Aretha Franklin

Hamalau urte zituela grabatu zuen bere lehenengo diskoa, aitaren meza batean. 1960an, bakarkako karrera hasi zuen, Columbia konpainiarentzat lan egiten. Soul edo rhythm and bluesko gai ezagunen bertsio asko egin zituen hasieran: Today I Sing The Blues, adibidez, kalitate eta arrakasta handikoak batzuk, apalagoak besteak.

1966an, Atlantic konpainiarentzat hasi zen lanean, eta urtebete geroago, arrakasta beteko lehenengo singlea argitaratu zuen: I Never Loved a Man. Berehala, Respect grabatu zuen, Estatu Batuetako zerrendetan aurreneko lekua lortu zuena eta feminismoaren ikono bihurtu zena.[2] Senarrarengandik bereizteak eragin zion krisia gainditu ondoren. Time aldizkariaren azalean agertu zen lehen emakume afroamerikarra izan zen, 1968ko ekainaren 28an. [1] 1970eko hamarkadan hainbat album grabatu zituen Live at Fillmore West (1971), Young, Gifted and Black (1971), pop musikan eta rhythm and blues-en oinarrituta betiere.

1980tik aurrera Arista konpainiarentzat hasi zen lanean. 1981ean Love All The Hurt Away albuma grabatu zuen, eta urrezko diskoa lortu zuen ostera Jump To It abestiarengatik. Baina hamabost lan urteko diskorik arrakastasuena Who's Zoomin' Who disko luzea izan zuen, Narada Michael Waldenek ekoitzia. Disko hartatik arrakasta handiko lau single atera ziren gero, gazteen artean ere zabaldu zirenak.

Handik hara, han-hemenka aritu zen, Annie Lennoxekin batera Sisters are Doing it for Themselves abestuz, George Michaelekin batera I Knew You Were Waiting abestuz, eta The Eurhytmics taldearekin kantatuz.

1987an, gospel abestien album bikoitza grabatu zuen aspaldiko partez, One Lord, One Faith, One Baptism, bere aitaren elizan. Sari asko irabazia da, Grammy saria, besteak beste. Azken urteetako lanak: Through The Storm (1989); What You Get Is What You Sweat (1991); A Deeper Love singlea (1994), arrakasta handikoa; eta A Rose Is Still a Rose (1998).

2008. urtean Rolling Stone aldizkariak historiako abeslaririk onena izendatu zuen.[3]

56 urtez abesten aritu eta gero, 2017an Franklinek erretiratzeko asmoa adierazi zuen. Urte horietan zehar erreferente bihurtu zen emakumeen askapena, arrazakeriaren aurka eta afroamerikarren eskubidak aldarrikatzen zituzten mugimenduentzat. Eskubide zibilen aldeko konpromisoa erakutsi zuen, Martin Luther Kingen laguna zen eta, adibidez, Angela Davis espetxean zegoela, bere fidantza ordaintzeko prest agertu zen.[4] [5]Rock and Roll Hall of Fame museoan sartu duten lehen emakume abeslaria izan zen.[6] New Yorken egin zuen bere azken agerpena jendaurrean Elton Johnek antolaturiko hiesaren aurkako ekitaldi batean. [3] 2018ko abuztuaren 16an bere Detroiteko etxean pankreetako minbiziaren ondorioz hil zen.[7]