Balio Erantsiaren gaineko Zerga
Balio Erantsiaren gaineko Zerga (BEZ) ondasunen erosketa eta zerbitzuak jasotzea zergapetzen dituen zeharkako zerga bat da. Oro har produktu edo zerbitzuaren prezioari eransten zaio, portzentaje gisa; hala, hasiera batean zerga jasotzen duena ondasunaren saltzailea edo zerbitzua egiten duena da, aldiro kontsumitzaileei bildutako zergaren zenbatekoa Zerga Administrazioari emango diona. Praktikan, azken kontsumitzailea bakarrik ordaintzen duen zerga da, enpresa eta profesionalek Zerga Administrazioari ordaindu beharrekoa jasotako BEZa ken beraiek erositako ondasunengatik eta jasotako zerbitzuengatik ordaindutako BEZa baita soilik, ordaindutako BEZa berreskuratuz horrela.
BEZa zeharkako zerga bat da, ez du zuzenean tributu-administrazioak jasotzen, saltzaileak baizik, transakzio komertzial ororen unean (ondasun-transferentzia edo zerbitzu-ematea dagoenean).
Balio erantsiaren gaineko zerga tasak
Tasa motak
BEZ mota desberdinak aplika daitezke herrialdearen eta erosten edo saltzen ari den ondasun edo zerbitzu motaren arabera. Hona hemen mundu osoan erabiltzen diren BEZ mota nagusiak:
BEZ estandarra
Ondasun eta zerbitzu gehienei aplikatzen zaien BEZ mota da. Europako Batasunean, BEZ estandarraren tasa %17 eta %27 artekoa da herrialdearen arabera; beste herrialde batzuetan, berriz, handiagoa edo txikiagoa izan daiteke.
BEZ murriztua
BEZ mota hau funtsezko edo interes publikoko ondasun eta zerbitzu batzuei aplikatzen zaie. Herrialde askotan, BEZ murriztua elikagaiei, sendagaiei, produktu sanitarioei eta oinarrizko ondasun eta zerbitzuei aplikatzen zaie. BEZ murriztuaren tasa BEZ estandarrarena baino txikiagoa izan ohi da.
BEZ oso murriztua
Hau da ondasun eta zerbitzu batzuei aplikatzen zaien BEZ tasa txikiena, hala nola liburuei, egunkariei eta bestelako kultur produktuei. Herrialde batzuetan, BEZ oso murriztua zenbait gizarte-zerbitzuri ere aplikatzen zaie, hala nola etxez etxeko laguntzari eta hileta-zerbitzuei.
BEZ berezia
BEZ mota hau luxuzkoak edo funtsezkoak ez diren ondasun eta zerbitzu batzuei aplikatzen zaie. Herrialde batzuetan, BEZ berezia luxuzko ondasunei aplikatzen zaie, hala nola autoei, bitxiei eta luxuzko beste ondasun batzuei. BEZ mota berezia BEZ estandarra baino handiagoa izaten da.
BEZa herrialdearen arabera
Kontuan hartu behar da BEZaren tasak aldatu egin daitezkeela herrialde bakoitzean erosten edo saltzen ari den ondasun- edo zerbitzu-motaren arabera; beraz, komeni da herrialde bakoitzeko araudi fiskala kontsultatzea, informazio zehatzagoa lortzeko.
Hauek dira herrialde nagusietako BEZ zenbatekoak.
BEZ estandarra | BEZ murriztua | BEZ oso murriztua | |
---|---|---|---|
Espainia | %21 | %10 | %4 |
Frantzia | %20 | %5.5 | %2.1 |
Erresuma Batua | %20 | %5 | EA |
AEB | EA | EA | EA |
Mexiko | %16 | %8 | EA |
Alemania | %19 | %7 | EA |
Italia | %22 | %10 | %4 |
Japonia | %10 | %8 | EA |
EA laburdurak "Ez Aplikagarria" esan nahi du, eta taulan erabiltzen da kasu jakin baterako BEZ mota berezirik ez dagoenean. Adibidez, Mexikon ez dago BEZ oso murrizturik edo BEZ mota berezirik; beraz, "EA" agertzen da dagozkien zutabeetan. Era berean, Estatu Batuetan ez dago BEZik maila federalean; beraz, lauki guztiak "EA" gisa agertzen dira.