Azido oxaloazetiko

Azido oxaloazetikoa, edo forma ionizatuan oxalazetatoa, formula duen azido karboxilikoa da, metabolismoko hainbat ibilbidetan tarteko metabolitoa dena, esate baterako Krebsen zikloan[1], Krebsen zikloan, glukoneogenesian, urearen zikloan, gantz azidoen biosintesian, glioxilatoaren zikloan edota C4 fotosintesian[2].

Azido oxaloazetiko
Formula kimikoaC4H4O5
SMILES kanonikoa2D eredua
MolView3D eredua
Konposizioaoxigeno eta karbono
MotaGantz-azido, biogenic acyclic ketone (en) Itzuli eta dicarboxylic acid (en) Itzuli
Ezaugarriak
Formazio entalpia estandarra−943,21 kJ/mol
Errekuntza entalpia−1.205,58 kJ/mol
Masa molekularra132,005873 Da
Erabilera
Rolaprimary metabolite (en) Itzuli
Arriskuak
GHS arriskuawarning (en) Itzuli
Arrisku motakH319 (en) Itzuli
Prekauzio motakP305+P351+P338 (en) Itzuli
Identifikatzaileak
InChlKeyKHPXUQMNIQBQEV-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia328-42-7
ChemSpider945
PubChem970
Reaxys1705475
Gmelin30744
ChEBI1042886
ChEMBLCHEMBL1794791
EC zenbakia206-329-8
ECHA100.005.755
CosIng88810
MeSHD062907
RxNorm1661330
Human Metabolome DatabaseHMDB0000223
KNApSAcKC00001197
UNII2F399MM81J
KEGGC00036

Sorrera

Hainbat eratara eratzen da azido oxaloazetikoa:

1. Krebsen zikloan L-malatoa oxidatzerakoan eratzen da. Malato deshidrogenasak katalizatzen du erreakzioa[3].

2. Pirubatoa karboxilatuz, landareen hostoetako mesofiloan gertatzen da. Pirubato karboxilasak katalizatzen du erreakzioa[4].

CH3C(O)CO2− + HCO3− + ATP → −O2CCH2C(O)CO2− + ADP + Pi

3. Aspartatoa desaminatuz

Funtzio biokimikoak

Krebsen zikloa (azido zitrikoaren zikloa)

Krebsen zikloan ezinbesteko funtzioa betetzen du. Ziklora sartzen den azetil-CoA molekularekin erreakzionatzen du eta zitratoa sortzen da, sei karbonotako molekula. Zitrato sintasak katalizatzen du erreakzio kimiko hau[2].

Glukoneogenesia

11 erreakzio kateatuz egiten da glukoneogenesia eta amaieran glukosa molekula bat lortzen da. Bide metabolikoa mitokondrioan abiatzen da pirubatoa (3 karbono) karboxilatuz eta oxalazetatoa (4 karbono) sortuz[5]. Ondoren NADH-k oxalazetatoa erreduzitu eta malatoa eratzen da.

Urearen zikloa

Urearen zikloaren helburua urea sortzea da, aminoazidoen degradaziotik agertzen den amonioakoa harrapatu eta kanporatzeko. Hepatozitoetan gertatzen da. NADH behar da horretarako eta NADH lortzeko bideetako batean malatoa oxalazetato bihurtuz eskuratzen da[2].

Glioxilatoaren zikloa

Glioxilatoaren zikloa Krebsen zikloaren aldaera bat da, gantz azidoen degradazioan sorturiko azetil-CoAk erabiliz glukosa eskuratzen duena[6]. Landare hazien glioxisomatan eta hainbat bakteriotan gertatzen da.

Aminoazidoen sintesia

Oxalazetatoa aminatuz aspartatoa (Asp) eratzen da eta hau oinarri hartuta beste lau aminoazido ekoizten dira: asparragina (Asn), metionina (Met), lisina (lys) eta treonina (Thr)[7].

Erreferentziak
  1. Portillo, Germán. (2020-10-13). «Krebs zikloa: zer den, ezaugarriak eta zikloaren atalak» Meteorología en Red (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  2. Lehninger, Albert L.. (2005). Lehninger principles of biochemistry. (Fourth edition. argitaraldia) W.H. Freeman ISBN 0-7167-4339-6. PMC 55476414. (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  3. «Malato_deshidrogenasa» www.quimica.es (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  4. (Gaztelaniaz) «Gluconeogénesis | Concise Medical Knowledge» www.lecturio.com (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  5. Lehninger, Albert L.. (2005). Lehninger principles of biochemistry. (Fourth edition. argitaraldia) W.H. Freeman ISBN 0-7167-4339-6. PMC 55476414. (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  6. Mathews, Christopher K.. (2002). Bioquímica. Addison Wesley ISBN 84-7829-053-2. PMC 53317350. (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).
  7. «Wayback Machine» web.archive.org 2013-10-21 (Noiz kontsultatua: 2023-04-25).

Kanpo estekak
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.