, Etxautz edo Baigorriko bizkonde, Labetze eta Sallejuzango jauna,[2] Joane Labetze eta Grazian Etxautz Baigorriko bizkondearen seme nagusia izan zen. Ama Catherine (beste izenez Suzanne) de Saint-Esteven zuen, Pierre de Saint-Esteven zaldunaren alaba.[3]
Euskarazko testua
Etxautzen 1584ko euskarazko gutun bat gorde da Frantziako Liburutegi Nazionalean, anaiari zuzendua, lehendabizikoz Julien Vinsonek argitaratua (1884).[4]
Erreferentziak
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-28 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- EIMA: Eskola-liburuetako onomastikaren, gertaera historikoen eta artelanen izenak. Zerrendak.
- Aita Loup-Garcia (Baigorriko jaun edo bizkondea 1057an) delakoaren ondorengoa zen.
- J. de Jaurgain, Revue de Béarn, Navarre et Lannes, t. III, 1885, p. 15.
- Mitxelena, Koldo (1964), Textos Arcaicos Vascos, 3.2.8