Arantzazu Ametzaga

Bibliotekonomia ikasketak egin zituen Venezuelako Unibersitate Zentralean, Humanitateen arloan. Bibliotekonomian eta Artxiboetan Goi Mailako Teknikari titulua lortu zuen 1962ean eta Bibliotekonomian lizentziatu zen 1969an.[1] Ikasketak ordaindu ahal izateko Electricidad de Caracas-eko artxiboan lan egin zuen 1960 eta 1962 bitarte. Goi Mailako Teknikari titulua lortzean, Caracasko Estatu Batuetako enbaxadan lan egin zuen. Bertan, John F. Kennedy presidenteak Hego Ameriketako Alianza para el Progreso (ALPRO) programaren baitan liburutegien sortzea eta liburuen banaketa kudeatzen lagundu zuen 1968 arte.[2] Gero, 1968an Venezuelako Unibertsitate Zentraleko INVESTI (Ikerketa Teknologikoko Institutua) institutuan lan egin zuen eta Bingen Ametzagaren heriotzaren ostean, aitaren lana egiten hasi zen John Boulton Fundazioan. Bertan artxibozain eta liburuzain izan zen 1969 eta 1972 bitarte.[3]

Arantzazu Ametzaga 1965ean Universidad Central de Venezuelan bibliotekonomian graduatzean

Ametzagak gogoz parte hartu zuen Caracasko eusko etxeko giro politikoan, hitzaldiak eskainiz eta zentroaren hainbat komunikabidetan kolaboratuz. Era berean, Venezuelako Radio Euzkadi irratiarekin kolaboratu zuen Santa Luciatik emitituko ziren artikulu politikoak idatziz.

Caracasen ezkondu zen 1965ean Pello Irujorekin (Bidarte, 1939 – Iruñea, 2008) eta bertan jaio ziren haren lehenengo hiru semeak: Xabier, Pello eta Mikel. 1972an Nafarroara etorri zen senarrarekin eta Iruñean jaio zen laugarren semea, Enekoitz.[4]

Behin Euskal Herrian, Euskal Herriko Elkarte Bolivartarraren sortzailea eta liburuzaina zenean, Talleres Celayan egindako “Simón Bolívar” eskola-ontziaren amabitxia izan zen 1979an.

Juan Ramón Urquijo bilduma bibliografikoa eskuratzean, Arantzazuren zuzendaritzapean Euskal Herriko bibliografiaren historian mugarri diren legebiltzarreko sei Katalogo Bibliografikoak argitaratu ziren.

Eusko Legebiltzarreko liburutegiko liburuzain nagusi eta sortzailea izan zen 1980 eta 1985 bitarte. Eusko Legebiltzarreko Liburutegia 1982ko urtarrilean hasi zen funtzionatzen Parlamentuan eztabaidatutako gaien dokumentazio bibliografiko eta artxiboko zentro gisa. Bi arlo fisiko desberdinetan banatu zuen liburutegia Ametzagak: arlo juridikoa erreferentziazko liburuekin eta euskal bibliografia nazionaleko eremua. 1982ko ekainean Juan Ramón Urquijo Funtsa jaso zuen euskal kulturaren inguruko liburu oso baliotsuekin eta euskaraz argitaratutako liburu zahar anitzekin. 1984an, liburutegiak 11.000 liburu zituen jada, legebiltzarkideentzat zabalik, nahiz eta Ametzagak ikertzaileei ere ireki nahi zien liburutegia. Ametzagaren helburuetako bat bere bildumetako edukiari buruzko informazioa emango zuten katalogoak bibliografikoak prestatzea zen. Urkijo bilduma eskuratu ondoren, Ametzagak Eusko Legebiltzarreko sei katalogo bibliografikoen argitalpena zuzendu zuen. Euskal Herriko bibliografiaren historian mugarri izan zen proiektu hau.[5]

Arantzazu Ametzaga Pello Irujorekin eta Rafael Calderarekin, Venezuelako presidentea

Arantzazu Ametzaga hitzaldi bat ematen Xabier Arzallus eta Carlos Garaikoetxearekin

Etxean ez zuen euskara ikasi. Aitak zortzi hizkuntza hitz egiten zituen eta munduko literaturako klasiko ugari itzuli zituen jatorrizko hizkuntzetatik zuzenean euskarara. Juan Ramón Jiménez, Goethe, Shakespeare, Oscar Wilde, Eskilo eta beste hainbat egileren lanak itzuli zituen. Amak ez zuen inoiz euskaraz ikasi, zailtasunak izan baitzituen atzerrian ikasteko. Familia Euskal Herrira itzuli zenean, ordea, ikasi zuen eta egun euskaraz ulertu eta irakurtzeko gai da. Bere lau semeek euskaraz hitz egiten dute.

Venezuelan egin zuen topo feminismoarekin. Hamasei urterekin konturatu zen fakultatean gizon batek zituen eskubide berak nahi zituela baina, gizonaren eremu berean borrokatu behar zuten horretarako. Ez zuen gizona izan nahi, emakume izateaz harro zelako, baina gizonek halako bi balio behar zuen haien tokira ailegatzeko.[7]

• 1972. Chispas de felicidad. Caracas: Cuentos para niños. OCLC: 253436085.
• 1981. La Mujer Vasca. Bilbao: Geu. ISBN: 978-8485328116.
• 1981. Crónicas del Alsina. Pasajeros de la libertad. Bilbao: Idatz Ekintza. ISBN: 978-9505152421.
• 1980-1985. Seis catálogos bibliográficos del parlamento vasco. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra.
• 1985. Bustiñaga. Bilbao, Idatz Ekintza. ISBN: 978-8475470344.
• 1993. Vicente Amezaga. Nostalgia. Textos escogidos. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza, 2 vols. ISBN: 978-8480460118.
• 1999. Manuel Irujo. Un hombre vasco. Bilbao: Sabino Arana Fundazioa. ISBN: 978-8488379429.
• 2000. Veinticinco Cartas para una Guerra. Donostia: Ttarttalo. ISBN: 84-8091-681-8.
• 2003. Rebelión contra la Guipuzcoana. Donostia, Ttarttalo, 2003. ISBN: 978-8480918602.
• 2004. Vademecum. Donostia: Ttarttalo. ISBN: 978-8480919302.
• 2006. Paraquaria. Donostia: Ttarttalo. ISBN: 978-8498430028.
• 2008. Niebla de batallas. Donostia: Ttarttalo. ISBN: 978-8498435092.
• 2009. La Txalupa de Radio Euzkadi. Semblanza de Pello Irujo. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza. ISBN: 978-8445728758.
• 2009. Memorias de Montevideo. Donostia: Saturraran. ISBN: 978-8461339631.
• 2011. El Manuscrito de Carlomagno. Madrid: PR Ediciones. ISBN: 978-8415092483.
• 2013. 1512. La conquista de un reino. Madrid: Libros en Red, 2013. ISBN: 978-1597549141.
• 2015. 778. Orreaga: El nacimiento de un reino. Donostia: Txertoa. ISBN: 978-8471485601.
• 2016. Contraviaje: De Nueva York a Gernika pasando por Berlín. Buenos Aires: Ekin. ISBN: 9780996781008.
• 2016. Pólvora y Azafrán. Donostia: Txertoa. ISBN: 978-8471485694.
• 2018. Irujo. Una familia vasca. Donostia: Elkar. ISBN: 978-8409066582.
• 2018. Maria Ana Bidegaray. Montevideo: Biblioteca Euskal Erria. ISBN: 978-1727846249.

Arantzak 500 artikulu baino gehiago idatzi ditu hainbat komunikabidetan, bai Caracasen zein erbestetik bueltan, Altzuzan. Egun, ohiko kolaboratzailea da Diario de Noticias de Navarra egunkarian bai eta Nabarralden, Jazoeran eta Eusko Kulturan.