Biriketako Gaixotasun Buxatzaile Kronikoa
Biriketako Gaixotasun Buxatzaile Kronikoa (BGBK) arnas gaixotasun kronikorik ohikoena eta zabalduena da mundu mailan. Ondorioak lan eta osasun arloan eta ekonomikoak oso nabarmenak dira.
- Oharra: Wikipediak ez du mediku aholkurik ematen. Tratamendua behar duzula uste baduzu, jo ezazu sendagilearengana.
Biriketako Gaixotasun Buxatzaile Kronikoa | |
---|---|
Deskribapena | |
Mota | sindrome buxatzailea eritasuna |
Espezialitatea | pneumologia |
Arrazoia(k) | Erretze Hauts |
Sintoma(k) | Arnasestua, Eztula wheeze (en) |
Azterketa medikoa | Espirometria arterial blood gas analysis (en) |
Asoziazio genetikoa | Zerrenda
|
Tratamendua | |
Erabil daitezkeen botikak | Klenbuterol, indacaterol maleate (en) , fluticasone furoate (en) , Ambroxol, indacaterol (en) , glycopyrrolate (en) , Formoterol, erdosteine (en) , bambuterol (en) , L-carbocysteine (en) eta etofylline (en) |
Identifikatzaileak | |
GNS-10-MK | J44.9 |
GNS-9-MK | 496 eta 490-496.99 |
GNS-10 | J44 |
GNS-9 | 490, 492, 494 eta 496 |
OMIM | 606963 |
DiseasesDB | 2672 |
MedlinePlus | 000091 |
eMedicine | 000091 |
MeSH | D029424 |
Disease Ontology ID | DOID:3083 |
Definizioz, eragozpen iraunkorra eta motelki aurrera egiten duena da, arnas bideetako fluxuaren murrizketak eraginda. Eragilerik garrantzitsuena tabakismoa da.
Ingelesez "COPD", frantsesez "MPOC" edo "BPOC" eta gaztelaniaz "EPOC" edo "OCFA".
Klasikoki bi mota deskribatu dute, enfisema eta bronkitis kronikoa (B.K.), biak nahastuta ager daitezkeen arren.
Epidemiologia
Estatu espainiarrean 40 urtetik gorako pertsonen %9ak eta 65 urtetik gorakoen %20ak eritasun hau pairatzen dutela kalkulatzen da.
Halaber, Lehen Mailako medikuntzaren kontsulten %10-12a, Neumologiarenen %35-40a, lanerako ezintsaun iraunkorren %35a eta ospitaleko sartzeen %7a eragiten du estatu osoan.
Heriotzaren laugarren eragile nagusia da orotan (33 hildako/100.000 biztanle/urte).
Eragileen artean, tabakismoa da nagusia, esan bezala. Hala ere, haizearen kutsadura, hainbat sustantzia toxiko eta alfa-1-antitripsina izeneko entzimaren gabezia (enfiseman) kontuan hartu beharrekoak dira ere bai.
Sintomak
Bronkitis kronikoa definitzen da klinikoki eztula eta espektorazioa daudenean urtean 3 hilabete baino gehiagotan, bi urtez edo gehiagoz jarraian, beste kausa batzuk baztertuta.
Enfisema jasaten duten gaixoek maizago kontatzen dute arnasestua eztula edo espektorazioa baino.
Zeinuak
Miaketa fisikoan, klasikoki deskribatu dira B.K.-ren pazienteak "blue bloater" ingelesezko hitzekin, "urdin puztua" esan nahi duena, zianosi eta loditasunagatik. Paziente hauek normalean itxuraz baxuak eta lodiak dira.
Enfisemadunak aldiz "pink puffer" edo "putzegile arrosak" dira.
Auskultazioan, buxadurak eragindako hotsak entzuten dira normalean: Txistu-hotsak, korrokak eta isiltasuna.
Diagnostikoa
Proba osagarri nagusia espirometria da, non ikusten baita biriketako gaitasuna. Buxaduraren adierazlea FEV1 (Forced Expiratory Volume in 1 Second) da. Honen arabera larritasunaren hiru maila daude:
1. BGBK arina: FEV1 %60-80a.
2. BGBK ertaina: FEV1 %40-60a.
3. BGBK larria: FEV1 <%40a.
Erradiografietan ez da gauza berezirik ikusten normalean, enfisemadun batzuengan berezko patroiak ikusten diren arren.
Proba analitikoetan, azkenik, oxigenoaren murrizketa eta azido karbonikoaren igoera ikus ditzakegu kasu larriengan, batez ere B.K. dutenen artean.
GOLD
GOLD edo Global initiative for chronic Obstructive Lung Disease mundu mailan adostatutako arauak dira diagnostiko eta tratamenduari buruzkoak.
Tratamendua
- Erretzeari utzi.
- Inhalagailuak.
- Kortikoideak.
- Antibiotikoak.
- Errehabilitazioa.
- Oxigenoa: Kasu larri eta aurreratuengan, arnas gutxiegitasuna dagoenean.
Kanpo estekak
- (Ingelesez) BGBKri buruz OMEren webgunean
- (Ingelesez)GOLD programaren webgunea
- BGBKri buruzko artikulua Argian