Ben Nevis
Ben Nevis (Eskoziako gaeleraz: Beinn Nibheis), Eskoziako mendirik garaiena da (1.344 m) eta baita Britainia Handi guztikoa ere. Eskoziako mendebaldean dago, Fort William herriaren albo-alboan. Oso ezaguna da arroka eta izotz kirol eskaladako bideengatik (iparraldeko horma). Haren gailurra, ertz bat salbu, nahiko laua daenez, horrek jaitsiera nahiko arriskutsua egiten du, laino itxia dagoenean.
- Artikulu hau Eskoziako mendiari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Nevis (argipena)».
| Ben Nevis | |
|---|---|
 | |
| Datu orokorrak | |
| Garaiera | 1.344,527 m |
| Prominentzia | 1.344,527 m |
| Mota | mendi eta turismo-atrakzioa |
| Geografia | |
 | |
| Koordenatuak | 56°47′49″N 5°00′13″W |
| Mendikatea | Grampianak |
| Kokapena | Eskoziako Lur Garaiak |
| Estatu burujabe | .svg.png.webp){kind=small} Erresuma Batua |
| Herrialdea |  Eskozia |
| Eskoziako kontseilu gunea | Highland |
| Mendizaletasuna | |
| Lehen igoera | 1771ko abuztuaren 17a |
| Ohiko bidea | Fort William |
| Geologia | |
| Material nagusia | Arroka igneo |
| Garaia | Devoniar |
Etimologia
Ben Nevis eskoziar gaelerazko Beinn Nibheis izenaren ingelestea da. Beinn hitz gaelikoak "mendi" esan nahi du, baina nibheisek hainbat esanahi ditu, nahiz eta "maltzur" edo "gaizto" adjektiboez itzuli. Beste itzulpen bat beinn-neamh-bhathais-etik etor liteke: neamh "zerua, odeiak" da eta bathais "buruko zatirik garaiena", hots, "bere burua odeietan duen mendia"; halere, "zeruko mendia" ere erabiltzen da.
Geologia
Devoniar aroko sumendiaren hondarra da, duela 400 milioi urte inguru sortu zena. Ordukoak dira arrokarik zaharrenak. Gailurretik gertu granito gorrixka ageri du baina basalto ilunezko ibaiak ere ikusten dira. Ondoren glaziazioek profila moldatu zioten.
Klima
 Datu klimatikoak (Ben Nevis)  | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
| Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | -2.5 | -2.8 | -2.6 | -0.5 | 2.6 | 6.5 | 7.1 | 6.4 | 5.3 | 1.4 | 0.1 | -2.0 | 1.6 |
| Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | -6.3 | -6.4 | -6.3 | -4.3 | -1.6 | 2.2 | 3.1 | 2.8 | 1.4 | -2.1 | -3.5 | -5.5 | -2.2 |
| Pilatutako prezipitazioa (mm) | 465 | 344 | 386 | 215 | 201 | 191 | 274 | 339 | 400 | 392 | 390 | 484 | 4081 |
| Iturria: [1] | |||||||||||||
Historia
James Robertson botanikari edinburghotarra Ben Nevis igo zuen lehen mendizalea izan zen, 1771ko abuztuaren 17an. 1774an, mendiaren lehen azterketa geologikoa egin zuen. 1847an izendatu zuten Bretainia Handiko mendi garaiena.
1883an behatokia ezarri zuten gailurrean eta horretarako bidea eraiki, poniekin materialak eraman ahal izateko. Horren ondoren, igoera oso ospetsua bihurtu zen. Gailuirrerainoko trenbidea eraikitzea ere pentsatu zen, baina ez zen egitasmoa aurrera eraman.
Igoera bideak
Ohikoena ponien bidea da, behatokia eraikitzeko erabili zena. Achintee herrixkan abiatzen da, Fort Williametik bi kilometrora, itsasoaren mailatik 20 metroko altueran. Mendiko mendebaldeko maldatik igotzen da, zeharka-meharka. Igotzeak ez du arrisku handirik, baina jaitsierak bai, mendizale zailduak ez direnentzat.
Gailurra harri soltez estalita dago eta puntu garaiena harri multzo batek adierazten du.
Iruditegia
Ben Nevis, Fort Williamen atzean
Tontorra.
Hegoaldeko aurpegia._4x3.jpg.webp)
Iparraldeko aurpegia.
Ponien bidea.
Erreferentziak
- .
