Azido pirubiko
Azido pirubikoa CH3-CO-COOH formula duen azido karboxilikoa da, biokimikan eta fisiologian garrantzi handia duena. Zetoazidorik sinpleena da. Azido pirubikoaren anioi karboxilatoari pirubato deritzo.
Azido pirubiko | |
---|---|
Formula kimikoa | C3H4O3 |
SMILES kanonikoa | 2D eredua |
MolView | 3D eredua |
Konposizioa | oxigeno eta karbono |
Mota | biogenic acyclic ketone (en) eta oxo fatty acids (en) |
Ezaugarriak | |
Dentsitatea | 1,25 g/cm³ |
Azidotasuna (pKa) | 2,5 |
Fusio-puntua | 11,8 °C 11,5 °C |
Irakite-puntua | 165 °C |
Masa molekularra | 88,016044 Da |
Identifikatzaileak | |
InChlKey | LCTONWCANYUPML-UHFFFAOYSA-N |
CAS zenbakia | 127-17-3 |
ChemSpider | 1031 |
PubChem | 1060 |
Reaxys | 506211 |
Gmelin | 32816 |
ChEBI | 101087 |
ChEMBL | CHEMBL1162144 |
ZVG | 492886 |
EC zenbakia | 204-824-3 |
ECHA | 100.004.387 |
CosIng | 79232 |
MeSH | D019289 |
RxNorm | 35161 |
Human Metabolome Database | HMDB0000243 |
KNApSAcK | C00001200 |
UNII | 8558G7RUTR |
KEGG | C00022 |
PDB Ligand | PYR |
Ezaugarri fisiko-kimikoak
Azido pirubikoa koloregabekoa da. Nahaskorra da uretan eta disolbagarria etanolean eta eterrean. Bere pisu molekularra 88,06 g/mol da, eta irakite-tenperatura 165 °C-koa.
Laborategian etanal zianuroren hidrolisiagatik lortzen da. Etanal zianuroa, berriz, etanal kloruro eta potasio zianuroren erreakzioan sortzen da:
- CH3COCl + KCN → CH3COCN
- CH3COCN → CH3COCOOH
Hidrogeno katioia askatzen duenean azido pirubikoak pirubato anioia sortzen du:
- CH3−CO−COOH → CH3−CO−COO− + H+
Zeregin biologikoa
Pirubatoa garrantzi handiko metabolitoa da. Izan ere, bizidunen metabolismoan funtsezko zeregina burutzen du.
Pirubatoa glukolisiaren azken produktua da. Zehazki, glukosa molekula bakoitzeko 2 molekula pirubato sortzen dira prozesu metaboliko horretan. Pirubato horrek bi bide metaboliko har dezake jarraian: Krebs ziklora pasatu (arnasketa aerobioan) ala hartziduraren bidea, etanol ala azido laktiko sortuko duena (arnasketa anaerobioan).