Azido oxaliko

Azido oxaliko edo azido etanodioiko (H₂C₂O₄) azido organiko dikarboxiliko bakunena da. Scheelek aurkitu zuen 1776an, azukrearen oxidazioa aztertzen ari zela. Oso hedatua dago landareetan, eta kaltzioaren, sodioaren, eta potasioaren oxalatoak eratuz agertzen da. Animalien gernuan ere dago kopuru txikitan. Solidoa, kristal itxurakoa eta gardena da. Pisu espezifikoa 1,65 g/cm3 da; 187 °C-tan urtzen da. Uretan, alkoholetan eta eterretan urtzen da. Beroaren eraginez azido formikoa eratzen du. Azukreen, almidoiaren eta zelulosaren oxidazioz lortu zen luzaroan. Gaur egun karbono monoxidoa sodio hidroxidoarekin, edo sodio formiatoa sodio hidroxidoarekin erreakzionaraziz eta ondoren eratutako dihidrato kristalak destilatuz lortzen da. Industrian metalak garbitzeko eta zuritzeko, larruak ontzeko, ehunen margoak finkatzeko eta koloregaiak eta tinteak egiteko erabiltzen da. Litografiak, grabatuak eta zura garbitzeko eta katalizatzaile gisa ere erabiltzen da.

Azido oxaliko
Irudi gehiago
Formula kimikoa	C2H2O4
SMILES kanonikoa	2D eredua
MolView	3D eredua
Konposizioa	oxigeno, karbono eta hidrogeno
Base konjokatua	hydrogenoxalate (en)
Mota	dicarboxylic acid (en) eta diprotic acid (en)
Ezaugarriak
Dentsitatea	1,9 g/cm³ (20 °C)
Azidotasuna (pKa)	1,19
Disolbagarritasuna	14 g/100 g (ur, 20 °C)
Momentu dipolarra	0 C m
Fusio-puntua	189,5 °C
Irakite-puntua	365 °C
Fusio-entalpia	0 C m
Formazio entalpia estandarra	−817,38 kJ/mol
Errekuntza entalpia	−251,8 kJ/mol
Lurrun-presioa	0,001 mmHg (20 °C)
Masa molekularra	89,995 Da
Erabilera
Rola	reducing agent (en) eta primary metabolite (en)
Arriskuak
NFPA 704	1 3 0
Denboran ponderatutako esposizio muga	1 mg/m³ (10 h, Ameriketako Estatu Batuak)
Denbora laburreko esposizio muga	2 mg/m³ (baliorik ez)
Flash-puntua	166 °C
IDLH	500 mg/m³
Eragin dezake	oxalic acid exposure (en)
Identifikatzaileak
InChlKey	MUBZPKHOEPUJKR-UHFFFAOYSA-N
CAS zenbakia	144-62-7
ChemSpider	946
PubChem	971
Reaxys	385686
Gmelin	16995
ChEBI	2208
ChEMBL	CHEMBL146755
NBE zenbakia	3261
RTECS zenbakia	RO2450000
ZVG	17910
DSSTox zenbakia	RO2450000
EC zenbakia	205-634-3
ECHA	100.005.123
CosIng	35766
MeSH	D019815
RxNorm	1427058
Human Metabolome Database	HMDB0002329
KNApSAcK	C00001198
UNII	9E7R5L6H31
NDF-RT	N0000022737
KEGG	C00209
PDB Ligand	OXD