Arleta

Esteribarko udalerriaren azalera handia dela eta, klima alde handiak daude Esteribar iparraldearen eta hegoaldearen artean. Hala, udalerria klima kontinentalaren eta klima atlantikoaren mugan kokatzen da. Ezaugarri kontinental mediterraneoak ekialdean nabarmentzen dira, eta ezaugarri atlantikoak, berriz, mendebaldean. Urteko batez besteko tenperatura 8 °C eta 12 °C bitartekoa da, eta prezipitazioak 1 000 eta 1 600 mm bitartekoak. Urteroko egun euritsuak 120 - 140 inguru izaten dira.

Pagoak eta pinu basatiek udalerriaren basoen %68 hartzen dute. Horrez gain, haritzak eta gaztainondoak daude ibarreko gunerik lauenetan. Birlandatutako basoen azalera 128 hektareakoa da, eta batez ere pinu beltz austriarra erabiliz egin zen XIX. mendetik aurrera. Pagoak ugariagoak dira udalerriaren iparraldeko gune menditsuenetan.

Esteribarren dagoen Eugi kontzejuan, itsasoaren mailatik 617 metrora, Nafarroako Gobernuak 1968an jarritako estazio meteorologikoa dago.[3] Gainera, 1975ean, beste estazio meteorologiko bat inauguratu zen Irotz lekuan, itsasoaren mailatik 479 metrora.[4] Bestalde, 1995ean, beste estazio meteorologiko bat inauguratu zen Zubiri kontzejuan, itsasoaren mailatik 526 metrora.[5] Irotzeko estazioa da Arletarako balio egokienak ematen dituena, hurbilen dagoena baita.

Datu klimatikoak (Irotz, 1981-2020)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	18.0	22.0	26.0	30.0	38.0	41.0	42.0	42.0	38.0	33.0	24.0	20.0	42.0
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	8.3	10.1	13.8	15.6	19.9	24.4	27.6	27.8	24.0	18.6	12.3	9.0	17.6
Batez besteko tenperatura (ºC)	4.4	5.4	8.4	10.2	14.0	17.9	20.5	20.5	17.2	13.2	8.2	5.2	12.1
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	0.4	0.8	3.0	4.7	8.2	11.4	13.5	13.1	10.4	7.8	4.1	1.3	6.6
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	-5.9	-5.0	-3.0	-0.5	2.3	5.7	7.9	7.5	4.7	1.3	-2.6	-5.1	-5.9
Batez besteko prezipitazioa (mm)	90.1	76.0	74.3	92.5	73.9	51.7	35.1	32.3	59.6	84.0	107.4	98.5	875.4
Prezipitazio maximoa 24 ordutan (mm)	57.3	42.0	59.5	40.0	42.0	38.0	50.0	84.0	69.0	59.0	64.0	50.0	84.0
Prezipitazio egunak (≥ 1 mm)	12.0	10.9	10.4	12.8	11.3	7.0	4.3	5.7	7.7	10.9	12.3	12.7	117.9
Elur egunak (≥ 1 mm)	1.5	1.5	1.1	0.7	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.0	0.5	1.5	6.8
Iturria: Nafarroako klimatologia zerbitzua[6]

Luis Luziano Bonapartek, 1869an, Esteribarko herri guztiak sailkatu zituen, hegoaldeko goi-nafarrera euskalkian, Pirinio ibarretik Erroibar eta Artzibar ibarrekin hitz egiten zena.[8]

Koldo Zuazok, 2010ean, Esteriberrak nafarrera euskalkian sailkatu zituen.[9]

Ibar honetan hitz egiten den euskarak bere berezitasunak ditu. Horregatik sailkatzen daude Esteribarrera (iparesteribartar eta erdiesteribartar aldaerak) eta Artzibarrera (hegoesteribartar aldaera) azpieuskalkietan. Euskara batuaren itzalean alfabetatutako hainbat euskaldun baden arren, Esteribarko mintzaira zaharra oso hiztun gutxik dakite. 2007ko udazkenean, Esteribarren ez zegoen esteribarrerazko edo artzibarrerazko euskaldun gutxienik, eta, beraz, bi azpieuskalkiak hilda daude ibarran.[10]

Nafarroako Gobernuak onartutako Euskararen Foru Legeari jarraituz, Esteribar eremu euskalduneko udalerria da. 2001eko erroldan, herritarren % 25ek zekien euskaraz.

1986tik geroztik, Esteribar udalerriaren izen ofiziala Esteribar da.