Azpibeltz eraztunbiko

Azpibeltz eraztunbikoa (Agaricus bitorquis) Agaricaceae familiako perretxiko espezie bat da.[1] Jangarria da, baina pixka bat lehorra eta mina. Lorategietan eta izotzari aurre egiteko gatza jaso duten bideen ertzetan hazten da.

Azpibeltz eraztunbikoa
Iraute egoera

Arrisku txikia  (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaFungi
KlaseaAgaricomycetes
OrdenaAgaricales
FamiliaAgaricaceae
GeneroaAgaricus
Espeziea Agaricus bitorquis
Sacc., 1887
Mikologia
 
orriak himenioan
 
txapel ganbila
 
himenioa askea da
 
hankak eraztuna dauka
 
espora marroiak dauzka
 
saprobioa da

Oharra: ez fidatu soilik orri honetan ematen diren datuez perretxiko bat identifikatzeko orduan. Inolako zalantzarik izanez gero, kontsultatu aditu batekin.

Deskribapena

Kapela: 5 eta 10 cm arteko diametrokoa; zuritik hori zikinera, zuri-grisaxka; oso haragitsua, 1 eta 2 cm arteko lodierakoa, trinkoa eta ezkatatsu samarra; ertza lodia eta beherantz oso biribilkatuta. Subglobosoa, ondoren laua, azkenean zabaldua eta hondoratua erdian.

Orriak: Hasieran haragi kolorekoak, gero arrosa zikinak eta azkenean arre-txokolate kolorekoak.

Hanka: Zuria, sendoa, motza eta lodia, behean puntan amaitzen da; eraztun bikoitza du eta batzuetan kapelaren ertzarekin bat eginda ikusten da.

Haragia: Zuria, ebakietan pixka bat arrosa kolorea hartzeko joera du, marruskaduretan edo zapaldutako eremuetan, herdoil-hori koloreko tonuekin. Usain atseginekoa eta urraren zaporekoa.[2]

Etimologia: Agaricus terminoa grekotik dator, perretxikoa esan nahi duen "agarikón" hitzetik. Bitorquis epitetoa latinetik dator, bi aldiz, esan nahi duen "bis" hitzetik eta lepokoa esan nahi duen "torquis" hitzetik. Eraztun bikoitzagatik.

Jangarritasuna

Jateko ona, baina pixka bat lehorra eta mina. Bere itxurak eta intsektuen larbaz betetzeko joerak ez dute desiragarria egiten.[3]

Nahasketa arriskua

Validus aldaera, handiagoa delako bereizten da, haragia gehiago gorritzen delako eta oinarrirantz eroritako eraztunagatik.[4]

Sasoia eta lekua

Maiatzetik aurrera leku belartsuetan, kaleen inguruan eta bideen ondoan, errepideen ertzetan, asfaltoa eta kaleetako estaldura altxatzeko gai da.[5]

Banaketa eremua

Ipar Amerika, Europa.

Erreferentziak

  1. Euskal Herriko perretxiko eta onddoak, 2013, 2014, 2016, 2017, Fernando Pedro Pérez, Kultura Saila, Eusko Jaurlaritza     Bizkaiko Perretxiko eta Onddoak, A.D.E.V.E., 2012     Euskalnatura     Euskal Herriko Onddoak. 5 tomos, Luis García Bona, Kriselv, 1987     Catálogo micológico del País Vasco, Aeranzadi, 1973     Mendizalearen Hiztegia [mikologia], Ostadar Mendi Taldea.
  2. (Gaztelaniaz) Mendaza, Ramon, Diaz, Guillermo. (1987). Guia fotografica y descriptiva 800 especies a todo color. Iberduero, 334 or. ISBN 84-404-0530-8..
  3. (Gaztelaniaz) Cetto, Bruno. (1987). Guia de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 181 or. ISBN 84-282-0253-6 (T.I). ISBN: 84-282-0538-8 (O.C.)..
  4. (Gaztelaniaz) Bon,Marcel. (1988). Guia de Campo de los hongos de Europa. Ediciones Omega, S. A. Barcelona, 274 or. ISBN 84-282-0865-4..
  5. (Gaztelaniaz) Lotina, Roberto. (1985). Mil setas ibericas. Diputacion foral de vizcaya, 193 or. ISBN 84-505-1806-7..

Kanpo estekak

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.